dening tiyang. Saking pamanggih menika saged katingal titikan wacana ingkang ngewrat pangajeng-ajeng inggih menika.
1 Tuturan ingkang ngewrat pamanggih dhateng salah satunggaling bab ingkang
dipunkajengaken. 2
Wacana ingkang ngewrat pangajeng-ajeng adatipun nggambaraken pangajab dhateng kahanan ingkang langkung sae.
3 Pangajeng-ajeng menika wujud saking satunggaling bab ingkang dados
pangajab saengga saged kalaksanan. Tuladhanipun.
Komputerisasi iki wigati banget. Kanthi komputer sing canggih, istingarah pemilu presiden-kaya ing AS- bisa rampung lan dingerteni asile mung
sajroning 24 jam sawise coblosan. PS no.1910 Mei 2014.
Wacana ing inggil menika ngewrat tuturan ingkang wosipun pamanggih . pamanggih ingkng dipunandharaken ngengingi pangajeng-ajeng tumrap asiling
pemilu presiden taun 2014 saged dipunmangertos kanthi wekdal 24 jam sesampunipun coblosan. Pangangen-angen menika saged kalaksanan meanwi
dipunsengkuyung kaliyan sistem komputerisasi ingkang canggih.
4. Pola Hubungan Makna Kausalitas
Hubungan makna kausalitas minangka satunggaling hubungan semantik.
Hubungan makna kasebut nedahaken bentuk koherensi wacana. Wonten ing
struktur wacana, aspek koherensi dipunbetahaken kangge nata gegayutan batin
antawisipun proposisi setunggal kaliyan proposisi sanesipun saengga mujudaken makna ingkang wetah. Wacana ingkang koheren saged katiti kanthi
panganggening piranti kohesi saha tanpa piranti kohesi. Pola ingkang migunakaken piranti kohesi dipunsebut pola eksplisit. Dene pola ingkang boten
ngginakaken piranti kohesi dipunsebut pola implisit. Suwadji 2001 ngandharaken hubungan makna sebab-akibat menika saged
katiti kanthi panganggening konjungsi kausalitas eksplisit saha tanpa konjungsi kausalitas
implisit. Konjungsi kausalitas ekslisit limrahipun dipuntengeri kaliyan piranti kohesi
kados makaten: ‘nganti’, ‘dadi’, saha ‘mula’. Tegesipun implisit
tanpa konjungsi menika hubungan makna dipunwujudaken kanthi satunggaling pola rantaman ukara utawa paragraf tartemtu. Sesambetan kaliyan
jinis pola ing inggil menika, mila pola hubungan makna kausalitas kaperang kalih inggih menika pola eksplisit saha pola implisit. Katranganipun ing ngandhap
menika.
a Pola Eksplisit
Wacana inggih menika satuan basa ingkang wetah. Keutuhan wacana menika karantam saking kohesi saha koherensi wacana. Miturut Mulyana 2001:
63 pertalian makna saged kedadosan menawi wonten alat-alat formal basa ingkang nyengkuyung dipunsebut alat kohesi. Alat kohesi menika fungsinipun
minangka katalisator utawi sarana pandhapuking pola koherensi ingkang semantis
. Kawontenan alat kohesi wonten ing wacana minangka titikanipun pola eksplisit
. Alat kohesi wonten ing wacana ingkang ngewrat hubungan makna kausalitas
migunakaken konjungsi kausalitas. Konjungsi ingkang nedahaken makna sebab inggih menika awit, jalaran, marga, merga, rehne, rehning, sebab,
amarga, sarehne, sarehning, awit dene, awit saka, jalaran saka, saha saka
