Tabel 23. Pengaruh cara tanam terhadap hasil ubikayu.
Cara Tanam
D
an Pengolahan Tanah
Musim Hujan Musim Kemarau
Daya Tumbuh
relatif
e Hasil Relatif
Daya Tumbuh
relatif
e Hasil Relatif
Posisi Stek
Vertikal Miring 45
100 100
92 Horizontal
100 96
69 100
92 71
100 92
58 Kedalaman Tanah
10 cm 15 cm
97 98
87 90
75 98
74 91
Sumber : Tonglum,et al. 2001.
d. Pemupukan
Pemupukan sangat diperlukan untuk mendukung pertumbuhan dan produksi ubikayu. Hasil penelitian menunjukkan bahwa hara yang hilang terbawa
panen untuk setiap ton ubikayu segar adalah 6,54 kg N; 2,24 kg P
2
O5; dan 9,32 K
2
Ohamusim, dimana 25 N, 30 P
2
O
5
, dan 26 K
2
Berdasarkan perhitungan tersebut, hara yang terbawa panen ubikayu pada tingkat hasil 30 tonha adalah 147,6 kg N; 47,4 kg P
O terdapat di dalam umbi Wargiono,et al, 2006.
2
O
5,
; dan 179,4 kg K
2
Oha. Untuk mendapatkan hasil tinggi tanpa menurunkan tingkat kesuburan tanah, hara yang
terbawa panen tersebut harus diganti melalui pemupukan setiap musim. Tanpa pemupukan akan terjadi pengurasan hara sehingga tingkat kesuburan tanah
menurun. Pemupukan yang tidak rasional dan tidak berimbang juga dapat merusak kesuburan tanah. Pemupukan harus dilakukan secara efisien sehingga didapatkan
produksi tanaman dan pendapatan yang diharapkan. Umbi ubikayu adalah tempat menyimpan sementara hasil fotosintesis yang tidak digunakan untuk pertumbuhan
vegetatif tanaman. Dengan demikian, pertumbuhan vegetatif yang berlebihan 86
Tabel 23. P
Ca a
a ara T
D
an n
n n
Peng Tan
Posis s
s si S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
S S
t t
t te
t t
te te
te t
t te
t t
t t
t t
t t
t t
t te
t t
t t
t te
t t
t t
te t
t t
t t
t t
t t
t t
t t
t t
t t
t t
t t
t t
t t
Vertik k
kal al
al al
al al
al al
a al
a al
a l
a l
l al
a l
l a
a al
a a
a a
al al
l a
al al
l l
l Mirin
n ng
ng g
g g
45 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 4
4 Horiz
z z
zo o
o nt
nt nt
nt t
t nt
nt nt
nt nt
nt nt
n n
nt nt
nt t
nt n
nt nt
nt nt
nt nt
nt nt
n nt
nt n
t nt
t t
t n
t nt
n t
n t
t t
nt t
nt t
n t
t t
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a Keda
a a
la la
a a
a ma
ma ma
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
ma m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
10 cm m
m m
15 cm m
m m
Sumbe e
e er
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
: :
T T
T T
T T
T T
T T
T T
T T
T T
T T
T T
T T
T T
T T
T
d. Pem m
mu mu
mu mu
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
pu p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
P P
P P
Pe Pe
Pe P
P P
P P
P Pe
Pe Pe
Pe Pe
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
Pe P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P P
P m
produ u
u k
i i
i i
i i
i si
i i
i i
i i
i i
i i
i i
i i
i u
panen n
n n
unt
2
Oha a
a a
mus
B B
B Berda
hasil 3 3
3 30 to
umbi Wa
menda a
a apatk
terbaw w
w w
w w
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a a
a pemup
p pu
pu pu
pu pu
pu pu
pu pu
pu pu
u pu
pu pu
pu pu
u u
pu u
u u
u pu
pu pu
pu pu
pu u
pu pu
pu pu
u u
pu u
u u
u u
u u
u pu
pu pu
u pu
pu u
u u
pu pu
pu pu
u pu
u u
u u
u u
p p
u pu
pu pu
p p
p u
p p
p p
p p
p p
p p
ka ka
ka k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k menur
r ru
ru u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u n.
n. n.
n. n.
n n.
n. n
n n.
n. n
n. n.
n. n.
n n.
n. n.
n n
n. n
. n.
n n
n n
n. n.
n. n.
n n.
n. n
n n.
n n
n n
. n
n n
n n
n kesubu
bu u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
u u
ra ra
ra ra
ra ra
ra ra
ra ra
ra ra
ra r
ra ra
ra ra
ra ra
r r
ra ra
ra ra
ra ra
r r
r ra
ra ra
ra r
ra ra
r r
r a
ra ra
ra ra
ra ra
ra ra
a a
ra r
ra ra
ra a
r ra
a ra
r r
a r
r a
a r
a a
a n
n n
n n
n n
n n
n n
n n
n n
n n
n n
n n
n n
n produ
u uk
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k uk
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
k k
i si
si si
si si
si si
si si
si s
si i
i si
si si
si i
si s
si si
si i
si si
si i
i si
i i
si si
si i
s si
si si
i i
si si
si si
s i
i s
s i
s s
si s
i s
s s
i ta
t t
t menyi
i im
im m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m m
m pa
p pa
p pa
p pa
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p pa
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p p
p vegeta
a a
a a
a a
ti ti
ti ti
t ti
ti ti
ti ti
ti t
ti t
ti ti
ti t
t t
i t
ti ti
ti t
i t
ti ti
t i
t t
ti i
i i
i i
i i
t t
t ti
t t
t t
t t
t t
t t
t f
f f
f f
f f
f f
f f
f f
f f
f f
f f
f f
f f