127 pesareyan Mbah Kalibening ingkang sampun katindkaken menika gadhah paedah-
paedah ingkang sae tumrap masarakat panyengkuyungipun. Paedah-paedah ingkang wonten ing tradhisi ziarah pesareyan Mbah
Kalibening kasebat inggih menika paedah spiritual, paedah ekonomi, paedah sosial saha paedah pelestari tradhisi. Saking panaliten ingkang sampun
dipunlampahi, pramila paedahipun tradhisi ziarah pesareyan Mbah Kalibening menika saged dipunandharaken kados ing ngandhap menika.
1. Paedah Spiritual
Paedah spiritual mujudaken paedah ingkang wonten gegayutanipun kaliyan kapitadosan masarakat panyengkuyung tradhisi ziarah pesareyan Mbah
Kalibening dhateng babagan perkawis ingkang gaib. Paedah spiritual ingkang saged dipunpendhet saking tradhisi ziarah pesareyan Mbah Kalibening inggih
menika. a.
Ziarah dados sarana pakurmatan tumrap arwah leluhuripun Tradhisi ziarah pesareyan Mbah Kalibening dados sarana pakurmatan
tumrap arwah leluhuripun inggih menika Syech Abdullah Faqih utawi ingkang kawentar dipunsebat Mbah Kalibening. Mbah Kalibening menika dados
leluhuripun Dhusun Kalibening, Desa Dawuhan, Kecamatan Banyumas, Kabuaten Banyumas. Andharan menika jumbuh kaliyan andharanipun informan 06.
“iya, menghormati rasa puji dan syukur para waliyulloh-waliyulloh zaman dahulu. Kalo bisa saya meneruskan, kepandiannya, keahliannya dari yang
pernah berjuang jaman dulunya untuk Islam.” CLW 06
128 “Inggih ngormati, raos puji syukur para waliyulloh-waliyulloh zaman kala
rumiyin. Menawi saged kula nerasaken, kapinteranipun. Keahlianipun saking priyantun ingkang kala rumiyin nate berjuang
kangge Islam.” CLW 06 b.
Ziarah dados sarana ngalap berkah Anggenipun nindakaken tradhisi ziarah pesareyan Mbah Kalibening, para
Peziarah menika gadhah ancas. Salah satunggaling inggih menika ngalap berkah. Berkah kawilujengan, katentreman manah saha kabagaswarasan ing gesang
padintenan tumrap priyantun ingkang sampun nindakaken ziarah. Miturut andharanipun informan 05.
“Tujuan ziarah niku, sebagai pesareyan ingkang sholeh niku nggih kirim donga setelah kirim donga mungkin sebagai perantara. Setelah tiyang
dongakaken mbok menawa didongakaken. Contone gadhah tujuan, tujuane nenapa niku nyuwun teng Pangeran tapi cara Islam niku nggih sifate
wasilah. Kangge lumantar, donga teng ngriki nyuwun teng Gusti Allah saged kasembadan, niku mboten ateges dhateng pesareyan niku titip utawa
nunut, kirim donga. Dados dongakaken teng tiyang pesareyan niku secara hakikat ati nyuwun teng Pangeran ning kula dongakaken ngriku. Mboten
kula nyuwun teng pesareyan niku tapi dongakaken teng pesareyan niku supaya dongakaken nyuwun teng Pangeran menapa ingkang dados
khajatipun. Niku intine nggih dongakaken.” CLW 05 “Ancasipun ziarah menika, minangka pesaren ingkang sholeh menika
inggih ngirim donga. Saksampunipun ngirim donga kamungkinan minangka lumantar. Saksampunipun priyantun ndongakaken mbok
menawi dipundongakaken. Tuladhanipun gadhah ancas, ancasipun menapa menika nyuwun wonten ing Pangeran nanging miturut cara Islam menika
inggih sipatipun wasilah. Kangge lumantar, ndonga wonten ing ngriki nyuwun dhumateng Gusti Allah saged kasembadan, menika mboten.
Ateges rawuh ing pesareyan menika nitip utawi nunut ngrim donga. Dados dongakaken ing priyantun pesareyan menika kanthi cara hakikat manah
nyuwun dhumateng Pangeran nanging kula ndongakaken menika. Mboten kula nyuwun ing pesareyan nanging ndongakaken ing pesareyan menika
supados ndongakaken nyuwun dhumateng Pangeran menapa ingkang
dados khajatipun. Menika intinipun inggih ndongakaken.”CLW 05 Saking andharan ing nginggil saged dipunpendhet dudutan bilih lumantar
saking nindakaken tradhisi ziarah Mbah Kalibening ingkang dipunyektosaken
129 minangka wasilah, peziarah tawasul kanthi nindakaken tradhisi ziarah pesareyan
Mbah Kalibening. Tawasul tegesipun peziarah ndedonga dhumateng Gusti Ingkang
Maha Kuwaos
kanthi lumantar
Mbah Kalibening. Menika
dipunkajengaken arwahipun Mbah Kalibening ingkang sami dipunkirimi donga saged ndongakaken ugi para peziarah ingkang sampun ziarah wonten pesareyan
Mbah Kalibening. Amargi Mbah Kalibening dipunpitados priyantun ingkang linangkung. Priyantun ingkang dipuntresnani dening Gusti Ingkang Maha Kuwaos
utawi waliyulloh. c.
Ziarah dados sarana nyaketaken dhiri dhumteng Gusti Ingkang Maha Kuwaos Saking nindakaken tradhisi ziarah pesareyan Mbah Kalibening, para
peziarah saged langkung nyaketaken pribadhi dhumatrng Gusti Ingkang Maha Kuwaos. Saking nindakaken ziarah wonten ing pesareyan, dhiri pribadhi kita
dipunemutaken dening kodratipun manungsa ingkang mboten kekal ing donya. Manungsa menika badhe pejah kondur dhumateng Gusti Ingkang Maha Kuwaos.
Saking saking menika manungsa kedah nindakaken lampah ingkang sae sarta saged motivasi supados anggenipun ndedonga dhumateng Gusti Ingkang Maha
Kuwaos langkung tenang, khusyuk amargi wonten ing pesareyan kita tebih saking ramenipun donya. Andharan menika jumbuh kaliyan informan 05.
“...disamping memang ziarah niku, kula wonten acara semacam meditasi kados niku, dados maca Alquran, dzikir supaya mboten keganggu
lingkungan, anak, bojo kan terganggu ngatenlah. Niku menenangkan diri ngatenlah.
” CLW 05
130 “...kejawi ziarah menika, kula wonten acara kaosdene meditasi menika,
dados maos Alqur’an, dzikir supados mboten keganggu lingkungan, putra, semah kados menika. menika kangge nenangaken dhiri kados
menika.”CLW 05 Ziarah pesareyan wonten ing pesareyan tokoh ingkang dipunagungaken
salah satunggaling wujud sinkritisme Islam saha kejawen inggih menika nindakaken ajaran Islam sarta nindakaken tradhisi kejawen. Kadosdene
nyaketaken dhiri pribadhi kita tumrap Gusti Ingkang maha Kuwaos kanthi cara ziarah, lajeng donga-donganipun ingkang dipunwaos inggih menika waosan Al-
Qur’an dipunjangkepi kaliyan sesaji-sesaji dening Peziarah ingkang pitados saha waosan khusus saking juru kunci.
2. Paedah Ekonomi
