PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
83
3
e. Konsonan 1 Cara Ngawangun jeung Ngedalkeun Konsonan
Konsonan atawa wianjana nyaéta sora basa nu diwangun ku hawa kaluar tina bayah sarta waktu ngaliwatan tikoro meunang hahalang.
Aya tilu cara ngawangun konsonan minangka ajén atawa kualitasna, nyaéta 1 kaayaan pita sora, 2 tempat artikuli, jeung 3 cara
artikulasi. Dumasar kana tempat artikulasina, aya konsonan bilabial, labiodentals,
konsonan dentl, arveolar, palatal, veral, glottal, jeung konsonan laringal. Dumasar kana cara artikulasina, aya konsonan mandeg,
geser, sisi, geter, nasal, jeung semivokal.
2 Sebaran Konsonan
Sakabéh konsonan dina basa Sunda, bisa sumebar di awal, di tengah, jeung di tungtung kecap, iwal ti konsonan c, ny, jeung j. Balukar
pangaruh basa kosta, aya konsonan j anu cicng di tungtung kecap saperti mahroj jeung mi’raj. Sebaran konsonan dina kecap basa Sunda
téh bisa dibagankeun ieu di handap.
Tabel 3.3 Distribusi Konsonan
Konsonan Posisi dina Kecap
Di Awal Di Tengah
Di Tungtung
b bau
ubar teurab
c cokot
buncis _
d dasar
adat bejad
f fasilitas
tafsir aktif
g garu
tugur bedug
h hayang
dahar waluh
j jalan
bagja mi’raj
k kawas
aki batuk
l lamun
alus bijil
m mana
ambu anom
Kons onan dina basa Sunda aya 18 nyaéta:
b, c, d, e, g, h, j, k, l, m, n, ny, ng p, r, s, t, w. jeung y
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
84
3
n naha
maneh dusun
ny nyiar
anyar _
ng ngan
angeun soang
p palay
opak hilap
q q
ur’an
furqon _
r rea
urang pasir
s sayur
asem tiis
t teuas
batan urat
v vokal
lava _
w wates
sawah riceuw
x xenon
luxor xerox
y yakin
ayak bolay
z zat
azab juz
f. Runtuyan Sora, Engang, jeung Kecap
Runtuyan sora, engang, jeung kecap téh raket patalina. Sora aya nu bisa madeg mandiri jadi engang aya nu kudu ngaruntuy heula jeung sora basa
lianna. Kitu deui engang, aya nu langsung jadi kecap aya nu kudu ngaruntuyjeung engang séjénna. Cindekna, kecap diwangun ku runtuyan
engang. Ari engang diwangun ku runtuyan sora Sudaryat, 2013: 30. 1 Adegan Engang
Engang dina basa Sunda umumna diwangun ku vokal V atawa rendonan vokal jeung konsonan K. Upama dirumuskeun, adegan
atawa kaédah engang dina basa Sunda téh kieu.
V : i-eu, u-lah, e-ra, o-yek, eu-pan, a-bus
VK : ab-di, um-pak, em-pang, ong-koh, eun-teung
KV : da-mar, ka-rung, sun-da, e-ra, na-on
KVK : an-jeun, jang-kung, cang-kang, bu-dak
KKV : ge-bru, ti-bra, nyong-clo, num-pra
KKVK : nga-jleng, ra-cleng, tu-bruk, ke-prak
Balukar ayana pangaruh basa kosta, dina basa Sunda ogé sok kapanggih adegan engang kieu.
VKK : ons, eks-tra,
KVKK : Teks, kon-Teks
KKKV : stra-te-gi, stra-ta
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
85
3
KKVKK : kom-pleks
KKKVK : struk-tur, in-struk-tur
KVKKK : korps
2 Runtuyan Sora Boh vokal boh konsonan basa Sunda bisa ngantet jeung vokal atawa
konsonan sejennna. Éta kantenan vokal téh bisa ngawangun diftong lamun ngantet jeung vokal séjénna anu beda. Tapi lamun ngantet
jeung vokal anu sarua bakal muncul sora glotal ??. Kawangunna diftong téh, balukar munculna semivokal w jeung y minangka sora
panglancar. Jadi anu dimaksud diftong téh nyaéta rendonan vokal jeung semivokal dina engang, lain rendonan dua vokal atawa leuwih.
Umpana waé, dina ieu kecap, [kuweh] kuéh
Muncul diftong minagka rendonan semi vokal w jeung vokal é dina kecap sarta rendonan semi vokal y jeung vokal eu dina kecp lieur.
g. Kluster
Kategori