Medar Oray-orayan Nembangkeun Kakawihan Ngawanohkeun Kekecapan

42 Pamekar Diajar BASA SUNDA Buku Tuturus Guru SMPMTs Kelas VII

C. Medar Oray-orayan

No KAGIATAN 1. Murid geus ngaragakeun skénario naskah oray-orayan, dina bagian C Medar Oray-orayan guru nerangkeun perkara ieu kaulinan. Dijéntrékeun yén ieu kaulinan téh kaasup kaulinan tradisional, lokasi tempat arulinna, jeung leuwih popular pikeun barudak di pilemburan. 2. Guru nerangkeun yén kaulinan oray-orayan téh salian ti dikawihkeun kudu diragakeun ku sabab kitu murid henteu cukup ngan apan ngawihkeunana wungkul. Pikeun maham ngeunaan ieu kaulinan, murid dibéré kasempetan pikeun ngajukeun rupa-rupa panaya ka guru. 3. Guru ngajelaskeun yén dina prakna ngaragakeun kaulinan oray-orayan henteu jiga latihan drama, tapi cukup baé salasaurang nu milu kana éta kaulinan méré pituduh sacara lisan.

D. Nembangkeun Kakawihan

No KAGIATAN 1. Dina bagian D Nembangkeun Kakawihan, guru nyebutan heula rupa- rupa kaulinan anu sok dikawihkeun, murid ngabandungan kalawan saregep. Di antara kaulinan nu dikawihkeun téh nyaéta “Ambil- ambilan”, “Eundeuk-eundeukan”, jeung “Prangpring”, salian ti “Oray-orayan” nu ti heula geus diajarkeun. 2. Kagiatan kadua guru nyontoan heula ngawihkeun “Ambil-ambilan”, murid nurutan babarengan. Sangeus meunang sababaraha kali dicontoan, giliran murid babarengan ngawihkeun. 3. Guru nunjuk sababaraha urang murid bagilir ka hareup ngawihkeun, guru ogé menerkeun sora murid anu kareungeu sumbang, Guru ngussahakeun sangkan murid enya-enya resepna kana kakawihan dina kaulinan. 43 Bab II PITUDUH HUSUS 4. Saterusna guru oge nyontoan ngawihkeun “Eundeuk-eundeukan” jeung “Prangpring” anu saterusna diturutan ku sakumna murid. Ari léngkah-léngkahna sarua jeung ngajarkeun kakawihan “Ambil- ambilan”. 5. Guru nerangkeun prakprakanana kaulinan “Ambil-ambilan”, “Eundeuk-eundeukan”, jeung “Prangpring”, murid ngabandungan kalawan saregep. Saterusna guru nitah murid mraktékeun éta kaulinan bari dikawihkeun di hareup, bagilir.

E. Ngawanohkeun Kekecapan

No KAGIATAN 1. Dina bagian E Ngawanohkeun Kekecapan, guru méré pamahaman ka murid yén basa Sunda téh kaasup banda budaya nu kawilang beunghar. Loba istilah-istilah anu geus aya ngaranna, teu kudu nguyang ti basa séjén. Guru méré conto sawatara istilah wanci waktu nu mindeng kapanggih dina lalaguan Sunda, saperti wanci sariak layung. 2. Saterusna guru ogé nyebutan rupa-rupa ngaran patempatan nu mindeng kaanjangan ku murid tapi teu apal hartina. Kanjangan di dieu bisa dina harti mindeng kapanggih dina bacaan-bacaan saperti dina dongéng, carita pondok, atawa novel. Murid ngaregepkeun kana sakur nu diterangkeun guru. 3. Guru ngajukeun pertanyaan anu ngahudang kanyaho murid, upamana waé: Cik sebutan ngaran patempatan di sabudeureun pamatuhan hidep Alternatif jawaban murid: pasar, mol, parapatan, lapang, terminal, gang, buruan, pangkalan ojég, sampalan, jsb. 4. Guru nyebutan istilah-istilah saperti sareupna, sareureuh budak, janari, coréngcang tihang, jeung haneut poyan, murid bisa nyebutkeun waktuna. Upamana waé, sareupna kira-kira jam 6 soré, jst.. Guru nerangkeun makna nu aya dina istilah-istilah wanci nu geus dipikanyo ku murid, upamana waé, sareureuh budak nyaéta mangsana budak mimiti hayang saré, ari murid nyebutkeun kira-kira jam 8 peuting. 44 Pamekar Diajar BASA SUNDA Buku Tuturus Guru SMPMTs Kelas VII PANGAJARAN 5 DONGÉNG

A. Maca Dongéng Sasatoan