Nurzaman, A. M NIP. 195805081985111001
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2013
ii
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2013
iii
DAFTAR ISI
KATA PENGANTAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i DAFTAR ISI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iii
PETUNJUK PENGGUNAAN MODUL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v PENDAHULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
MATERI POKOK 1 HAKIKAT BERCERITA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 A. INDIKATOR KEBERHASILAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
B. URAIAN MATERI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1. Pent ingnya Bercerit a Bagi Anak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2. Manf aat dan Tuj uan Bercerit a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 3. Karakt erist ik Cerit a Anak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
4. Prinsip-prinsip Bercerit a pada Anak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 C. LATIHAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
D. RANGKUMAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 E. EVALUASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
F. UMPAN BALIK DAN TINDAK LANJUT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 MATERI POKOK 2 PENGEMBANGAN KREATIVITAS DALAM BERCERITA . . . . . . . . . . 18
A. INDIKATOR KEBERHASILAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 B. URAIAN MATERI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1. Memilah dan Memilih Mat eri Cerit a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 2. Memilih Tokoh Cerit a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
3. Memilih dan Mempersiapkan Tempat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 C. LATIHAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
D. RANGKUMAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 E. EVALUASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
F. UMPAN BALIK DAN TINDAK LANJUT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 MATERI POKOK 3 PERANCANGAN DAN PELAKSANAKAN KEGIATAN
BERCERITA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 A. INDIKATOR KEBERHASILAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
B. URAIAN MATERI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 1. Menyusun Rencana Kegiat an Bercerit a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
2. Melaksanakan Kegiat an Bercerit a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2013
iv
C. LATIHAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 D. RANGKUMAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
E. EVALUASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 F. UMPAN BALIK DAN TINDAK LANJUT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
KUNCI JAWABAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 PENUTUP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
DAFTAR PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2013
v
PETUNJUK PENGGUNAAN MODUL
Unt uk mengopt imalkan pemanf aat an modul ini sebagai bahan pelat ihan, beberapa langkah berikut ini perlu menj adi perhat ian para pesert a pelat ihan.
1. Lakukan pengecekan t erhadap kelengkapan modul ini, sepert i kelengkapan
halaman, kej elasan hasil cet akan, sert a kondisi modul secara keseluruhan. 2.
Bacalah pet unj uk penggunaan modul sert a bagian Pendahuluan sebelum masuk pada pembahasan mat eri pokok.
3. Pelaj arilah modul ini secara bert ahap dimulai dari mat eri pokok 1 sampai
t unt as, t ermasuk didalamnya lat ihan dan evaluasi sebelum melangkah ke mat eri pokok berikut nya.
4. Buat lah cat at an-cat at an kecil j ika dit emukan hal-hal yang perlu pengkaj ian
lebih lanj ut at au disampaikan dalam sesi t at ap muka. 5.
Lakukanlah berbagai lat ihan sesuai dengan pet unj uk yang disaj ikan pada masing-masing mat eri pokok. Demikian pula dengan kegiat an evaluasi dan
t indak lanj ut nya. 6.
Disarankan t idak melihat kunci j awaban t erlebih dahulu agar evaluasi yang dilakukan dapat mengukur t ingkat penguasaan pesert a t erhadap mat eri yang
disaj ikan. 7.
Pelaj arilah keseluruhan mat eri modul ini secara int ensif . Modul ini dirancang sebagai bahan belaj ar mandiri persiapan uj i kompet ensi.
Selamat Mempelaj ari Isi Modul
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2013
vi
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2013
1
PENDAHULUAN
Modul ini disusun sebagai buku pegangan dalam rangka mengikut i mat a diklat Kreat ivit as Pembelaj aran Bercerit a di Taman Kanak-Kanak unt uk program diklat
Berbasis Kompet ensi yang diselenggarakan oleh PPPPTK TK dan PLB. Selain it u j uga modul ini dapat menj adi bahan aj ar bagi pesert a yang mengikut i diklat
t ersebut . Modul ini menguraikan hakikat bercerit a yang sesuai bagi pendidikan anak TK j uga ket erkait an dengan dimensi perkembangan anak usia TK. Modul ini
dapat dimanf aat kan oleh para pendidik dan t enaga kependidikan di lingkungan Pendidikan Anak Usia Dini.
Modul ini menguraikan hakikat bercerit a sehingga pembaca modul ini dapat memperoleh gambaran t ent ang pent ingnya bercerit a bagi anak, manf aat dan
t uj uan bercerit a bagi anak usia TK. Juga memperoleh inf ormasi bagaimana merancang, melaksanakan dan mengevaluasi kegiat an dengan menggunakan
bercerit a. Secara umum modul ini t eridiri dari pokok bahasan sebagai berikut :
1. Mat eri Pokok I membahas t ent ang hakikat bercerit a sert a ket erkait annya
dengan pent ingnya bercerit a bagi anak, t uj uan dan manf aat , karakt erist ik sert a prinsip-prinsip bercerit a pada anak
2. Mat eri Pokok 2 t ent ang pengembangan kreat ivit as dalam bercerit a yang
membahas t ent ang pemilihan cerit a, memilih t okoh dan memilih dan mempersiapkan t empat .
3. Mat eri Pokok 3 t ent ang bagaimana kit a merancang, melaksanakan dan
kegiat an bercerit a bagi anak TK.
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2013
2
MATERI POKOK 1
HAKIKAT BERCERITA