b. Ajén Budaya
Data tilu belas ajén budaya dina carpon GT-06 bisa katitén dina tabél ieu di handap.
Tabél 4.35
Data Ajén Budaya GT-06
No. Kode Data Data
Ajén Budaya Katerangan
T É A Sn. K Sl.
1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 1. GT-06:591
Baju ti Modiste
2. GT-06:604 Nu maké mobil
3. GT-06:614
Ngarasa jago
4. GT-06:614 Kolot mangruhan
anak
5. GT-06:614 Ilham suksés
6. GT-06:634 Pagadéan kuriling
7. GT-06:637
Mitoha nyaah ka incu
8. GT-06:644
Hubungan atikan jeung pagawéan
9. GT-06:723
Gedé duriat
10. GT-06:724 Lalaki kawasa
11. GT-06:724
Duit sajuta rupia pameuli talak
12. GT-06:754
Lalaki nyiksa pamajikan
13. GT-06:762
Mateni diri
Dumasar kana data anu kapanggih dina tabél di luhur, katitén aya hiji ajén téori, lima ajén ékonomi, dua ajén agama, tujuh ajén kawasa, jeung opat
ajén solidaritas. Dina ieu carpon teu kapanggih ajén seni.
1 Ajén Téori
Ajén téori dina ieu carpon aya dina data GT-06:644, anu ngébréhkeun hubungan antara atikan hiji jalma jeung pagawéan. Dina ieu
kontéks carita, Ratna kacaritakeun boga pangarti anu luhur jeung rupa anu alus nepi ka manéhna kalawan gampang meunangkeun pagawéan di
pausahaan salaku sekretaris. Sacara téori, kualifikasi jadi saurang
sekretaris nya éta miboga kaparigelan dina widang administrasi, bisa komunikasi, disiplin, jeung berpenampilan menarik. Kualifikasi anu
pamungkas, jadi sarat utama dina ieu carpon. Ieu hal teu kacaritakeun kalawan jelas dina carita, lantaran diréktur pausahaanna nya éta
popotongan Ratna basa keur kuliah. Hartina, sanajan Ratna teu miboga kulifikasi anu luhur, tapi urusan pribadi ngadominasi ditarimana Ratna di
éta pausahaan.
2 Ajén Ékonomi
Ajén ékonomi katitén dina data GT-06:591, GT-06:604, GT- 06:614, GT-06:634, jeung GT-06:724. Data GT-06:591 ngébréhkeun
yén Ratna anu geus boga gawé sorangan mampuh maké baju ti modiste. Modiste nya éta tempat meuli baju saperti butik, tapi ukuran jeung
modélna bisa diluyukeun jeung kahayang nu meuli. Ampir mirip jeung desainer baju atawa tukang ngaput, tapi hargana leuwih mahal lantaran di
modiste hasilna leuwih alus. Lantaran kitu, gambaran baju di modiste leuwih miboga ajén ékonomi anu luhur tibatan baju anu dibeuli ti toko
baju biasa. Data GT-06:604 ngébréhkeun yén dina ieu carpon, ajén ékonomi diukur ku palaku anu boga mobil. Data GT-06:614 ngébréhkeun
palaku Ilham anu kungsi suksés sacara ékonomi nepi ka ngarasa kawasa bisa meunangkeun Ratna. Data GT-06:634 ngébréhkeun ngeunaan ayana
pagadéan kuriling. Pagadéan kuriling nya éta jalma anu sok nginjeun- nginjeunkeun duit bari jeung ménta jaminan. Ieu pagadé biasa nguriling ka
imah-imah keur nagihan nu malayar hutang, upama geus lunas, jaminan bisa dibawa deui, kitu ogé upama mayarna teu leuir tina waktu anu geus
ditangtukeun. Data séjén anu boga ajén ékonomi nya éta GT-06:724. Ieu data miboga hubungaan jeung ajén agama sarta kawasa. Duit sajuta rupia
anu rék dibikeun ka Ilham minangka pameuli talak mangrupa gambaran tina ayana rasa égois Ratna anu ngarasa kawasa lantaran boga duit,
sedengkeun Ilham henteu. Duit sajuta rupia dina taun 1980-an, sarua pangajina dina taun 2014 ayeuna jeung + 15.000.000 rupia.
3 Ajén Agama
Data miboga ajén agama nya éta GT-06:762. Ieu data ngébréhkeun perkara Ilham anu maténi manéh lantaran rasa sieun anu
pohara sanggeus nyiksa awak pamajikanna ku sesemplékan kaca nepi ka baloboran geutih tuluy kapiuhan. Dina agama Islam, maténi manéh
mangrupa kalakuan anu teu diwenangkeun. Saperti anu kaunggel dina cutatan QS. An-Nisa kaca 29 ieu di handap.
Hai orang-orang yang beriman, janganlah kamu saling memakan harta sesamamu dengan jalan yang batil, kecuali
dengan jalan perniagaan yang berlaku dengan suka sama suka di antara kamu. Dan janganlah kamu membunuh dirimu;
sesungguhnya Allah adalah Maha Penyayang kepadamu.
An- Nisa : 29
Tilu data GT-06:614 ngagambarkeun ayana ajén kawasa anu diébréhkeun ku palaku Ilham basa manéhna keur suksés. Ilham bisa
ngajiret kolotna Ratna sangkan mangaruhan Ratna supaya bisa kawin jeung manéhna. Data séjénna nya GT-06:724, ngébréhkeun kaayaan lalaki
anu dianggap boga kawasa tibatan awéwé. Ieu bisa katitén dina cutatan di handap.
“Ceuk abdi ogé teu langkung akang, apan akang téh lalaki, umat anu kawasa anu sagala wenang ngaleuwihan awéwé…”
724 Tina cutatan di luhur, bisa katitén yén sok sanajan Ratna égois tapi
masih kénéh nganggap yén Ilham salaku salakina masih boga kawasa pikeun nangtukeun kaputusan. Data GT-06:754 ngébréhkeun kakawasaan
lalaki salaku salaki anu teu kakontrol nepi ka téga nyiksa pamajikan.
4.2.7 “Kanyaah” GT-07
4.2.7.1 Struktur Carita GT-07 a. Téma
Téma carpon GT-07 nya éta kamanusaan, ieu téma nyoko kana ésénsi eusi carita, nya éta ngeunaan rasa nyaah. Luyu jeung jejer ieu carpon,
“Kanyaah”, mangrupa carita ngeunaan gambaran kanyaah antara salaki jeung pamajikan, bibi jeung alo, minantu jeung mitoha, sarta kapilanceuk jeung
kapiadi. Konsép kanyaah anu ditembrakkeun dina ieu carpon mangrupa kanyaah di lingkungan kulawarga.
Tina téma anu diébréhkeun, pangarang nepikeun yén teu salawasna kanyaah ditétélakeun ngaliwatan tuhuna nu sahandapeun ka saluhureun, tapi
ogé bisa katitén tina sikep tegas kana bebeneran. Ieu di handap bisa katitén sawatara cutatan anu ngébréhkeun téma kamanusaan ngeunaan konsép
kanyaah. Bisa ngomong kitu téh kuring mah inget kana cariosan ibu Guru,
cenah lamun nyaah ka anak, béré maranéhna tanggung jawab…812
“… Bisa jadi bibi mah lain indung nu hadé, tapi lamun bibi ngéléhan éta téh kajurung ku kanyaah bibi ka barudak…” 821
“Tong abot teuing atuh barang damel téh, bisi teu damang.” 8310
… Kalah kumaha ogé kuring tetep nganggap yén emang jeung bibi téh kolot kuring pribadi, atuh kanyaah kuring tangtuna ogé
kanyaah anak ka indung, nyaah nu sajati jeung iklas. 891 “… Ema téh geus nyaho lalakon hirup nyai di Bandung téh.
Timbangan ema, leuwih hadé nyai téh di dieu baé ngabaturan ema… 942
… Biasana mah haté sok lééh lamun geus nyanghareupan bibi saperti kieu. “Hapunten bibi, abdi téh sanés teu nyaah…” 979
Ieu téma diébréhkeun ku palaku utama, Popon. Manéhna ngabéjérbéskeun sagala rasa jeung pangalaman anu karandapanana ngaliwatan
puseur sawangan jalma kahiji anu ngajén situasi dumasar pamadeganna. Tapi, sanajan palaku Popon miboga otoritas ngeunaan pamadeganna, nu maca
“dipaksa” satuju kana éta pamadegan lantaran dianggap bener ku hiji kelompok masarakat.
b. Fakta Carita 1 Galur
Kategori