Tumbukan Lenting Sebagian dan Tumbukan Tidak Lenting Sama Sekali

Momentum, Impuls, dan Tumbukan 99 47C474FG5G4A?8AFA:E8CGDA48A8D:A8FE858?G74AE8EG74; FG5G4A474?4;F8F4C 5 -AFGFG5G4A?8AFA:E854:4A 4DGG884?4AB8AFG774C4F;4E?E8C8DF-. 474FG5G4A?8AFA:E854:4A -.48A=47 EM + +G5EFFGE4A-.874?4-.E8;A::47C8DB?8; ;4E? + M E + E A8D:A8FE8F8?4;FG5G4A + + :M E : E =BG?8 478A8D:A8FJ4A:58DG54;8A=47C4A4E474?4; =BG?8M=BG?8 =BG?8 6 -AFGFG5G4AF74?8AFA:E44E84? ?8;4D8A4 44+ + +E8;A::4-.44A8A=47 + + + + E A8D:A8FE8F8?4;FG5G4A + : E =BG?8 4754AJ4AJ48A8D:A8FJ4A:58DG54;8A=47C4A4E474?4; M=BG?8 =BG?8 m 1 m 2 v 1 v 2 m 1 = 8 kg m 2 = 12 kg sebelum tumbukan m 1 m 2 setelah tumbukan v m 1 m 2 v 1 v 2 m 1 = 8 kg m 2 = 12 kg sebelum tumbukan m 1 m 2 setelah tumbukan v 1 v 2 Kata Kunci • tumbukan lenting sebagian • tumbukan lenting sempurna • tumbukan tidak lenting sama sekali +85G4;5B?4J4A:8?B8AFG 8AG5G 7A7A:74A84AFG? ,G5G4AF8DE85GF58DE94F ?8AFA:E8CGDA474A4D4;AJ4F8:4?GDGE ,8AFG4A?4; 58E4DAJ4C8DG54;4AB8AFG5B?4 +85G4;58A7458D4EE4:F8D:4AFGA:C474E8GF4E F4?J4A:C4A=4A:AJ4 8A74J4A:58D4EE4: 8AG5G 58A74 78A:4A 868C4F4A 8A74F4D E858E4D E 4 FG5G4A J4A: F8D=47 8?4EFE E8CGDA4;FGA:?4;EG7GFEC4A:4A4EG G45G4;58A744EA:4EA:58D4EE4 :74A :58D:8D458D?4I4A4A4D4; 868C4F4AE8F4C 58A74 E 474EG4FGE44F87G458A74F8DE85GF E4?A: 58DFG5G4A 7 4F4E ?4AF4 J4A: ?6A Tes Kompetensi Subbab C -00 ,8AFG4A868C4F4AE8F4C58A74E8F8?4;FG5G4A 74A 8A8D: A8F J4A: 58DG54; 8A=47 8A8D: C4A4E=4F8D=47 4 FG5G4A?8AFA:E8CGDA4 5 FG5G4A?8AFA:E854:4A74A 6 FG5G4AF74?8AFA:E44E84? +85G4;54?B58D4EE4:F8D?8F474F4E?4AF4 B89E8A:8E84A54?B78A:4A?4AF4474?4; 8?GDG J4A: 58D4EE4 :D4 7F8544A 8 4D4; 54?B ;A::458DE4D4A:774?4AJ474A54?B58D:8E8DE8=4G; E4FG 8F8D 8D4C44; 868C4F4A C8?GDG E44F 44A 8A:8A454?B E GA44A + Tantangan untuk Anda Berikut ini ukuran diameter, massa jenis, dan periode rotasi dari planet-planet. Dari data tersebut, berapakah momentum yang dimiliki setiap planet? Apakah ada hubungan antara momentum dan periode rotasi planet tersebut? =4 =4 =4 =4 G 4DE 1GCF8D +4FGDAGE 100 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas XI Gambar 4.5 Tumbukan lenting sebagian pada benda jatuh bebas.

D. Tumbukan Lenting Sebagian pada Benda Jatuh Bebas

,G5G4A ?8AFA: E854:4A 58D?4G =G:4 C474 E85G4; 58A74 J4A: 58D:8D4=4FG;5854E 4?44EGEAJ4A:58DFA74E854:458A7487G4 474?4;?4AF4 8D;4F4A- 8A:4A784A868C4F4A58A74 87G4 E858?G 74A E8EG74; FG5G4A 474?4; AB? +85G4;5B?4=4FG;5854E74D8FA::4AF8D;474C?4AF4 868C4F4A 5B?4E8E44FE858?G74AE8EG74;8AG5G?4AF488AG;C8DE444A + M 868C4F4A5B?4E858?G74AE8EG74;8AG5G?4AF488AG;C8DE444A + 74A+ M ,4A74 A8:4F9 C474 + 8A4A744A 4D4; 5B?4 8 54I4; 74A F4A74 CBEF9 C474 + 8A4A744A 4D4; 5B?4 8 4F4E B89E8A D8EFFGE 4AF4D4 5B?4 74A ?4AF4 74C4F 7C8DB?8; 74D C8DE444A + + + + M -.474C4F7:GA44AC47458A74=4FG;8?4AF474A 8G74A 84AFG? 5858D4C4 4? +854:4 6BAFB; C8D;4F4A 4EGE C474 - 474 4EGE F8DE85GF C8DE444A B89E8A D8EFFGE 8A=47 v 1 v 2 h 1 h 2 Gambar 4.6 Tinggi pantulan bola yang mengalami tumbukan lenting sebagian. h 1 h 2 h 3 h 4 m m m m +85G4;58A7458D4EE4 :J4A:58D:8D478A:4A 8?4=G4A E58DFG5G4A78A:4A58A7458D4EE4 :J4A:74 +8F8?4;FG5G4A58A7458D:8D4 GA7GD78A:4A8?4=G4A E ,8AFG4A 4 868C4F4A58A74E8F8?4;FG5G4A 5 8A8D:J4A:58DG54;454FFG5G4A74A 6 B89E8AD8EFFGEGAFGFG5G4AF8DE85GF +85G4;FDG58DEG4F4A78A:4A4EE4FBAJ4A: 58D:8D478A:4A868C4F4A E8A45D4E85G4; B5? 58D4EE4 FBA J4A: E874A: 74 +8F8?4; FG5G4A87G4AJ458D:8D478A:4A868C4F4A+ FGA:A?4+ 8?GDG58D4EE4:7F8544A74A58DE4D4A: C474E85G4;54?B4JG 8G74AEEF854?B 74A C8?GDG 58D:8D4 78A:4A 868C4F4A E 58D4C44;868C4F4AC8?GDG8F48A:8A454?B 4EE454?B: ,BABJ4A:58D4EE4 :8?BA64F78A:4A868C4F4A E74DE85G4;C8D4;G86?J4A:74 4EE4C8D4;G 474?4;: 8D4C44;868C4F4AC8D4;GE8F8?4; ,BAB8?BC4F G4B5?4A4A4EA:4EA:58D:8D478A:4A 868C4F4A =4 74?4 4D4; 58D?4I4A4A 74A 58DFG5G4AE864D4F748?4EFEE44E84? 4EE4 87G4B5?4EA:4EA::74A : FGA: 58D4C4 868C4F4A 87G4 B5? F8DE85GF E8F8?4; FG5G4A 8D4C44;8A8D:A8FJ4A:;?4A: 8D5BA: C8A:4A:GF 54D4A: 58D4EE4 : 58D:8D4C474D8?AJ478A:4A868C4F4A E ,54 F5454D4A:E858D4FFBA7F454;4A74?4:8D5BA: F8DE85GF F8:4 ?GDGE 4D4; :8D4 :8D5BA: FGA: 868C4F4A:8D5BA:E84D4A: Momentum, Impuls, dan Tumbukan 101 Perhatikan gambar berikut. Sebuah ayunan yang bandulnya bermassa M dinaikkan pada ketinggian H dan dilepaskan. Pada bagian terendah dari lintasannya, bandul membentur suatu balok bermassa m yang mula-mula diam di atas permukaan dataran yang licin. Jika setelah tumbukan kedua benda saling menempel, ketinggian h yang dapat dicapai keduanya adalah .... a. m m + M 2 H b. m m + M H c. M m + M 2 H d. M m + M H 2 e. M m + M 2 H 2 Soal UMPTN Tahun 2001 Pembahasan: Mv = M + mv M 2 H g = M + m 2 H g M 2 2gH = M + m 2 2gh h = 2 M H m + M 2 = M m + M 2 H Jawaban: c +85G4;5B?47=4FG;4A=4FG;5854E74DEG4FGFF B4EFF7FGA=G4A C474:454D B?458D:8D45854EE8C4A=4A:F4?4A:?6A=4D=4DF4?4A: G=GA: F4?4A:F8D74C4F5B?4J4A:4EE4AJ4 4?4EE4 87G4AJ458DFG5G4AE864D4 8?4EFEE8CGDA4 4 FGA:868C4F4A5B?4E8E44FE858?G8AG5G 5B?4 5 FGA:868C4F4A5B?4E8E44FE8F8?4; 58DFG5G4A78A:4A5B?4 6 8D4C4FA::4EGJ4A:764C4B?8;58A74 +B4?8AG=G?C478+4AEA7BA8E4 2 8D;4F4A:454D ,A::5B?474DC8DG44A F4?4A:E858?G=4FG;474?4; - F4A -F4A 4EE45B?4 4EE45B?4 4 868C4F4A5B?4E8E44FE858?G8AG5G 5B?4E4478A:4A868C4F4AC474CBEE 44 1 2 + -F4A + F4A 5 868C4F4A5B?4E8E44FE8F8?4;58DFG5G4A78A:4A5B?488AG;GG 884?4AB8AFG + + + + + + + + + + F4A + + GG884?4AA8D:84A + + + + + + + F4A + + F4A + + 4DC8DE444A74A44A7C8DB?8; F4A F4A M + + F4A F4A M+ F4A + + F4A F4A M + F4A + Contoh 4.4 M A P B R x R P B R R 2 1 X 3 4 5 A M H m Pembahasan Soal h 102 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas XI Tes Kompetensi Subbab D -00 +85G4;5B?47?8C4E4A74D8FA::4A8F8D7 4F4E?4AF4 B?48AG5G?4AF474A7C4AFG?4A 854? 4 B89E8A D8EFFGE FG5G4AAJ4 58D4C44;FA::5B?4J4A:7C4AFG?4A +85G4;58A747?8C4E4A74DEG4FGF8C4FE8=4G; 74F4E?4AF4 +8F8?4;8A:8A4?4AF45B?4 84AFG?854?74A58A74A4?4:E8FA:: FGA:B89E8AD8EFFGEFG5G4A58A74F8DE85GF +85G4;5B?47?8C4E4A74D:87GA:J4A:FA::AJ4 +8F8?4;8A:8A4?4AF45B?4F8DE85GF7C4A FG?4A854? 474C4AFG?4AC8DF445B?48A64C4 8FA::4A8F8D74F4E?4AF474AC474C4AFG?4A 87G48A64C48FA::4A8F8D FGA:?4;

E. Ayunan Balistik

,G5G4A F74 ?8AFA: 58D?4G =G:4 C474 C8DEFI4 4JGA4A 54?EF J4FG 58A74 J4A: F8D7D 4F4E E8CBFBA: 54?B 4JG J4A: 74F4A C474 E8GF4E F4? 8G74A 7:4AFGA:4A E8784A DGC4 4:4D 54?B 74C4F 58D:8D4 78A:4A 5854E JGA4A E8C8DF A 74C4F 7:GA44A E854:4 E4?4; E4FG64D4GAFG8A:GGD8?4=G4AC8?GDG 8?GDGJ4A:44A7GGD8?4=G 4AAJ47F8544A74DE85G4;E8A=4F484D4;54?BF8DE85GF 8D;4F4A - E4?4A54?BJ4A:F8D:4AFGA:8?4EE4 E874A:4A C8?GDG F8DE85GF 8? 4EE4 8?GDG J4A: 7F8544A F8DE85GF 58DE4D4A: 74?4 54?B 74A 58D:8D4 58DE44E44 78A:4A 868C4F4A + E8;A::4 54?B 58D4JGA 74A 8A64C4 8FA::4A 8AGDGF GG 884?4A B8AFG A84D 774C4F C8DE444A + C + + C + M Gambar 4.7 Ayunan balistik mencapai tinggi maksimum h maks = 1 – cos . Kata Kunci • koefisien restitusi + F4A 868C4F4A5B?4E8EG74;FG5G4A474?4; F4A + F4A + F4A + F4A E 47868C4F4A5B?4E8F8?4;FG5G4A474?4;+ F4A E 6 ,A::4EGJ4A:764C45B?4E8F8?4;FG5G4A7C8DB?8;8?4?G C8DE444A8A8D:84A7CBEE74A + . F4A . F4A . . F4A 4F4G. F4A 74D74E4DF4?4A: 47FA::4EG5B?4E8F8?4;FG5G4A474?4;. F4A 74D74E4DF4?4A: v p m p m p + m b v mp h maks