Tembung Katrangan ingkang Nerangaken
78
31 Alon-alon Pardi ninggalake taman. Angin ngelus kulite, ngelus balung
lan otote kang ketaman cidraning asmara. Pardi lumaku sinambi kadhangkala ngremet bathike. Bathik tandha tresna bapak lan ibune.
Data Lampiran No. 11
Saking data 31 ing nginggil inggih menik a „Pardi lumaku sinambi
kadhangkala ngremet bathike ‟ menika kalebet tembung katrangan ingkang
minangka petunjuk frekuensi , inggih menika tembung „kadhangkala‟ menika
memperjelas maksud utawi makna ingkang badhe kaandharaken wonten ing ukara menika. Tembung
„kadangkala ngremet‟ menika kabentuk saking tembung „kadangkala‟ kaliyan tembung „ngremet‟. Tembung „kadangkala‟ menika
setunggal morfem asal , wondene tembung „ngremet‟ menika ugi setunggal
morfem. Kalih tembung menika dipunsandhingaken saengga awujud tembung katrangan ingkang dipuncambor.
4 Tembung Katrangan minangka Petunjuk Waktu
Tembung katrangan ingkang nerangaken katrangan wonten ing ukara ingkang dipunpanggihaken wonten ing cariyos cekak kalawarti Djaka Lodang
kanthi irah- irahan “Rejeki ora Bakal Kleru Tibane” saged kaandharaken wonten
ing ngandhap menika.
32
“Suk kapan ya Pak, omahe dhewe ki ora bocor nek usum udan, ora
sumuk yen usum panas ?”. . . “Ping pira ya Bu, olehmu pitakonan
ngono kuwi karo aku?” Data Lampiran No. 14 Saking data 32 ing nginggi
l inggih menika „Suk kapan ya Pak, omahe dhewe ki ora bocor
‟ menika kalebet tembung katrangan ingkang minangka petunjuk waktu
, inggih menika tembung „suk kapan‟ menika memperjelas maksud utawi makna ingkang badhe kaandharaken wonten ing ukara menika. Tembung
79
„suk kapan‟ menika kabentuk saking tembung „suk‟ inggih menika cekakan saking tembung „mbesuk‟ kaliyan tembung „kapan‟. Tembung „suk‟ menika
setunggal morfem asal , wondene tembung „kapan‟ menika ugi setunggal morfem.
Kalih tembung menika dipunsandhingaken saengga awujud tembung katrangan ingkang dipuncambor.
Tembung katrangan ingkang nerangaken katrangan wonten ing ukara ingkang dipunpanggihaken wonten ing cariyos cekak kalawarti Djaka Lodang
kanthi irah- irahan “Dudu Rama lan Sinta” saged kaandharaken wonten ing
ngandhap menika.
33
Nalika sekolah biyen aku duwe kanca arane Arum, amor saklas terus, wiwit kelas siji SMP ngantilulus sarjana. Saben dina runtang-
runtung ngasi kaya sedulur. Bareng wis kuliah, srawungku mekar dadi sambung tresna. Data Lampiran No. 31
Saking data 33 ing nginggil inggih menika „nalika sekolah biyen‟,
„saklas‟, „wiwit kelas siji SMP‟, „nganti lulus sarjana‟, „bareng wis kuliah‟ menika kalebet tembung katrangan ingkang minangka petunjuk waktu, inggih
menika tembung „nalika seklah biyen‟, „saklas‟, „wiwit kelas siji SMP‟, „nganti lulus sarjana‟, „bareng wis kuliah‟ menika memperjelas maksud utawi makna
ingkang badhe kaandharaken wonten ing ukara menika. Tembung „nalika sekolah biyen
‟menika kabentuk saking „nalika‟, „sekolah‟ kaliyan tembung „biyen‟. Tembung
„nalika‟ menika setunggal morfem asal, wondene tembung „sekolah‟ saha
„kapan‟ menika ugi setunggal morfem. Tembung menika dipunsandhingaken saengga awujud tembung katrangan ingkang dipuncambor.