Produksi tekstil domestik Ekspor tekstil Indonesia Penawaran tekstil domestik Permintaan tekstil domestik Impor tekstil Indonesia

56

A. Struktur Model Operasional TPT Indonesia dan Dunia

Model operasional dalam penelitian ini terdiri 24 persamaan perilaku dan 6 persamaan identitas sebagai berikut:

1. Produksi tekstil domestik

PTD t = a + a 1 HTDR t-1 + a 2 HCWR t-1 + a 3 IRR t -IRR t-1 + a 4 UTKTR t-1 + a 5 BBMR t-1 + a 6 T + a 7 PTD t-1 + U 1 .................... 4.45 Tanda parameter dugaan yang diharapkan dalam persamaan adalah: a 1 , a 6 0; a 2 , a 3 , a 4 , a 5 0 dan 0 a 7 1 dimana: PTD t : Produksi tekstil domestik tahun t 1 000 ton. HTDR t-1 : Harga riil tekstil domestik tahun t-1 USDton. HCWR t-1 : Harga riil kapas dunia tahun t-1 centpound. IRR t : Tingkat suku bunga riil bank tahun t tahun. IRR t-1 : Tingkat suku bunga riil bank tahun t-1 tahun. UTKTR t-1 : Upah riil tenaga kerja industri tekstil tahun t-1 Rp juta. BBMR t-1 : Harga riil BBM tahun t-1 Rpliter. T : Tren waktu. PTD t-1 : Produksi tekstil domestik tahun t-1 1 000 ton.

2. Ekspor tekstil Indonesia

XTI t = b + b 1 HTWR t + b 2 HTDR t -HTDR t-1 + b 3 PTD t-1 + b 4 ERIR t-1 + b 5 DKG + b 6 T + b 7 XTI t-1 + U 2 ................................ 4.46 Tanda parameter dugaan yang diharapkan dalam persamaan adalah: b 1 , b 3 , b 4 0; b 2 0 dan 0 b 5 1 dimana, XTI t : Ekspor tekstil Indonesia tahun t 1 000 ton. HTWR t : Harga riil tekstil dunia tahun t USDton. HTDR t : Harga riil tekstil domestik tahun t USDton. HTDR t-1 : Harga riil tekstil domestik tahun t-1 USDton. PTD t-1 : Produksi tekstil domestik tahun t-1 1 000 ton. ERIR t-1 : Nilai tukar riil Rupiah terhadap USA tahun t-1 RpUSD. T : Tren waktu. DKG : Dummy integrasi perdagangan TPT dunia. XTI t-1 : Ekspor tekstil Indonesia tahun t-1 1 000 ton.

3. Penawaran tekstil domestik

STD t = PTD t + MTI t - XTI t ................................................................. 4.47 dimana, 57 STD t : Penawaran tekstil domestik tahun t 1 000 ton. MTI t : Impor tekstil Indonesia tahun t 1 000 ton. PTD t : Produksi tekstil domestik tahun t 1 000 ton. XTI t : Ekspor tekstil Indonesia tahun t 1 000 ton.

4. Permintaan tekstil domestik

DTD t = c + c 1 HTWR t-1 HTDR t + c 2 HGDR t-1 + c 3 UTKTR t-1 + c 4 BBM t-1 + c5IRR t -IRR t-1 + c 6 T + c 7 DTD t-1 + U 3 ................... 4.48 Tanda parameter dugaan yang diharapkan dalam persamaan adalah: c 1 , c 2 , c 3 , c 4 , c 5 0; c 6 0 dan 0 c 7 1 dimana, DTD t : Permintaan tekstil domestik tahun t 1 000 ton. HTWR t-1 : Harga riil tekstil dunia tahun t-1 USDton. HTDR t : Harga riil tekstil domestik tahun t USDton. HGDR t-1 : Harga riil garmen domestik tahun t-1 USDton. UTKTR t-1 : Upah riil tenaga kerja industri tekstil tahun t-1 Rp juta. BBMR t-1 : Harga riil BBM tahun t-1 Rpliter. IRR t : Tingkat suku bunga riil bank tahun t tahun. IRR t-1 : Tingkat suku bunga riil bank tahun t-1 tahun. T : Tren waktu. DTD t-1 : Permintaan tekstil domestik tahun t-1 1000 ton.

5. Impor tekstil Indonesia

MTI t = d + d 1 HMTIR t-1 + d 2 HTWR t HCWR t + d 3 TFT t-1 + d 4 ERIR t-1 + d 5 GDPIR t GDPIR t-1 + d 6 POPI t-1 + d 7 T + d 8 MTI t-1 + U 4 .......... 4.49 Tanda parameter dugaan yang diharapkan dalam persamaan adalah: d 1 , d 2 , d 3 , d 4 , d 7 0; d 5 , d 6 0, dan 0 d 8 1 dimana, MTI t : Impor tekstil Indonesia tahun t 1 000 ton. HMTIR t-1 : Harga impor tekstil Indonesia tahun t-1 USDton. HTWR t : Harga riil tekstil dunia tahun t 1 000 ton. HCWR t : Harga riil kapas dunia tahun t USDton. TFT t-1 : Tarif impor tekstil tahun t-1 tahun. GDPIR t : GDP riil Indonesia Rp 1000. GDPIR t-1 : GDP riil Indonesia t-1 Rp 1000. POP t-1 : Jumlah penduduk Indonesia tahun t-1 juta jiwa. ERIR t-1 : Nilai tukar riil Rupiah terhadap USA tahun t-1 RpUSD. T : Tren waktu. MTI t-1 : Impor tekstil Indonesia tahun t-1 1000 ton. 58

6. Harga tekstil domestik