Campursari Gunung Kidul Manthous

DAFTAR PERTANYAAN WAWANCARA 1. Awal mula berdirinya campursari Irama Zakaria ? a. Sejarah awal terbentuknya campursari Irama Zakaria? b. Alat pertama yang digunakan untuk memainkan musik campursari ? 2. Apa alat tradisi dan modern yang digunakan Irama Zakaria untuk memainkan musik campursari Sragenan ? a. Apa fungsi alat musik Kendang dalam campursari Sragenan? - Fungsi Kendang Ciblon dalam campursari Sragenan? - Fungsi kendang Jaipong dalam campursari Sragenan? b. Apa fungsi alat musik saron dalam campursari Sragenan? - Apakah ada bilah logam yang di gantikan menurut tangga nada langgam yang di mainkan? c. Apa fungsi alat musik depok dalam campursari Sragenan? - Kenapa fungsi depok bisa digantikan demung? d. Apa fungsi alat musik cak dalam campursari Sragenan? e. Apa fungsi alat musik Gong dalam campursari Sragenan? - Fungsi Gong Kajogan apakah membedakan dengan gong pada umumnya? f. Apa fungsi alat musik Keyboard dalam campursari Sragenan? g. Apa fungsi alat musik Gitar elektrik dalam campursari Sragenan? h. Apa fungsi alat musik Bass elektrik dalam campursari Sragenan? i. Apa fungsi alat musik Drum Set dalam campursari Sragenan? 3. Bagaimana cara bermain penabuh Irama Zakaria dalam memainkan musik campursari Sragenan ? a. Bagaimana penabuh memainkan alat musik Kendang dalam campursari Sragenan? - Apakah ada perbedaan memainkan Kendang Ciblon dalam campursari Sragenan? - Apakah ada perbedaan memainkan kendang Jaipong dalam campursari Sragenan? b. Bagamana penabuh memainkan alat musik Saron dalam campursari Sragenan? c. Bagamana penabuh memainkan alat musik Depok dalam campursari Sragenan? d. Bagamana penabuh memainkan alat musik Cak dalam campursari Sragenan? e. Bagamana penabuh memainkan alat musik Gong dalam campursari Sragenan? f. Bagamana penabuh memainkan alat musik Keyboard dalam campursari Sragenan? g. Bagamana penabuh memainkan alat musik Gitar elektrik dalam campursari Sragenan? h. Bagamana penabuh memainkan alat musik Bass elektrik dalam campursari Sragenan? i. Bagamana penabuh memainkan musik Drum Set dalam campursari Sragenan? Hasil Wawancara Narasumber : Suharto Bedor Tempat : Kauman RT 9 RW 3, Masaran, Sragen Hari Tanggal : Minggu, 17 Juli 2016 Pekerjaan : Wiraswasta Peran : Pemimpin Campursari Irama Zakaria Keterangan : P = Peneliti, NS = Narasumber P : Riyen pertamanipun Irama Zakaria terbentuk niku pripun ceritane bapak? NS : Pertamane niku kulo gadah alat kroncong ingkan maenke alah nggih pemuda-pemuda karang taruna niku mas. P : Nopo keroncong e niku jalan ? NP : Jaman semono nggih jalan mas kathah job ingkan nyuwun maen. P : Sekitar taun pinten ingkang gadah kroncong niku? NS : Taun 90-an mas, riyen dereng kathah seng saget dolanan alat musik ngeteniku. Jaman sak mono Manthous nggih tesih kroncong, konco-konco sragen nggih sampun dolanan kroncong. P : Hla niku kok saget dados campursari ? NS : Riyen ceritane niku, konco-konco pun maen kroncong terus malah bosen mas, kulo ndue gagasan nambahi alat musik tapi seng saget meriahke suasana. P : Nopo mawon pak alat e niku? NS : Pertamane niku mikir kulo alat kendang kagem ganti cello, tapi rasanipun kurang ramai kula lan konco-konco nambahi melih alat tradisi kalih alah modern. P : Alat e nopo melih pak? NS : Saron, depok, cak, keyboard, gitar elektrik, bass elektrik, drum kalih gong gedhe utowo gong kajogan mas. P : Pas ditembahi alat-alat niku nopo sampun mulai ngejob pak teng area sragen? NS : Bar niku malah rame mas, jaman semono tanggapan 200ewu pun meriahke hajatan teng arean sragen. P : niku enten kata Sragenan niku saking pundi: NS : Sragenan niku dari bahasa sragen atau daerah mas, hla garapan campursari seng alus niku kadang gawe penonton monoton. Daerah e sragemn niku kan perbatasan jawa tengah kalian jawa timur dadi budaya nipun kecampur-campur. Koyono tayub saking purwodadi, seng terkenal kaya urakan tapi niku nggi seni, terus solo karanganyar seng terkenal alusan dadi sragenan niku flaksibel saget digarap alus kalih saget digarap rancak ngeteniku. P : Garapan rancak niku pripun pak? NS : Rancak niku koyo luwih meriah suasanane mas, koyo kendangan e niku di dobel mboten kaya biasane seng alus kaya maen krawitan niku P : Dadi ngikuti seng dipingini penonton nyuwun e pripun nggih pak? NS : Ya.. ngoten mas. P : Nek nama Iama Zakaria niku saking pundi? NS : Riyen kan sragen niku daerah perebutan kekuasaan ingkang kasunanan surakarta lan kasunanan yogyakarta, sragen niku katah ingkang pejuang kerajaan seng asli sragen, riyen namane sarahgiyan dadi Sragen. Wonten ingkang pejuang kerajaan naminipun “ Eyang Zakaria” asli saking kauman, Masaran, Sragen. Riyen mbantu mbentuk sragen saget dadi daerah seng ngadek dewe, ingkang makam e Eyang Zakaria nggih teng mriki teng masaran. P : Terus niku nama Irama Zakaria diagem kangge campursari bapak? NS : Nggih mas leres. Hasil Wawancara Narasumber : Suranto Tempat : Nguwer, Masaran, Sragen Hari Tanggal : Selasa, 19 Juli 2016 Pekerjaan : PNS Peran : Penabuh Campursari Irama Zakaria Keterangan : P = Peneliti, NS = Narasumber P : Alat-alat teng campursari sragenan niku nopo mawon nggih pak? NS : Nggih , wonten Kendang, Saron, Depok, Cak, Gong gedhe, kyboard, gitar, bass elektrik, kalian drum mas. P : Fungsi nipun nopo mawon misal kendang? NS : Kendang niku teng gamelan sebagai leader utawa pemimpin, dadi kendang niku perane sakget kangge tando ajeng perubahan suasana, sebutane teng sragenan kendang niku sebagai pamurbo iromo utawa pemegang ritmis mas. P : Niku wonten kendang ciblon kalian kendang jaipong kangge nipun nopo pak? NS : Kendang ciblon niku kagem nek maen ke ladrang utawa penyajian awal, kendang jaipong teng campursari Sragenan kagem irama seng lebih energik mas. Garapan niku manut ingkang ajeng nyanyi, nyuwun digarap pripun nggih fungsine benten-benten. P : Berarti kendang niku seng nyekel ingkang ajeng perubahan suasana alusan teng suasana luwih rancak? NS : Leres mas . P : Niki wonten Saron, guna nipun nopo mawon wonten kalih? NS : Saron niku alat gamelan teng campursari digawe sami kalian nada keyboard. Fungsi lainipun sebagai peramain suasana lebih meriah ngoten mas. Saron 1 niku ngiseni nek saron 2 niku ngimbali utawa nyacah, dadi garapan e niku luwih meriah suasanaipun. P : Depok niku ukurane benten kalih saron nggih? NS : Depok niku pengganti demung teng gamelan, tapi teng campursari nggene depok. Depok niku koyono nyekel akor, bass teng saron, sebutane teng niku Pemangku Iromo utawa jatuhnya nada. P : Cak niku dingge teng kroncong, teng campursari nggi di agem? NS : Cak niku alat keroncong kagem ngganti fungsi siter teng campursari sragenan. Sebutanipun Pemangku Alus dadi suara cak niku saget kebaki campursari nanging suarane lebih halus ngeten mas.