Paedah Bidang Pariwisata Paedah Upacara Labuhan Ageng

132

BAB V PANUTUP

A. Dudutan

Adhedhasar asiling panaliten saha pirembaganipun babagan upacara tradhisi labuhan ageng ing seganten Sembukan, Desa Paranggupito, Kecamatan Paranggupito, Kabupaten Wonogiri, saged dipunpendhet dudutanipun kados ing ngandhap menika. 1. Upacara tradhisi labuhan ageng ing Desa Paranggupito, Kecamatan Paranggupito, Kabupaten Wonogiri menika dipunwontenaken ing seganten Sembukan. 2. Asal-usul upacara labuhan ageng menika dipunwiwiti rikala perang gerilya ing Surakarta ing wulan besar 1848 dumugi wulan Sura 1848. Kompeni kaliyan pihak Kasultanan Yogyakarta saha Kasunanan Surakarta menika ngawontenaken satunggaling paseksen. Paseksen menika dipunraos nguntungaken pihakipun kompeni. Raden Mas Said menika ngraos dipunrugekaken saha nglampahi perang gerilya wonten ing wilayah sekitar Surakarta dumugi wilayah Sawit. Dumugi Dhusun Sawit Raden Mas Said taksih dipunuyak dening kompeni, mila R. M. Said nglajengaken lampahipun dumugi sakpinggiripun seganten Kidul. Wonten ing sakwijining dalu, Raden Mas Said menika semedi wonten ing nginggil redi sakpinggiripun seganten Sembukan. Redi menika dipunsukani nama redi Gendera amargi ing jaman perjuangan 133 dipunsukani gendera merah putih. Raden Mas Said menika nyuwun petunjuk dhumateng Kanjeng Ratu Kidul. Malem Jumat Pon tabuh 01.30 ing wulan Sura 1848 panyuwunanipun Raden Mas Said menika dipunkabulaken. Saksampunipun panyuwunanipun Raden Mas Said menika dipunkabulaken, Raden Mas Said tindak malih dhateng Surakarta. Wonten ing Surakarta R.M. Said damel Pura Mangkunegaran saha damel Kadipaten Mangkunegaran. Raden Mas Said menika pikantuk gelar Pangeran Adipati Mangkunegaran I. Kangge wujud raos syukur awit sampun saged nglawan penjajah Walanda, Raden Mas Said ngaturaken sesembahan dhumateng Ratu seganten Kidul kanthi nglabuhaken sesaji wonten ing seganten Sembukan. Saking lampahanipun Raden Mas Said rikala jaman rumiyin, masyarakat Paranggupito dumugi sakmenika taksih nglampahi upacara labuhan ageng menika saha taksih pitados bilih seganten Sembukan menika sakral. 3. Upacara tradhisi labuhan ageng ing Desa Paranggupito, Kecamatan Paranggupito, Kabupaten Wonogiri menika dipunwontenaken saben malem setunggal Sura. Wonen ing warsa 2013 menika kalampahan dinten Senin Pahing surya kaping 4 November 2013 malem Selasa Pon surya Kaping 5 November 2013. Lampahan upacara tradhisi labuhan ageng menika kaperang dados kalih tahapan. Tahapan-tahapanipun inggih menika cecawis upacara labuhan ageng saha lampahing upacara labuhan ageng. 134 a. Cecawis upacara labuhan ageng Cecawisipun upacara labuhan ageng inggih menika rapat panitia labuhan ageng, cecawis papan panggenan, cecawis piranti, saha cecawis sesaji labuhan ageng. b. Lampahan upacara labuhan ageng Lampahan upacara labuhan ageng inggih menika pambuka, atur pambagyaharja, kirab, pasrah saha tampi sesaji, ikrar, donga, labuhan, saha panglipur. Wonten ing adicara labuhan menika wonten adicara rayahan gunungan saha nglabuh sesaji. 4. Makna simbolik ubarampe ing saklebetipun upacara tradhisi labuhan ageng saged dipunandharaken ing ngandhap menika. a. Sesaji labuhan ageng 1 Sesaji ingkang boten dipunlabuh a Obyong-oyong Sesaji ingkang arupi obyong-obyong menika gadhah pralambang kangge tolak bala. b Gunungan Gunungan menika nyimbulaken raos syukur amargi sampun dipunsukani panen ingkang cekap saha nglambangaken panyuwunan dhumateng Gusti Allah supados warga Paranggupito menika tansah pinaringan panen ingkang kathah. Wujudipun gunungan ingkang kados kerucut nglambangaken manunggaling kawula kaliyan gustinipun.