03:335 nu ngebrehkeun gedena angin nu ngagolak nepika ngabula-bali ngangkat karikil jeung keusik nu méré sora tingparalak tingsaléor teu
puguh déngé. Eta hal balukar tina ngagugudagna amarah Raja Pakuan ka Walangsungsang nu ngajangji supata kacida beuratna.
2 Ajén Solidaritas
Ajen solidaritas aya dina data SKKS-03:325 nu ngébréhkeun solidaritas Raja Pakuan ka manéhna ku cara ngaragangan teu nyingkab
ajian halimunana, sabab nyingkahan sangkan manehna teu ngarasa éra ku
pamolahna sok nepungan Walangsungsang rerencepan.
4.2 .23 “Mulang” SKKS-04
4.2.23.1 Struktur Carita SKKS-04 a. Téma
Téma dina ieu carita nya éta ngeunaan kahirupan. Ieu carita téh direumbeuy ogé ku téma réligi. Ieu carita nyaritakeun kahirupan kuring nu
salila hirupna jauh ti Pangéran. Téma dina ieu carita méré gambaran ka nu maca kumaha kahirupan jalma nu jauh ti pangéran. Ieu téma bisa katitén tina
cutatan di handap. “Kacida beuratna haté rék ninggalkeun ieu tempat téh. Kuring keur
betah, keur suhud digawé…” 361 Ayeuna, poé ieu , dina mangsa kuring kudu ninggalkeun kabetah,
rasa lewang jeung laip téh awor dina haté. Sihoréng dunya barana téh teu salawasna kawasa... 392
b. Fakta Cerita 1 Galur
a Dumasar Runtuyan Waktu
Dumasar runtuyan waktuna, galur dina ieu carita nya éta galur mundur. Ieu hal nyoko kana carita nu disodorkeunana. Dimimitian tina
carita kuring nu diriung ku kulawarga, tatangga, jeung koléga. Tuluy
nyaritakeun kahirupan kuring nalika sangsara, néangan pagawéan nepi ka kuring jadi jalma jegud. Ieu carita balik deui kana carita awal, nya éta
kuring nu rék dianteurkeun ka tempat kalanggengan. Saupama dibagankeun, ieu galur téh saperti di handap.
D1 ------ A ------ B ------ C-------- D2 ------- E
b Dumasar Kritéria Jumlah
Dumasar kana jumlahna, galur dina ieu carita miboga galur tunggal, nya éta nyaritakeun kahirupan kuring.
c Dumasar Kritéria Kepadatan
Dumasar kepadatanana, galur dina ieu carita kaasup galur padet, nya éta galur nu midangkeun carita sacara gancang.
d Dumasar Eusi
Dumasar eusina, galur dina ieu carita kaasup galur peruntunga, lantaran patali jeung carita anu ngébréhkeun kaayaan nasib anu tumiba
karandapan ku palaku utama.
2 Palaku
Palaku dina ieu carita aya salapan, nya éta Sémah SKKS- 04:351,Tatangga SKKS-04:351, Sémah Awéwé SKKS-04:351,
Pamajikan SKKS-04:351, Sémah Lalaki SKKS-04:351, Budak Kuring SKKS-04:351, Kuring SKKS-04:352, Indung SKKS-04:362, jeung Adi
Beuteung SKKS-04:371.
a Dumasar Kalungguhan
Dumasar kalungguhanana, palaku dina ieu carita ngawengku palaku utama jeung palaku tambahan. Palaku utama dina ieu carita nya éta
Kuring SKKS-04:362, jeung Indung SKKS-04:352. Ari palaku tambahanana nya éta sémah SKKS-04:351, tatangga SKKS-04:351,
Sémah awéwé SKKS-04:351, pamajikan SKKS-04:351, sémah lalaki
SKKS-04:351, budak kuring SKKS-04:351, jeung adi beuteung SKKS-04:371.
b Dumasar Penampilan
Dumasar penampilanana, palaku dina ieu carita ngawengku palaku protagonis jeung palaku antagonis. Palaku protagonis dina ieu carita nya
éta tatangga SKKS-04:351, sémah awéwé SKKS-04:351, Pamajikan SKKS-04:351, sémah lalaki SKKS-04:351, jeung indung SKKS-
04:362. Ari palaku antagonisna nya éta kuring. Ieu hal katitén tina kalakuan kuring salila hirup nu sok ngagunakeun duit pikeun
ngalancarkeun sagala urusanana. ... Basa si cikal teu katarima di hiji SMA ku sabab peunteunna
leutik, ahirna mah bisa asupka dinya. Sabab naon? Sabab boga jampéna Terus basa adi beuteung nabrak jelema nepi ka
hanteuna, Alhamdulillah teu tulus ditibanan hukuman panjara.. 371
c Dumasar Watek
Dumasar wangun watekna, palaku dina ieu carita ngawengku palaku basajan jeung palaku kompléks. Palaku basajan nya éta SÉMAH
SKKS-04:351, tatangga SKKS-04:351, sémah awéwé SKKS- 04:351, pamajikan SKKS-04:351, sémah lalaki SKKS-04:351,
budak kuring SKKS-04:351, indung SKKS-04:362, jeung adi beuteung SKKS-04:371. Ari palaku kompléksna nya éta Kuring SKKS-
04:352. Dumasar mekar henteuna watek, palaku dina ieu carita ngawengku
palaku statis jeung palaku dinamis. Palaku statis nya éta sémah SKKS- 04:351, tatangga SKKS-04:351, sémah awéwé SKKS-04:351,
pamajikan SKKS-04:351, sémah lalaki SKKS-04:351, budak kuring SKKS-04:351, indung SKKS-04:362, jeung adi beuteung SKKS-
04:371. Ari palaku dinamisna nya éta Kuring SKKS-04:352.
d Dumasar Pencerminan Palaku
Dumasar pencerminanana palaku dina ieu carita ngawengku palaku tipikal jeung palaku nétral. Palaku tipikal nya éta kuring SKKS-04:352,
pamajikan SKKS-04:351, jeung indung SKKS-04:362. Ari palaku nétralna nya éta sémah SKKS-04:351,tatangga SKKS-04:351, sémah
Awéwé SKKS-04:351, sémah lalaki SKKS-04:351, budak kuring SKKS-04:351, jeung adi beuteung SKKS-04:371.
3 Latar
Latar dina ieu carita ngawengku latar tempat, waktu, jeung sosial. Pikeun maluruh dimana tempatna, iraha waktuna, jeung latar sosial naon waé
nu aya, ieu di handap diébréhkeun dina wangun tabél. Tabél 4.126
Data Latar SKKS-04
No. Kode Data
Data Latar
Tpt. Wkt. Sos.
1 2
3 4
5 6
1. SKKS-04:351
Ti tadi
2. SKKS-04:351
Gigireun
3. SKKS-04:351
Sasalaman
4. SKKS-04:351
Di buruan
5. SKKS-04:351
Di dapur
6. SKKS-04:352
Beurang
7. SKKS-04:352
Di jero imah
8. SKKS-04:352
Dariukna
9. SKKS-04:352
Di luar
10. SKKS-04:352
Poé ieu
11. SKKS-04:352
Ayeuna
12. SKKS-04:361
Di imah babaturan
13. SKKS-04:361
Unggal poé
14. SKKS-04:361
Di hiji pausahaan
15. SKKS-04:361
Harita
16. SKKS-04:362
Unggal bulan
17. SKKS-04:362
Sawatara taun
18. SKKS-04:362
Baheula
19. SKKS-04:402
Manceran
a Tempat
Aya tujuh latar tempat dina ieu carpon, nya éta gigireun, di buruan, di dapur, di jero imah, di luar, di imah babaturan, jeung di hiji pausahaan.
Gigireun nya éta tempat pamajikan kuring émok bari pada ngarangkul ku sémah awéwé. Buruan nya éta tempat nyadiakeun korsi keur sémah. Dapur
mangrupa tempat popolah barangasakan. Jero imah mangrupa tempat ngambeu kekembangan anu ngahiliwir ti palebah téras. Imah babaturan
mangrupa tempat ngarereb basa keur néangan gawé. Hiji pausahaan mangrupa tempat kuring ditarima gawé.
b Waktu
Latar waktu dina ieu carita nya éta ti tadi, beurang, poé ieu, ayeuna, unggal poé, harita, unggal bulan, sawatara taun, manceran, jeung
baheula. Tadi mangrupa lilana waktu pamajikan diuk di gigireun kuring.
3 Sosial
Latar sosial dina ieu carita mangrupa gambaran kaayaan masarakat anu pinuh ku rasa solidaritas. Ieu hal kagambar basa kuring maot, loba anu
ngalayad. Aya ogé gambaran ngeunaan robahna status soaial kuring ti nu asalna sangsara, jadi jalma jugala.
4.2.23.2 Unsur Semiotik SKKS-04
Unsur semiotik anu aya dina carpon SKKS-04 ngawengku genep ikon, tujuh indéks, jeung tilu simbol.
a. Ikon
