aktual , penegasan wigatosing perkawis, pamanggih ngengingi prekawis tartemtu
saged awujud pamrayogi, panyaruwe, saha pangajeng-ajeng saking redaksi media massa cetak
. Adhedhasar andharan ing inggil menika, mila fungsi hubungan makna
kausalitas wonten ing wacana tajuk saged nedahaken 1 fungsi informatif, 2
fungsi panyaruwe, 3 fungsi pamrayogi, 4 saha fungsi pangajeng-ajeng. Fungsi
hubungan makna kausalitas kasebut badhe kaandharaken ing ngandhap menika.
a Fungsi Informatif
Arifin 2000: 19 fungsi informasif inggih menika fungsi basa ingkang langkung nengenaken maknanipun. Fungsi menika dipunginakaken kangge paring
informasi , umpaminipun nglapuraken saha ngandharaken bab tartemtu. Ing
salebeting KBBI 2008: 432 informatif adalah pemberitahuan, kabar atau berita tentang sesuatu, keseluruhan makna yang menunjang amanat yang terlihat
. Saking andharan menika saged kademel titikan wacana ingkang ngewrat fungsi
informatif kados makaten.
1 Ngandharaken satunggaling informasi.
2 Informasi ingkang dipunmahyakaken boten dipundamel-damel tegesipun
menapa wontenipun. 3
Padatanipun ngginakaken basa ingkang gampil dipunpahami. Tuladhanipun.
Mledhose Gunung Sinabung wis ndadekake luwih saka wong 26.000 ngungsi lawase saka 4 wulan lan kapitunan gedhe, pengaji 713 m.
PS no.51 Pebruari 2014
Ukara ing inggil menika nedahaken hubungan makna kausalitas kanthi fungsi informatif
. Titikanipun ngandharaken satunggaling fakta inggih menika bebendu mledhosipun Gunung Sinabung ingkang sampun damel kapitunan tumrap warga
ing sakiwatengenipun. Gunggungipun warga ingkang ngungsi 26.000 kanthi wekdal 4 sasi. Kapitunan sanesipun inggih menika kapitunan materi ingkang
ngantos angka 713 milyar. Titikan sanesipun wacana menika dipunandharaken kanthi basa ingkang gampil dipunpahami.
b. Fungsi Panyaruwe
Miturut Moeliono 1988: 466 panyaruwe inggih menika tuturan ingkang dipunandharaken awujud kecaman utawi pamanggih ingkang ngewrat
pertimbangan ala becikipun tumrap satunggaling karya, pamanggih saha sanes-
sanesipun. Saking pamanggih menika saged kadamel titikan wacana ingkang ngewrat panyaruwe inggih menika.
1 Ngginakaken tembung-tembung ingkang asipat tegas saha ngewrat perintah
ingkang kedah dipuntindakaken, tuladhanipun tembung kudu ‘kedah’.
2 Andharan menika minangka wujud koreksi ingkang gadhah makna positif
utawi sae dhateng babagan tartemtu. 3
Panyaruwe menika dipunnginakaken kangge paring pertimbangan ala becikipun dhateng kahanan tartemtu.
4 Panyaruwe menika ngewrat solusi kangge cara ngrampungaken prekawis
tertemtu. 5
Panyaruwe menika asipat mbangun, tegas, saha menekan dhateng prekawis ingkang saweg kalampahan, tuladhanipun.
