2
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
19
KAGIATAN DIAJAR 2
PAMAREKAN SAINTIFIK DINA PANGAJARAN BASA SUNDA
A. Tujuan
Tujuan kagiatan diajar 2ngawengku ieu tujuan di handap 1. Sanggeus maca pedaran matéri, pamilon diklat mampuh ngajéntrékeun
ésénsi pamarekan saintifik. 2. Sanggeus diskusi, pamilon diklat mampuh ngaidéntifikasi prinsip-prinsip
pamarekan saintifik. 3. Bari sawala, pamilon diklat mampuh ngajéntrékeun pangalaman diajar
dina pamarekan saintifik. 4. Sanggeus sawala, pamilon diklat mampuh nyieun conto larapna
pamarekan saintifik dina pangajaran basa Sunda.
B. Indikator Kahontalna Kompeténsi
Indikator kahontalna kompeténsi kagiatan diajar 2, ngawengku ieu di handap.
1. Ngajéntrékeun ésénsi pamarekan saintifik. 2. Ngaidéntifikasi prinsip-prinsip pamarekan saintifik.
3. Ngajéntrékeun pangalaman diajar dina pamarekan saintifik. 4. Nyieun conto larapna pamarekan saintifik dina pangajaran basa Sunda.
C. Pedaran Matéri
1. Ésénsi Pamarekan Saintifik
Pangajaran dina Kurikulum 2013 ngagunakeun pamarekan saintifik atawa pamarekanberbasis prosés kaélmuan. Pamarekan saintifik bisa
ngagunakeun sababaraha stratégi atawa modél pangajaran kontékstual. Modél pangajaran anu diwanohkeun dina Permendikbud no.103 taun
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
20
2
2014 ngawengku: Discovery Learning, Project-Based Learning, Problem- Based Learning, Inquiry Learning.
Gambar 2. 1Modél-Modél Pangajaran dina Kurikulum 2013
Kurikulum 2013 ngagunakeun stratégi diajar ngajar langsung direct instructional jeung henteu langsung indirect learning. Diajar ngajar
langsung nyaéta prosés pikeun mekarkeun pangaweruh, kamampuh mikir, jeung kaparigelan ngagunakeun éta pangaweruh ngaliwatan
interaksi langsung jeung sumber diajar anu dirarancang dina silabus jeung RPP.
Gambar 2. 2Strategi Pangajaran Langsung jeung teu Langsung
Dina kagiatan diajar ngajar anu sipatna langsung siswa ngalakukeun kagiatan
observasi, nanya,
ngumpulkeun informasi,
nyoba, asosiasingolah informasi, jeung ngomunikasikeun. Kagiatan diajar ngajar
Modél-modél Pangajaran dina Kurikulum 2013
Discovery Learning
Problem Based
Learning Projeck
Based Learning
Inquiry Learning
Strategi Pangajaran Basa Sunda
Strategi Pangajaran Langsung:
KD tina KI 3 jeung KI 4 Strategi Pangajaran
Teu Langsung: KD tina KI 1 jeung KI 2
2
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
21
langsung baris ngahasilkeun pangaweruh jeung kaparigelan anu sipatna langsung ogé, disebut dampak pangajaran instructional effect.Dina
Kurikulum 2013, kagiatan diajar ngajar anu langsung raket patalina jeung ngamekarkeun pangaweruh jeung kaparigelan nu aya dina KI3
pangaweruh jeung KI4 kaparigelan.Dina kagiatan diajar ngajar anu sipatna teu langsung, maksudna salila lumangsungna kagiatan diajar
ngajar baris ngahasilkeun dampak pengiring nurturant effect. Dina Kurikulum 2013, kagiatan diajar ngajar anu teu langsung raket patalina
jeung sikep nu aya dina KI-1 sikep spiritual jeung KI-2 sikep sosial. Aya sababaraha istilah anu digunakeun dina lumangsung kagiatan diajar,
nyaéta: 1 pamarekan, 2 modél, 3 stratégi, jeung 4 metode pangajaran. Sangkan leuwih écés, Sadérék baca pedaran ieu di handap
a. Pamarekan pangajaran mangrupa cara pandang guru anu
digunakeun pikeun nyiptakeun lingkungan pangajaran luyu jeung kompeténsi.
b. Modél pangajaran, mangrupa karangka konséptual jeung operasional anu mibanda ngaran, ciri, urutan logis, aturan, jeung budaya.
c. Stratégi pangajaran mangrupa léngkah-léngkahsistematik jeung sistemik pikeun nyiptakeun lingkungan pangajaran luyu jeung
kompeténsi. d. Metode pangajaran mangrupa cara atawa téhnik anu digunakeun ku
guru dina kagiatan diajar ngajar, contona: ceramah, tanya jawab. Hasil ahir pamarekan saintifik nyaéta imbangna kamampuh siswa pikeun
jadi manusa anu bener soft skills jeung kamampuh siswa pikeun jadi manusa anu mibanda kaparigelan tur pangaweruh sangkan bisa hirup
kumbuh anu manjing di masarakat hard skills. Ieu di handap aya gambar ngeunaan gumulungna ranah sikep, pangaweruh, jeung
kaparigelan dina ngalahirkeun siswa produktif, inovatif, kréatif, tur afektif.
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
22
2
Gambar 2. 3Ranah Prosés Pangajaran
Impleméntasi pamarekan saintifik mangrupa cara ngaorganisasikeun pangajaran ngaliwatan prosés:
a. Néngétan observation; b. nanya questioning;
c. ngumpulkeun informasinyoba data colectionexperiment; d. asosisasingolah informasi association; jeung
e. ngomunikasikeun communication.
Gambar 2. 4Pamarekan Saintifik
Pamarekan saintifik mangrupa titincakan emas pikeun ngamekarkeun sikep, pangaweruh, jeung kaparigelan siswa. Dina prosésgawé anu
nedunan kriteria ilmiah, para ilmuwan leuwih nyoko kana nalar induktif inductive reasoning dibandingkeun jeung nalar deduktif deductive
reasoning.
Pamarekan deduktif
dimimitian ku
cara ngajéntrékeunfénoménakalawan umum diteruskeun kana nyieun
kacindekan kalawan khusus spesifik. Sabalikna, pamarekan induktif dimimitian ku cara ngajéntrékeun fénoména atawa situasi anu khusus
spesifik diteruskeun kana nyieun kacindekan anu sifatna umum.
2
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
23
Pamarekan saintifik supaya bisa disebut ilmiah, kudu dumasar kana bukti- bukti tina obyék anu bisa diobservasi, sipatna empiris jeung bisa diukur
kujalan ngagunakeun prinsip-prinsip nalar anu spésifik ogé. Ku kituna, pamarekan ilmiah umumna ngawengkuprosés aktivitas ngumpulkeun
data
ngaliwatan observasi,
ngumpulkeun dataékspérimén,
asosiasingolah data, jeung ngomunikasikeun.
biologipedia.blogspot.com
Gambar 2. 5Penerapan Saintifik dina Pangajaran Basa Sunda
2. Prinsip-prinsip Pamarekan Saintifik