27 2.
Wawancara mendalam Inggih menika pirembagan antawisipun panaliti saha informan kangge
tuker informasi saha ide mawi pitakenan saha wangsulan, satemah saged dipunmangertosi makna satunggaling topik ingkang sampun katemtokaken.
Pirembagan menika dipuntindakaken kanthi terbuka. Terbuka wonten ing ngriki tegesipun informan mangertos bilih panaliti menika nembe pirembagan
saha informan mangertos ancasipun pirembagan menika. Panaliti nindakaken pirembagan kanthi mendalam ngginakaken pitakenan-pitakenan adedhasar saking
observasi ingkang sampun katindakaken. Dene informan ingkang badhe dipunsuwuni informasi sampun dipuntemtokaken sakderengipun.
E. Pirantining Panaliten
Pirantining panaliten wonten ing panaliten inggih menika panaliti
piyambak utawi human instrument.
Guba saha Lincoln lumantar Moleong 2010:168 ngandharaken bilih
titikan umum manungsa minangka instrumen.
1 Responsif.
2 Dapat Menyesuaikan diri.
3 Menekankan keutuhan.
4 Mendasarkan diri atas perluasan pengetahuan.
5 Memproses data secepatnya.
6 Memanfaatkan
kesempatan untuk
mengklarifikasikan dan
mengikhtisarakan. 7
Memanfaatkan kesempatan untuk mencari respons yang tidak lazim dan idiosinkratik.
Dados miturut andharan ing nginggil menika manungsa saged dipunsebat instrumen menawi saged responsif utawi tanggep saha interaktif nalika
nindakaken observasi saha wawancara ugi ngginakaken imajinasi saha ngulir
28 budi kangge pikantuk data. Kejawi menika manungsa saged ngolah data informasi
dados data ingkang saged dipunjumbuhaken malih kaliyan informasi sanesipun kangge tandingan.
Miturut Moleong 2010: 168 ngandharaken menawi “Panaliti ingkang
gadhah rancangan ugi nindakaken, ngempalaken data, ngolah, ngandharaken saha nglaporaken asiling panaliten.
” Panaliti minangka human instrument anggenipun ngempalaken data
mbetahaken pirantos pambiyantu. Pirantos menika antawisipun handycame, camera digital, saha cathetan lapangan. Handycame menika dipunbetahaken
kangge ngrekam data audio saha visual saking asiling wawancara kaliyan para priyantun ingkang gegayutan kaliyan tradhisi ziarah pesareyan Mbah Kalibening
menika, supados pikantuk informasi awujud data lisan ingkang cetha lajeng mangke dipuntranskripkaken wonten ing seratan. Camera digital dipunbetahaken
kangge ndokumentasikaken kadospundi prosesinipun tradhisi ziarah pesareyan Mbah Kalibening. Dene cathetan lapangan inggih menika dipunbetahaken kangge
nyerat data ingkang gegayutan kaliyan unsur-unsuripun tradhisi ziarah pesareyan Mbah Kalibening menika.
F. Cara Ngolah Data
Caranipun ngolah data ingkang dipunginakaken inggih menika analisis induktif, ateges analisis data ingkang spesifik saking lapangan dipundadosaken
unit-unit lajeng dipunkategorisasikaken Muhadjir, 2002: 167.
Analisis induktif dipunginakaken kangge mbiji saha ngolah data, dipunwiwiti kanthi nelaah data jumbuh kaliyan wosing perkawis ingkang sampun
29 cumawis saking pengamatan langsung saha wawancara mendalam, ingkang
sampun dipunsebat ing salebeting cathetan lapangan, gambar, foto saha
sapanunggalipun.
G. Caranipun Ngesahaken Data
