Tugas Anda 6.3 Teropong atau Teleskop

143 Cahaya dan Optika 207;3;3?=:36B?7;A3?7;35370077235 27 AB235;35B8B577AB7A3?3A;353716E2 =A7927A?E2:627 Mari Mencari Tahu 235 E?A 932B ;327B; A3?30BA ;3;7:797723907E503?032 3;07A3?8278B52:313;0B5 2:3139B5 1A ;A A3?827 07E 9?3 0E5032A729A3A8AB627?3A7 A :B ;79?=9= A3?==5 2 9;3?;3?B91=A=6:A:A=A79 Rangkuman 2 2B A3=?7 A3A5 16E E7AB A3=?7 ?A793:2A3=?753:=;05+3=?7?A793: :67?2?70B6797? 2 53. E5 03?32A 06D 16E ;3?B9 ?A793:2BA3=?753:=;05:67?2?7 0B6 797? 46.2 E5 03?32A 06D16E;3?B953:=;05 6E2A27AB:9227079 3;0716E6EA3?82787916E 2A52?7BAB;327B;93;327B;:7 Tes Kompetensi Subbab D 3=?5A3;2;355B9:3139B5 K 27=A?73?968?94=9B:32A7A798B6 E5;762A27:76A=:36A3;2A3?30BA93A79 7A72903?91;A 30B6913;03?;3;7:797939BA:3 27=A?7 +3AB9 3?03? :B BAB9 ;A 03?9=;=27;97;B;2A72903?9=;=27 30B6;79?=9=;3;7:7978?94=9B:3=0839A74 2:3=9B:3?03?AB?BAAB?BA ;;21;79 30B603227:3A99;;2723:3=0839A74 3259 8?9 A?:3 2:6 1; 7AB5 3?03?E52767:9BAB9;A=?;:A729 03?91;A 30B6A3:39=07A5;3;7:797:3=0839A74 2358?94=9BE 1;2:3=9B:3?E5 8?94=9BE1; 7AB53?03?B2BA2 85A3:39=BAB9 355B=?;: 0 0E5967?E;EE52703AB91; 2?7:3=9B:3? 30B69;3?2354=9B;;D:E 275B9BAB9;35;07:5;0?30B6032 28?9;2?7:33;B279;3?A3?30BA 275B9BAB9;35;07:5;0?30B6032 E5A3?:3A91B9B8B6 3?8B696:39;3?6?B27533? 0 3;96?63?53?:39;3? A3?30BA 1+.,,-4+4,3. 144 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas X 33?A7 74A74AE A7AB:9 6 A7079 =:36 =:36 J 3?;7A? J 3?;739B5 J 3?;73;0B5 J 339B5 J 33;0B5 J ?7; 2783:9 2:; J +3=?7?A793: J +3=?73:=;05 27A3?9 :A:AA79 B A +3?==5 79?=9= ;3? ;3;7:797 1=A=6E 2A ;323?7A A 1A J 7=7 J ?307=7 J A75;A7; J E9=;=27 J +7A7939A 1; J +7A79B6 Peta Konsep Setelah mempelajari bab ini, tentu Anda dapat menyebutkan dan menganalisis alat-alat optik seperti mata, lup, mikroskop, teropong dan kamera. Dapatkah Anda menyebutkan alat-alat optik lainnya? Adakah materi dalam bab ini yang Anda anggap sulit? Agar semua materi dalam bab ini dapat Anda pahami, cobalah diskusikan dengan teman Anda atau minta penjelasan kepada guru. Refleksi 145 Cahaya dan Optika ,,2,2345.6.0,.303.+1+.,04+4,3.-4 303?97?;35377A3;=A79E5A3?27?7A 2B13?;72A?E5:75A359:B?B3A3:6 03?97?;35:;73;AB:2B9:7?6 03?97? ;3B8B7?2A5 0 ;3;=A=57?2A5 1 A359:B?B7?2A5 2 388?203?:D?67?2A5 3 388?23?62357?2A5 3=?5D7A3A7557 ;03?27?7272313?;7 2A?C3?A79:+7557;77;B;13?;75?72A ;3:76A0E53:B?B6AB0B6E279=77 ;AD7AA3?30BA 1;270D6057A93: 2:6 1; 2 1; 0 1; 3 1; 1 1; 3?6A795;0?03?79BA 1; 2 1; 0 1; 3 1; 1 1; BAB7?2A523?;B991235B2BA 2A593;B2727079235B2BA077? 07A3?30BA;35:;723C77303? 2 IK 0 7K 3 IK 1 IK 303?97?;3?;0A2?7;327B;E57239 07E 93;327B; 33?A75;0? ;0?A3?30BA;3;3?:76A93=?535;A 03?27?7272313?;72A?38B6;5?72A ;3:76A 3:B?B6 :30? 27275 E5 03?2 27 03:95E;97:7;97;B;2:6 1; 2 1; 0 1; 3 1; 1 1; 30B603227:3A99 1;272313?;7 13;0B5E58?94=9BE 1;3A92 74A0E5E52703AB9=:3613?;7A3?30BA 2:6 1;272313?;7;EA359 0 1;2703:9513?;7EAA359 1 1;272313?;7EAA3?0:79 2 1;2703:9513?;7;EA359 3 1;272313?;7EAA359 E5;EE5A3?03AB9=:3630B613?;7 139B5A759:7:307603?2?72032E79 8?94=9B13?;7 1;8?9032272313?;7 2:6 1; 2 1; 0 1; 3 1; 1 1; 790E5E5A3?03AB9=:3613?;7139B5 2358?78?793:359B5 1;2:6EA2 273?03?2B9:7032EA3?:3A927;B913?;7 38B6 n 1 n 2 B 3?EAE503?2:6 7 7 7 7 1 1= 1= 2 1= 1= 3 7 1= 23;0716E2?7B2?937?3;979317: B2BA2A5 3;9703?B2BA07 0 B2BA07A3A8 1 3;979317:B:B2BA07 2 B2BA073;9703?5AB52723907 3 B2BA072A;38279317:AB03?03? 5AB52=:?7716E 303?916E2A52?7;327B;93;327B; 235B2BA2A5 I227079235B2BA 303?I23907?3:A74;327B;A3?62 ;327B;2:6 2 3 1 7916E;==9?=;A7;3;B97;327B;E5 03?723907:307603?8553:=;052 9313A03?B06305703?79BA3?EAE5 03?2:6 2;3827:307603? 0 2;3827:30769317: 1 ;3827:307603?2;38279317: 2 ;3827:30769317:2;3827:307603? 3 2A3A x 2 m 1m 2m 16 m pengamat 5 m x Tes Kompetensi Bab 6 146 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas X 6E;3;7:7979313A272:;C9B;303? L ; 79;B9932:;7?9313A ;3827 13??A77239077?7AB2:6 2 3 1 7923?;B9FA17?723907278AB69 7?;==9?=;A72358553:=;05 H 2B2BA2A5 I;97?E527079272:; FA17?;3;7:7978553:=;05 H 2 H 0 H 3 H 1 H 303?9 16E 235 85 53:=;05 L K 1;;B92?7B2?932:;0:=991 E5723907E8553:=;0516E27 2:;91A3?30BA2:6 L K 1; 2 L K 1; 0 L K 1; 3 L K 1; 1 L K 1; :;A0B5E527773A3?723907 8?9 A?3?;B917?235:A0B5E2:6 1;792;3;2531?A359:B?B2?7 3?;B98?9A?:A0B523?;B9 17?;3827 1; 2 1; 0 1; 3 1; 1 1; 30B60E5A3?03AB928?9;2703:95 :3E503?939BA27=A?73A9032A3?62 :3A3?30BA2:6 ; 2 ; 0 ; 3 ; 1 ; 30B6:327B2?;3;7:7978?94=9B1;239 0706:32A:303?2272:; 7?E5723907E 3 4 8?94=9B:3;3827 1; 2 1; 0 1; 3 1; 1 1; 792B0B6:3A77E503?8?94=9BK1;2 1;2750B59939BA:350B52:; 27=A?7 2 K 0 K 3 1 +750B6:3;75;75;3;7:7978?94=9B 1; K 1;2 1;B;0BB;0B=A79EA3?:3A9 2AB5?7:B?B?9A?AB:32:3 E5:7;75;751;797?;A6?7 ;3;B97:33?A;385B;0B=A79E ;90E5;A6?7E52703AB9=:36BB :37ABA3?:3A92703:95:393A7538B6 1; 2 1; 0 1; 3 1; 1 1; 79939BA2B:3A77E52750B592:6 27=A?728?94=9B:33?A;1;8?9 :3932B2:6 K1; 2 1; 0 1; 3 1; 1 K1; 5,013.6.1+43...303 B0B613?;72A?;B:;B:;3;03AB9B2BA 367550E9E0E5E5A3?03AB9 79B2BAA?932B13?;7273?03? I8B;:6 0E5E5A3?03AB903?9B?50B6A3AB9 7:72 30B60323A75571;27:3A991;2723 30B613?;713;0B5E58?94=9BE 1; +3AB9:3A90E5032 30B6?7;235B2BA3;07 I;3;7:797 723907 7AB5:6 B2BA23C77E879B2BA2A5E I 0 B2BA23C77;77;B; 339=?79A3?:3A9272:;30B69B?7B;03?03AB9 0=:23527;3A3? 1; 7? 4 3 9A3?30BA 03?2 1;2?7272759B?7B;233=?5 03?27?728?9 1;2?727275A3?30BA 7;0E579E527:76A=?5 0 7;0E5=?5E527:76A79 30B6:313;0B5?59;3;7:7978?78?7 93:359B5 1;2 1;A3?0BA2?753: 7AB5:68?94=9B2939BA:3

A. Kalor B. Perpindahan

Kalor Kalor 430A0:0=EC9C3=G00B48381430:0=4=9038H0B?030B208 30=60A4B860H0BB4A41CB48;8:8:00:B48AB8:0A8=60A8=6:0= B4B0?803014140?0H0BG0=630?0B14C107EC9C3:04=0?4=60C7AC7C 30= :0; 0B8;07 :4B8:0 =30 A430=6 8=C 8=C0= G0=6 38 30;0=G0B430?0B4A10BC40:8=;004A10BC30;08=C0=0:0= 4=20830=14C107EC9C34=60?0B49038348:80=4=0:074A B4A41CBB830:78;0=64;08=:0=14C107EC9C3 4=60?038AC0BCB4?0B38C8B490387C90=A0;9C4=60?038 =3=4A80B830:B49038CA8A0;9C0301018=8=300:0=4?4;0908 B4=B0=6 :0; 8:0 =30 B4;07 40708 :=A4?:=A4? :0; ?4B0=G00=B4A41CB0:0=C307=3090E01;47:04=08BC?4;0908;07 1018=834=60=AC=66C7AC=66C7 • menganalisis pengaruh kalor terhadap suatu zat; • menganalisis cara perpindahan kalor; • menerapkan asas Black dalam pemecahan masalah. Setelah mempelajari bab ini, Anda harus mampu: menerapkan konsep kalor dan prinsip konservasi energi pada berbagai perubahan energi. Hasil yang harus Anda capai: 147 Perubahan musim yang terjadi dengan diikuti perubahan wujud dari cair ke padat, atau sebaliknya musim salju, merupakan fenomena berlakunya konsep-konsep kalor yang terjadi di alam ini. Bab 7 Sumber: CD Image 148 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas X -6...1-+3,041-03,3+,-40-40-3,65-.6,6-5 Tes Kompetensi Awal ?0G0=638A41CB34=60=?4C080= 41CB:0=B860200?4?8=3070=:0; ?0:07 A00 B8B8: 38387 08 :4B8:0 3838387:0= 38 ?46C=C=60=3810=38=6:0=34=60=B8B8:383870838 30407?0=B08 4;0A:0=90E010==30

A. Kalor

4=07:07=304;0:C:0=?4=6C:C0=AC7C8A0;=G0?030AC0BCB4 4B4:;0:A0=304=600B8?4C1070=?0=90=6:;A410608 8=38:0B030=G0?4C1070=AC7C4AC=66C7=G0?4C1070=AC7C8BCB49038 0:810B14=30G0=6A430=638C:C4;4?0A:0=:0;0B0C4=480:0;

1. Pengertian Kalor

0;4C?0:0=A0;07A0BC14=BC:4=468G0=630?0B14?8=307308 14=30G0=6A0BC:414=30G0=6;08= 8:03C01C0714=30G0=6AC7C=G0 141430 38A4=BC7:0= AC0BC A00B 0:0= B49038 :4A4B810=60= B40; AC7C=G0A000;8=8B49038:04=0030=G0?4?8=3070=:0;308 14=30G0=614AC7CB8=668:414=30G0=614AC7C4=307 0;14143034=60=AC7CE0;0C?C=:43C0=G048;8:87C1C=60=40B C7C030;0734090B?0=0A0B0C38=68=AC0BC14=30A430=6:0=030;07 ..C7C30=:0; 30?0B381430:0=34=60=94;0A?030?48AB8E0?4C1070=EC9C3AC0BCH0B =BC:4=6C1074A4=90380838?4;C:0=:0;030?48AB8E0 ?4C1070=EC9C38=84A14AC7C I14C1074=90380814AC7C I 038B830:030?4C1070=AC7C?030A00B4A4=208B4B0?8381CBC7:0= :0;C=BC:4=6C107EC9C34AB4A41CB 0BC0=C=BC::0;030;079C;438A8=6:0B 0BC0=:0;G0=6 ;08=030;07:0;80B0C:8;:0;8383458=8A8:0=A410608. .. 0

2. Kalor Jenis

8A0;:0=?030 0830= 0;:7;38148:0=:0;G0=6 A004=G0B0:4=08:0=AC7C?0300;:7;;418714A0308?03008 48:80=70;=G098:0?030 0830= 0838148:0=:0; G0=6A0010=G0:=G0:4=08:0=AC7C?030 08;418714A0308 ?030 0848AB8E0B4A41CB4=C=9C::0=70;70;A410608148:CB 0 0;G0=638148:0=?030H0BA410=38=634=60=:4=08:0=AC7C 1 0;G0=6381CBC7:0=C=BC:4=08::0=AC7CH0BA410=38=60AA0H0B 2 0;G0=6381CBC7:0=C=BC:4=08::0=AC7CH0B1460=BC=694=8AH0B 42000B40B8A38BC;8AA410608148:CB 4B40=60= 10=G0:=G0:0;G0=638148:0=:0;80B0C9C;4 0AA0H0B60B0C:6 :0;94=8A:0;6I0B0C :6I ?4C1070=AC7CI 34. 30?0B38BC;8AA410608148:CB J J Tokoh Joseph Black , adalah seorang kimiawan Skotlandia yang mendukung teori tentang panas, yaitu bahwa suhu merupakan konsentrasi kalori dalam suatu benda. Ia kemudian menemukan ilmu baru yang disebut kalorimetri. Ketika menyelidiki tentang panas kalori, ia mengira bahwa kapasitas panas merupakan jumlah panas yang dapat ditampung oleh suatu benda. Padahal, ini sebenarnya merupakan ukuran tentang jumlah energi yang diperlukan untuk menaikkan suhu suatu benda dalam jumlah tertentu. Sumber: Jendela Iptek, 1996 Joseph Black 1728–1799 149 Kalor

3. Kapasitas Kalor

030;07... 0 42000B40B8A?4=G0B00=B4A41CB 38BC;8AA410608148:CB 038:0;94=8A30?0B383458=8A8:0=A41060810=G0:=G0:0;G0=638?4 ;C:0=AC0BCH0BC=BC:4=08::0=AC7C :6H0BB4A41CBA414A0 I- 4=C=9C::0=:0;94=8A14140?0H0B?030AC7C I30=B4:0=0= B4B0? 0BA54 4B8:0=301490;0=380B0A?0A838?0=B083810E07B48:0B0708=3030?0B 40A0:0=?0A8:48=6G0=6B48=90:B40A0?0=0A4C380==30140;87 4=68=90:08;0CB8;0CB4;0B85;418738=68=1C:0=03070;?0A830=08;0CB A00A00B4:4=0A8=00B07088A0;=G0=30B8=90C :608;0CB30= :6 ?0A8?0=B08380=B00=G04=CCB=300=0:07G0=648;8:8:0;94=8A;4187 B8=668080B0C?0A8 Mari Mencari Tahu J 03034. 030;07:0?0A8B0A:0;:0;I0B0C 430?0B?414300=?4=64B80=0=B00:0?0A8B0A:0; 30=:0;94=8A B4B0?8A42000B40B8A:43C0=G048;8:87C1C=60=A410608148:CB 0834. 30=34.38?4;47 J 4B40=60= 0AA0H0B:6 :0;94=8A :6I

4. Hukum Kekekalan Energi untuk Kalor

=30B4;074?4;0908107E04=468B830:30?0B3828?B0:0=30= B830:?4=07CA=07B4B0?84=46830?0B14C10714=BC:308A0BC14=BC: 4=468 :4 14=BC: 4=468 ;08= 410608 2=B7 4=468 4:0=8: 30?0B 14C1074=90384=468;8AB8:4C380=4=468;8AB8:30?0B14C107 ;0684=90384=4682070G030=A4B4CA=G048:80=9C604=46830;0 14=BC::0;140A0;30814=BC:4=468;08= Sumber: Physics, 1980 - 0; 4=8A4140?0-0B?030C7C I30=4:0=0= 0B -03+4 ,; 55 -03+4 ,; 53 ;:7;4B8; 0:A0 8 4AJI 208 I C0? I 030=0=CA80 B48= C=8=60= ;C8=8C 41060 4A80B0C1090 807 04 40: 0GC 4=6 Kesetaraan kalori dan joule adalah 1 kalori = 4,2 joule 1 joule = 0,24 kalori 1 kkal = 1.000 kalori Ingatlah Tugas Anda 7.1 Anda telah mengenal besaran kalor jenis suatu benda. Diskusikan dengan teman sekelas Anda jika kalor jenis suatu zat besar, apakah benda akan cepat panas atau lambat panas?