ANALISIS BIAYA ALIRAN UDARA DALAM ALAT PENGERING ERK 5.1. PENDAHULUAN
Lampiran III-1. Jenis data dan sumber
Parameter satuan
simbol nilai Sumber
Radiasi Wm
2
I Pengukuran
transmisivitas cover t
0.45 Pengukuran absorbsivitas dinding
kaca au
0.94 Chapman, 1984 absorbsivitas plat
ap 0.96 Chapman, 1984
absorbsivitas floor af
0.96 Chapman, 1984 absorbsivitas cengkeh
tanah liat
ac 0.75
Holman terjemahan Jasfi, 97
absorbsivitas HE aHE
0.96 Chapman, 1984 koeff. Pp konveksi dinding Wm
2
K h 3.5 Perhitungan
massa jenis udara kgm
3
panas jenis udara Jkg C
Cpu Jansen terjemahan
Arismunandar, 1995
efisiensi kipas Manual kipas tipe aksial
rata-rata kecepatan udara di atas
produk mdt
v Pengukuran
Luas kipas inlet m
2
Ak Pengukuran
suhu udara lingk C
ta Pengukuran
suhu udara pengering bk C
tp Pengukuran
suhu udara pengering bb C
tbb Pengukuran
efisiensi tungku 0.5 Wulandani, 1991
nilai kalor bb kJkg
H 26,937 Wulandani, 1991
massa jenis bb kgm
3
64 Pengukuran
kadar air awal Mi
Pengukuran kadar air akhir
Mf Pengukuran
tebal tumpukan cengkeh m
L Pengukuran
BULK DENSITY cengkeh kgm
3
205.1 Pengukuran diameter HE
m Dhe
Pengukuran panjang HE
m phe
Pengukuran koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-HE 114 Perhitungan
Suhu HE C
t-HE Pengukuran
Lampiran III-2 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh scale up
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
3.6 Radiasi
Wm
2
I 500
Af m
2
12.96 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
5.12 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
41.76 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
7.84 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 247.1
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
1.2 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00031
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.11 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.15 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
Kecepatan udara inlet mdt
v 2.96
X
1
A 8,951,300
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 600,128
suhu udara lingk bk C
t
a
40 x3
A
he
194,297 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
186,884 suhu udara pengering bk
C t
p
45 xp
A
p
190,295 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
10,122,904 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 55.687 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00031 = 1.1 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72.8 =
268 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
5.6 MR
0.03 konstanta pengeringan
1jam k
0.07 waktu pengeringan
dt 179963.54 =
50.0 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 3077679
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2393012 massa cengkeh
kg m
c
386 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
0.0019 = 267 kg
Debit m
3
dt Q
2.509 = 9032 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
2.78 = 10025 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 29
QAc m
3
m
2
.dt 0.04
Lampiran III-3 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh menggunakan data percobaan 1
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
3.6 Radiasi
Wm
2
I 538
Af m
2
12.96 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
5.12 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
41.76 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
7.84 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 249.1
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
3.3 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00098
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.119 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.025 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 8,951,300
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 605,592
suhu udara lingk bk C
t
a
33 x3
A
he
363,884 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
304,710 suhu udara pengering bk
C t
p
42.5 xp
A
p
190,295 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
10,415,781 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 197.98 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00031 = 3.5 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 68.4 =
216 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
6.34 MR
0.03 konstanta pengeringan
1jam k
0.06 waktu pengeringan
dt 201924 =
56.1 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 2854984
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2398956 massa cengkeh
kg m
c
386 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 247.37 kg
Debit m
3
dt Q
2.509 = 9032 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
2.81 = 10106 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 29
QAc m
3
m
2
.dt 0.04
Lampiran III-4 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh menggunakan data percobaan 2
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
3.6 Radiasi
Wm
2
I 483
Af m
2
12.96 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
5.12 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
41.76 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
7.84 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 251.4
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
0.8 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00024
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.129 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1006.88 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 8,951,300
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 611,937
suhu udara lingk bk C
t
a
34.6 x3
A
he
154,215 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
168,315 suhu udara pengering bk
C t
p
39.6 xp
A
p
190,295 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
10,076,063 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 63.9 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00024 = 0.9 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72 =
257 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
7.33 MR
0.03 konstanta pengeringan
1jam k
0.05 waktu pengeringan
dt 264270 =
73.4 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 2671654
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2405851 massa cengkeh
kg m
c
386 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 263.16 Kg air
Debit m
3
dt Q
2.509 = 9032 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
2.83 = 10201 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 30.06
QAc m
3
m
2
.dt 0.04
Lampiran III-5 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh menggunakan data percobaan 3
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
3.6 Radiasi
Wm
2
I 310
Af m
2
12.96 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
5.12 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
41.76 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
7.84 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 244.3
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
7.1 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00186
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.098 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.32 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 8,951,300
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 592,705
suhu udara lingk bk C
t
a
37 x3
A
he
580,188 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
400,120 suhu udara pengering bk
C t
p
48.4 xp
A
p
190,295 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
10,714,609 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 266.27 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00186 = 6.7 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72.8 =
268 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
4.73 MR
0.03 konstanta pengeringan
1jam k
0.09 waktu pengeringan
dt 142830 =
39.7 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 3488022
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2384929 massa cengkeh
kg m
c
386 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 266.67 Kg air
Debit m
3
dt Q
2.509 = 9032 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
2.75 = 9915 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 29.22
QAc m
3
m
2
.dt 0.04
Lampiran III-6 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh skenario 1
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
2.5 Radiasi
Wm
2
I 500
Af m
2
6.25 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
3.36 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
26.25 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
2.89 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 89.6
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
1.4 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00034
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.092 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.4 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 4,867,012
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 192,223
suhu udara lingk bk C
t
a
40 x3
A
he
215,846 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
194,928 suhu udara pengering bk
C t
p
50 xp
A
p
124,881 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
5,594,890 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 43.948 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00034 = 1.2 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72.8 =
268 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
4.73 MR
0.04 konstanta pengeringan
1jam k
0.09 waktu pengeringan
dt 128588 =
35.7 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 3725469
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2381125 massa cengkeh
kg m
c
142.28 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 98.3 Kg air
Debit m
3
dt Q
0.92 = 3329 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
1.01 = 3636 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 29.07
QAc m
3
m
2
.dt 0.04
Lampiran III-7 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh skenario 2
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
3.6 Radiasi
Wm
2
I 500
Af m
2
12.96 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
5.12 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
41.76 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
7.84 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 243.1
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
5.4 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00133
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.092 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.4 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 8,951,300
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 589,216
suhu udara lingk bk C
t
a
40 x3
A
he
491,989 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
347,134 suhu udara pengering bk
C t
p
50 xp
A
p
190,295 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
10,569,933 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 171.46 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00133 = 4.8 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72.8 =
268 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
4.73 MR
0.04 konstanta pengeringan
1jam k
0.09 waktu pengeringan
dt 128588 =
35.7 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 3725469
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2381125 massa cengkeh
kg m
c
385.97 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 266.67 Kg air
Debit m
3
dt Q
2.51 = 9032 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
2.74 = 9863 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 29.07
QAc m
3
m
2
.dt 0.04
Lampiran III-8 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh skenario 3
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
5.40 Radiasi
Wm
2
I 500
Af m
2
29.16 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
8.00 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
72.36 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
21.16 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 656.00
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
17.00 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00416
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.092 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.4 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 17,625,222
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 1,795,779
suhu udara lingk bk C
t
a
40 x3
A
he
980,092 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
562,528 suhu udara pengering bk
C t
p
50 xp
A
p
297,336 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
21,260,957 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 535.47 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00416 = 15.0 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72.8 =
268 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
4.73 MR
0.04 konstanta pengeringan
1jam k
0.09 waktu pengeringan
dt 128588 =
35.7 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 3725469
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2381125 massa cengkeh
kg m
c
1041.72 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 719.74 Kg air
Debit m
3
dt Q
6.77 = 24376 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
7.39 = 26619 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 29.07
QAc m
3
m
2
.dt 0.04
Lampiran III-9 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh skenario 5
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
3.60 Radiasi
Wm
2
I 500
Af m
2
12.96 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
5.12 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
41.76 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
7.84 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 244.70
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
3.6 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00092
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.099 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.3 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 8,951,300
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 593,578
suhu udara lingk bk C
t
a
40 x3
A
he
384,502 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
295,937 suhu udara pengering bk
C t
p
48 xp
A
p
190,295 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
10,415,612 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 134.24 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00092 = 3.3 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72.8 =
268 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
4.82 MR
0.03 konstanta pengeringan
1jam k
0.08 waktu pengeringan
dt 146682 =
40.7 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 3433099
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2385880 massa cengkeh
kg m
c
385.97 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 266.67 Kg air
Debit m
3
dt Q
2.51 = 9032 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
2.76 = 9928 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 29.26
QAc m
3
m
2
.dt 0.04
Lampiran III-10 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh skenario 6
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
3.60 Radiasi
Wm
2
I 500
Af m
2
12.96 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
5.12 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
41.76 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
7.84 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 235.00
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
18.4 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00374
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.056 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.9 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 8,951,300
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 567,458
suhu udara lingk bk C
t
a
40 x3
A
he
1,027,894 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
537,457 suhu udara pengering bk
C t
p
60 xp
A
p
190,295 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
11,274,404 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 260.07 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00374 = 13.5 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72.8 =
268 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
2.65 MR
0.04 konstanta pengeringan
1jam k
0.16 waktu pengeringan
dt 69544 =
19.3 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 5774416
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2357350 massa cengkeh
kg m
c
385.97 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 266.67 Kg air
Debit m
3
dt Q
2.51 = 9032 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
2.65 = 9537 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 28.11
QAc m
3
m
2
.dt 0.04
Lampiran III-11 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh skenario 7
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
3.60 Radiasi
Wm
2
I 500
Af m
2
12.96 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
5.12 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
41.76 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
7.84 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 379.8
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
7.6 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00185
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.092 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.4 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 8,951,300
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 972,340
suhu udara lingk bk C
t
a
40 x3
A
he
600,126 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
398,965 suhu udara pengering bk
C t
p
50 xp
A
p
190,295 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
11,113,025 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 190.47 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00185 = 6.7 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72.8 =
268 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
4.37 MR
0.04 konstanta pengeringan
1jam k
0.12 waktu pengeringan
dt 102870 =
28.6 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 3725469
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2381125 massa cengkeh
kg m
c
385.97 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 266.67 Kg air
Debit m
3
dt Q
3.14 = 11290 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
3.42 = 12328 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 36.33
QAc m
3
m
2
.dt 0.05
Lampiran III-12 . Data dan hasil perhitungan optimisasi biaya konstruksi pengering ERK untuk pengeringan cengkeh skenario 8
DATA MASUKAN DIMENSI KOMPONEN
Parameter satuan
simbol nilai
l m
3.60 Radiasi
Wm
2
I 500
Af m
2
12.96 transmisivitas cover
t 0.45
Ap m
2
5.12 absorbsivitas udara
a
u
0.94 Ad
m
2
41.76 absorbsivitas plat
a
p
0.96 Ac
m
2
7.84 absorbsivitas floor
a
f
0.96 P
W 546.9
absorbsivitas cengkeh a
c
0.75 Ahe
m
2
9.7 absorbsivitas HE
a
HE
0.96 mbb
kgdt 0.00237
koeff. Pp konveksi Wm
2
K h
3.5 massa jenis udara
kgm
3
1.092 panas jenis udara
Jkg C Cp
u
1007.4 HASIL PERHITUNGAN BIAYA
efisiensi kipas 0.3
X
1
A 8,951,300
Luas kipas inlet m
2
A
k
0.8478 x2
P 1,464,078
suhu udara lingk bk C
t
a
40 x3
A
he
696,778 suhu udara lingk bb
C t
a
27 x4
m
bb
442,955 suhu udara pengering bk
C t
p
50 xp
A
p
190,295 suhu udara pengering bb
C t
bb
32.2 Total BIAYA
11,745,405 efisiensi tungku
0.6 nilai kalor bb
Jkg H
26937000 massa jenis bb
kgm
3
64 203.15 kg
laju pembakaran bb kgdt
m
bb
0.00237 = 8.5 kgjam
koeff. Bentuk A
1.0 kadar air awal
Mi 72.8 =
268 bk kadar air akhir
Mf 12.0 =
14 bk tebal tumpukan cengkeh
m L
0.03 BULK DENSITY cengkeh
kgm
3
205.1 diameter HE
m D
he
0.2 panjang HE
m p
he
14.9 koef. Pp konveksi HE
Wm
2
K h-
HE
114 Suhu HE
C t-
HE
80
HASIL PERHITUNGAN
kadar air keseimbangan Me
4.37 MR
0.04 konstanta pengeringan
1jam k
0.14 waktu pengeringan
dt 85725 =
23.8 jam panas laten
penguap.cengkeh Jkg
Hfg 3725469
panas laten penguap.air Jkg
Hfg
a
2381125 massa cengkeh
kg m
c
385.97 laju penguapan air cengkeh kgdt
m
v
= 266.67 Kg air
Debit m
3
dt Q
3.76 = 13548 m
3
jam Laju aliran udara
kgdt mu
4.11 = 14794 kgjam
penurunan tekanan Pa
dp 43.60
QAc m
3
m
2
.dt 0.06
Lampiran IV-1. Gambar 3 dimensi prototipe pengering ERK yang diujicoba dalam penelitian
8
1 2
3 4
5 9
10
11
12
13 6
7
163 Lampiran IV-1. Gambar 3 dimensi prototipe pengering ERK yang diujicoba dalam penelitian
8
1 2
3 4
5 9
10
11
12
13 6
7
1
1 Lampiran IV-1. Gambar 3 dimensi prototipe pengering ERK yang diujicoba dalam penelitian lanjutan
a Bangunan pengering ERK dilihat dari samping inlet
2
2 b Rak pengering dan kipas tengah dilihat dari depan
Sampel pengukuran kadar air pada rak
tengah Kipas tengah
Rak
Pintu pengering
3
3 c Hamparan cengkeh di atas rak pengering
Lampiran IV-2. Alat-alat ukur yang digunakan dalam penelitian
a Piranometer alat ukur radiasi surya
4
4 b Thermo-recorder hybrid recorder
c Oven pengering alat ukur kadar air
5
5 Lampiran IV-3. Data suhu pada percobaan 1
Tabel 1. Suhu udara C di atas rak dekat inlet dan rak dekat outlet pada hari ke-1.
Waktu outlet
inlet S-dev
Rata2 atas
tengah bawah Waktu atas tengah bawah
Rata suhu 11:13
50.7 38.4
37.5 11:13
38.9 40.2
41.2 4.9 4.0
41.2 11:23
51.9 39.4
39.5 11:23
40.1 39.7
41 4.9
41.9 11:46
53.8 44.2
40.4 11:46
46.3 43.9
43.6 4.5
45.4 12:06
48.1 44.4
40.5 12:06
49.3 45
43.6 3.2
45.2 12:26
52.5 45.5
41.7 12:26
52.2 45.3
43.6 4.5
46.8 12:46
52.7 45.5
42.4 12:46
52.4 45.5
44.3 4.3
47.1 13:06
46.5 39.9
39.2 13:06
48.2 41.2
40.2 3.8
42.5 13:26
49.6 44.7
40.8 13:26
50.8 44.4
43 3.9
45.6 13:46
49.7 43.5
40.3 13:46
49.9 43.9
41.7 4.1
44.8 14:06
46.1 39.9
37 14:06
46.1 41.1
38.2 3.9
41.4 14:26
43.9 39.6
37.4 14:26
45.3 41.6
39.5 3.0
41.2 14:46
43.3 39
37.3 14:46
44 40
39.9 2.6
40.6 15:06
39.4 38.3
36.9 15:06
41.4 39
38.8 1.5 0.8
39.0 15:30
38.9 37.5
36 15:30
39.3 36.9
36 1.4
37.4 15:50
36.5 35.9
35.5 15:50
37.2 36.3
36 0.6
36.2 16:10
35.5 35.2
34.7 16:10
35.8 35.1
35.1 0.4
35.2 16:30
34.6 34.3
34.1 16:30
34.9 34.1
34.3 0.3
34.4 16:50
33.5 33.6
33.4 16:50
33.8 33.2
33.4 0.2
33.5 17:10
32.9 32.8
32.6 17:10
33.1 32.6
33 0.2
32.8 17:30
32.4 32.2
32.2 17:30
32.5 32.1
32.4 0.2
32.3 17:50
34.3 34.3
33.1 17:50
37.1 34.9
34.2 1.3
34.7 18:10
33.8 34.5
33.3 18:10
36.2 34.5
34.4 1.0
34.5
6
6
18:30 33.4
33.2 33
18:30 34.3
33.6 33.7
0.5 33.5
18:50 31.8
32 32
18:50 32.5
32.1 32.4
0.3 32.1
19:10 31.1
31.3 31.3
19:10 31.5
31.2 31.5
0.2 31.3
19:30 30.4
30.6 30.7
19:30 30.5
30.4 0.1
30.5 19:50
37.8 36.5
33.1 19:50
42 38.2
35.3 3.0
37.2 20:10
35.7 36.1
33.4 20:10
39.4 36.9
35.1 2.0
36.1 20:30
33.3 33.5
33 20:30
35.7 34.3
33 1.0
33.8 20:50
32.5 32.9
32.3 20:50
33.5 33.6
32.9 0.5
33.0
Hasil RATA-RATA suhu udara:
Suhu udara pd rak dekat inlet 42.3
C Suhu udara pd rak dekat outlet