Programa Informátikas Sumáriu kona-ba Orsamentu FI tinan 2016, tuir Programa

Página 20 de 61 1. Erradika ka halakon extrema pobreza 2. Alkansa edukasaun primária universal 3. Promove igualdade jéneru no fortalese ka hakbiit feto sira 4. Reduz mortalidade kriansas ka labarik sira 5. Hadi’a saúde materna ka inan sira-nian 6. Kombate HIVAIDS, malaria, ho moras seluk 7. Asegura sustentabilidade ambiental 8. Dezenvolve Parseria Global ba Dezenvolvimentu. PED deklara katak “komponente xave ida husi Objetivus Dezenvolvimentu Miléniu mak Programa Suco, sei harii uma bae ma vulneráveis sira. Tuir programa ne’e, tinan-tinan sei harii uma lima iha kada aldeia husi 2,228 aldeias” 3 . Atu aselera meta ida ne’e programa ne’e inklui iha pasta FI dezde ninia kriasaun iha 2011. Projetus rua hala’o hela hodi kompleta projetus relevantes iha programas seluk FI nian. Mak hanesan 1 Bee Saneamentu no 2 Abitasaun ka Uma Sosial. Total orsamentu ne’ebé aloka ba Programa Suco ODMMDG iha 2015 mak US8.5 milloens. Husi montante ne’e, US1.0 milloens aloka ba bee no Saneamentu ho US7.5 milloens rezerva ba Programa Abitasaun Komunidade nian. Ikus fali, iha previzaun haree katak ezekusaun sei mínimu to’o finais du-anu, mak iha orsamentu retifikativu reduz ba 5.0 milloens. Programa ne’e sei kontinua ba 2016 ho orsamentu 4.8 milloens, ne’ebé aloka ba Abitasaun Sosial.

4.2.11. Programa Saúde

Melloramentus barak iha disponibilidade no kualidade kuidadus saúde tenke kontinua hala’o iha Timor-Leste. Presiza tebes infra-estruturas, extensoens no melloramentus iha Ospital Nasional,ospitais referénsia no klínikas iha distritus no sub-distritus ho sentrus saúde. Iha 2014, total osan 4.7 milloens aloka ba Programa Saúde hodi halo implementasaun ba projetus atuais lubun ida, inklui Reabilitasaun Palásiu Sinzas ba Ministériu Saúde atu utiliza ne’ebé halo hotu ona. Projetus bootgrandes ne’ebé hala’o hela mak hanesan 1 Konstrusaun Ospital Referénsia Hospital, 2 Reabilitasaun no Konstrusaun Antigu Ospital Dr Antonio Carvalho, Unidade Kuidadu Intensivu Kardíaku UKKI ka Intensive Care Cardiac Unit ICCU, Sames, Kuidadus Intensivus no servisus Emerjénsia Agudas ka Acute Care and Acute Emergency Facilities no 3 Konstrusaun Unidade Pediatria nian iha Ospital Nasional Guido Valadares, Dili. Tuir mai, tanba ezekusaun ne’ebé mínima no aprovasaun husi CAFI, alokasaun orsamentu transfere ba programas seluk ne’ebé presiza fundus ho montante 2.8 milloens ne’ebé halo programa total sai ba 2.0 milloens. 3 Strategic Development Plan P. 111