Gaya
45
29.6; :2:69686 ?63. 29.?6? 2;1. =.1. 7A4. :2:69686 ?63. =9.?6? D.6A8268.4.D.D.;42827.=.1.2;1.166.1.8.;:.8.2;1.61.8
1.=. 82:.96 82 2;A8 ?2:A9. 63. =9.?6? 6:A9 768. 4.D. D.;4 16268.; :292656 ..? 29.?6?6.? 2;1. 22.=. 0;5 2;1. D.;4
:2:69686 ?63. =9.?6? D.;4 0A8A= 2?. .;.. 9.6; .;.5 92:=A;4 1.; =9.?6?6;
21A. ?63. 29.?6? 1.; =9.?6? 2?2A 16:69686 925 ?26.= 2;1. =.1. 8.; 2.=6 8.1. 821A. ?63. 2?2A A;A8 ?26.= 2;1.
221.21. .2 :2:69686 ?63. =9.?6? D.;4 ?.;4. 2;1.5 1.; ?63. 29.?6?D.;4?.;4.6;4469258.2;.6A8.2?.;4.008164A;.8.;
?2.4.6 .5.; =2:A. .; 82;1...;
1. Tegangan dan Regangan
;A8 9265 :2:.5.:6 29.?6?6.? ?A.A 2;1. =25.68.; , .1.4.:.2?2A2965.?2A.?8.2D.;4:2:69686=.;7.;4
:A9.:A9. .2 2?2A 16.68 12;4.; 4.D. ?22?.
?256;44. 8.2 :2;4.9.:6 =2.:.5.; =.;7.;4 ?22?.
1
268. .68.;;D. 1692=.?8.282:.9682=.;7.;4?2:A9. ;62.68.2:.?652.1.
1.9.: 1.2.5 29.?6?6.?;D. 2:A16.;2?.4.D..68.;=.1.8.216=22?.:2;7.16
1.; 8.2 :2;4.9.:6 =2.:.5.; =.;7.;4 ?22?.
2
268. 4.D. .68.; 1692=.? 2;D.. 8.2 82:.96 82 =.;7.;4 ?2:A9. ;6 2.6 8.2
2?2A 2.1. 1.9.: 1.2.5 29.?6? 26.= 2;1. :2:69686 ..? 29.?6?6.? 22;A 768. 4.D. D.;4 16268.; =.1. 2;1. :292C.6 ..?
29.?6?6.?;D. 2;1. 2?2A .8.; :2;4.9.:6 =2A.5.; 2;A8 123:.?668.2?.4.D..68.;=.1.8.26;616=22?.9.46:2;7.16
:.8. 8.2 .8.; =AA? ;6 2.6 4.D. .68.; =.1. 8.2 29.5 :2;0.=.6 668 =AA?;D. ;A8 9265 729.?;D. ?69.58.; ;1. A9.;46
9.46 :2:.0. 69A?.?6 6;6 ?.:69 :2965. , .9.: =2:.5.?.; :2;42;.6 29.?6?6.? ;1. .8.; :2;2:A8.;
=2;426.; 24.;4.; 1.; 24.;4.; .D. D.;4 2827. =2?.A.;9A.?=2;.:=.;416?2A24.;4.;20..:.2:.6?24.;4.;
1.=. 16A96? ?2.4.6 268A
F H
22.;4.; 24.;4.; ..A ?2?? :
2?. 4.D. .68 9A.?=2;.:=.;4:
2.;16;4.; .;.. =2.:.5.; =.;7.;4 1.; =.;7.;4 :A9.:A9. 16?2A ..A 24.;4.; 20.. :.2:.6? 1.=. 16A96? ?2.4.6
268A H
22.;4.; 24.;4.;
=2.:.5.; =.;7.;4 : =.;7.;4 .C.9 :
F N
m
bata s elastisitas
titik putus
pertambahan panjang gaya
tarik
F
1
F
2
F
3
daerah elastis
.
Gambar 2.17
a Besar gaya tarik F menyebabkan
karet bertambah panjang. b Grafik F – seutas karet yang
ditarik dengan besar gaya F. F
karet ditarik karet
karet
46
Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas XI
2. Modulus Elastisitas
.;A;49.5 ?2A.5 8.2 .; ?2=.;7.;4 0: 1.; ?2=;4 8.C. 12;4.;=.;7.;4D.;4?.:.2:A16.;269.52.;2:.??. 4=.1.
?26.=2;1.2?2A=.D.;41.=.;1..:.61.6.86B6.?2?2A 2.:.5.;=.;7.;4D.;416.9.:68.2.;1.;8.C.2;D..221.
221..; 2?2A 16?2.8.; 925 =221..; :1A9A? 29.?6?6.? ..A 1A9A? +A;4 D.;4 16:69686 821A. 2;1. 2?2A 20.. :.2:.6?
:1A9A? 29.?6?6.? .1.9.5 =2.;16;4.; .;.. 24.;4.; 1.; 24.;4.; D.;4 16:69686 2;1.
H 2;4.; :29.8A8.; ?A?6A?6 ,- 2 1.; ,- 2
82 ,- 2
:.8. 161.=.8.; =2?.:..; H
22.;4.; :1A9A? 29.?6?6.? ..A :1A9A? +A;4 :
3. Hukum Hooke
68. ?2A.5 =24.? 1626 4.;44A.; ?256;44. =24.? :22;44.;4 2.6 =24.?16.68..A:2.=.2.6=24.?1628.;=.1.=24.?.8.;2827.
4.D.=2:A965D.;4..5;D.?29.9A:2;A7A668.?.92;4.;8..9.6;2?. 4.D. =2:A965 =.1. =24.? 6;6 ?2.;16;4 12;4.; 4.;44A.; ..A ?6:=.;4.;
D.;4 16268.; =.1. =24.? 2;D...; 2?2A 1682;.9 12;4.; A8A: 82 20.. :.2:.6? A8A: 82 16A96? ?2.4.6 268A
..A
x
H 22.;4.;
2?. 4.D. =2:A965 =24.? ;?.;.=24.?:
x
?6:=.;4.;=.1.=24.?: ;A89265:2:.5.:62?.8;?.;.29.?6?6.?=24.?9.8A8.;
9.5 8246..; 268A 6;6
Aktivitas Fisika 2.2
Hukum Hooke Tujuan Percobaan
Menentukan konstanta elastisitas pegas
Alat-Alat Percobaan 1. Pegas
2. Statif 3. Penggaris
4. Ember kecil 5. Koin kecil bermassa 50 g sebanyak 10 buah
6. Neraca Ohaus
Langkah-Langkah Percobaan 1. Susunlah batang statif dan pegas seperti terlihat pada gambar.
2. Ukurlah panjang mula-mula pegas tersebut. 3. Timbanglah berat ember dengan neraca Ohaus.
4. Gantunglah ember kecil dan sebuah koin bermassa 50 g. 5. Catatlah panjang pegas tersebut pada tabel data pengamatan.
6. Ulangi langkah pada poin ke-3 dengan 2 keping koin, 3 keping koin, dan
seterusnya sampai 10 keping koin.