Viskositas 30 Tegangan Antarmuka dynecm

2.b. Hasil uji Duncan Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan 0 2 0,990660 J 5000 2 0,995930 I 10000 2 0,997045 HI 15000 2 0,999815 H 20000 2 1,003555 G 25000 2 1,006815 G 30000 2 1,010505 F 35000 2 1,014670 E 40000 2 1,017670 DE 45000 2 1,020335 CD 50000 2 1,023805 C 55000 2 1,027710 B 60000 2 1,032825 A

3. pH

3.a. Sidik ragam Sumber Keragaman db JK KT F Hitung Pr F Salinitas 12 0,29940000 0,02495000 1,58 0,2130 Galat 13 0,20560000 0,01581538 Total Terkoreksi 25 0,50500000 3.b. Hasil uji Duncan Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan 0 2 9,2650 A 5000 2 9,2250 AB 10000 2 9,1650 ABC 15000 2 9,0550 ABC 20000 2 9,0900 ABC 25000 2 9,0900 ABC 30000 2 9,0950 ABC 35000 2 9,0550 ABC 40000 2 8,9950 ABC 45000 2 8,9300 BC 50000 2 8,9150 C 55000 2 8,9500 BC 60000 2 8,9500 BC

4. Viskositas 30

o C 4.a. Sidik ragam Sumber Keragaman db JK KT F Hitung Pr F Salinitas 12 0,09851538 0,00820962 2,42 0,0639 Galat 13 0,04410000 0,00339231 Total Terkoreksi 25 0,14261538 4.b. Hasil uji Duncan Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan 0 2 1,02000 D 5000 2 1,21500 AB 10000 2 1,05000 CD 15000 2 1,05000 CD 20000 2 1,09500 BCD 25000 2 1,11000 ABCD 30000 2 1,12500 ABCD 35000 2 1,15500 ABCD 40000 2 1,12500 ABCD 45000 2 1,11000 ABCD 50000 2 1,24500 A 55000 2 1,17000 ABC 60000 2 1,14000 ABCD

5. Viskositas 70

o C 5.a. Sidik ragam Sumber Keragaman db JK KT F Hitung Pr F Salinitas 12 0,01834615 0,00152885 0,41 0,9322 Galat 13 0,04815000 0,00370385 Total Terkoreksi 25 0,06649615 5.b. Hasil uji Duncan Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan 0 2 0,63000 A 5000 2 0,66000 A 10000 2 0,63000 A 15000 2 0,70500 A 20000 2 0,63000 A 25000 2 0,66000 A 30000 2 0,67500 A 35000 2 0,67500 A 40000 2 0,67500 A 45000 2 0,70500 A 50000 2 0,69000 A 55000 2 0,67500 A 60000 2 0,70500 A Lampiran 17. Rekapitulasi Data Analisis Pemilihan Aditif Berdasarkan Berbagai Parameter Ukurnya

a. Tegangan Antarmuka dynecm

NaOH Konsentrasi Ulangan 1 Ulangan 2 Rata-rata ± SD 0,1 2,70x10 -2 1,72x10 -2 2,21x10 -2 ± 0,0069 0,2 3,74x10 -1 3,98x10 -1 3,86x10 -1 ± 0,0173 0,3 4,08x10 -1 3,59x10 -1 3,84x10 -1 ± 0,0346 0,4 3,82x10 -1 3,93x10 -1 3,87x10 -1 ± 0,0077 0,5 3,12x10 -1 3,18x10 -1 3,15x10 -1 ± 0,0047 0,6 2,76x10 -1 2,85x10 -1 2,81x10 -1 ± 0,0063 Na 2 CO 3 Konsentrasi Ulangan 1 Ulangan 2 Rata-rata ± SD 0,1 7,42x10 -3 7,82x10 -3 7,62x10 -3 ± 0,0003 0,2 7,34x10 -3 7,64x10 -3 7,49x10 -3 ± 0,0002 0,3 6,52x10 -3 7,42x10 -3 6,97x10 -3 ± 0,0006 0,4 1,15x10 -2 9,66x10 -3 1,06x10 -2 ± 0,0013 0,5 1,17x10 -2 9,98x10 -3 1,08x10 -2 ± 0,0012 0,6 1,09x10 -2 8,85x10 -3 9,89x10 -3 ± 0,0015

b. Nilai pH

NaOH Konsentrasi Ulangan 1 Ulangan 2 Rata-rata ± SD 0,1 10,90 10,87 10,89 ± 0,02 0,2 12,09 11,99 12,04 ± 0,07 0,3 12,32 12,28 12,30 ± 0,03 0,4 12,47 12,48 12,48 ± 0,01 0,5 12,60 12,59 12,60 ± 0,01 0,6 12,65 12,66 12,66 ± 0,01 Na 2 CO 3 Konsentrasi Ulangan 1 Ulangan 2 Rata-rata ± SD 0,1 9,51 9,52 9,52 ± 0,01 0,2 9,66 9,69 9,68 ± 0,02 0,3 9,88 9,88 9,88 ± 0,00 0,4 9,98 10,00 9,99 ± 0,01 0,5 10,08 10,12 10,10 ± 0,03 0,6 10,20 10,12 10,16 ± 0,06

c. Densitas gcm

3 NaOH Konsentrasi Ulangan 1 Ulangan 2 Rata-rata ± SD 0,1 1,0023 1,0029 1,0026 ± 0,0005 0,2 1,0033 1,0050 1,0042 ± 0,0012 0,3 1,0042 1,0042 1,0042 ± 0,0001 0,4 1,0046 1,0058 1,0052 ± 0,0008 0,5 1,0046 1,0064 1,0055 ± 0,0013 0,6 1,0062 1,0088 1,0075 ± 0,0018 Na 2 CO 3 Konsentrasi Ulangan 1 Ulangan 2 Rata-rata ± SD 0,1 1,0013 1,0013 1,0013 ± 2,12x10 -5 0,2 1,0021 1,0023 1,0022 ± 1,13x10 -4 0,3 1,0032 1,0034 1,0033 ± 9,90x10 -5 0,4 1,0048 1,0046 1,0047 ± 1,13x10 -4 0,5 1,0047 1,0042 1,0044 ± 3,68x10 -4 0,6 1,0056 1,0052 1,0054 ± 2,90x10 -4 Lampiran 18. Rekapitulasi Sidik Ragam dan Uji Lanjut Hasil Analisis Pemilihan Jenis dan Konsentrasi Aditif pada Berbagai Parameter Ukurnya

1. Tegangan Antarmuka

1.a. Sidik ragam Sumber Keragaman db JK KT F Hitung Pr F Jenis Aditif 1 0,49384133 0,49384133 3545,91 0,0001 Konsentrasi 5 0,10024308 0,02004862 143,95 0,0001 AditifKonsentrasi 5 0,09933838 0,01986768 142,66 0,0001 Galat 12 0,00167125 0,00013927 Total Terkoreksi 23 0,69509403 1.b. Hasil uji Duncan untuk Jenis Aditif Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan NaOH 12 0,295790 A Na2CO3 12 0,008898 B 1.c. Hasil uji Duncan untuk Konsentrasi Aditif Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan 0,1 4 0,014852 C 0,2 4 0,196778 A 0,3 4 0,195430 A 0,4 4 0,198868 A 0,5 4 0,162885 B 0,6 4 0,145253 B 1.d. Hasil uji Duncan untuk Interaksi Jenis dan Konsentrasi Aditif Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan NaOH0,1 2 0,02208 D NaOH0,2 2 0,38607 A NaOH0,3 2 0,38389 A NaOH0,4 2 0,38717 A NaOH0,5 2 0,31492 B NaOH0,6 2 0,28061 C Na 2 CO 3 0,1 2 0,00762 D Na 2 CO 3 0,2 2 0,00749 D Na 2 CO 3 0,3 2 0,00697 D Na 2 CO 3 0,4 2 0,01057 D Na 2 CO 3 0,5 2 0,01085 D Na 2 CO 3 0,6 2 0,00989 D

2. pH

2.a. Sidik ragam Sumber Keragaman db JK KT F Hitung Pr F Jenis Aditif 1 30,96281667 30,96281667 33473,3 0,0001 Konsentrasi 5 4,02495000 0,80499000 870,26 0,0001 AditifKonsentrasi 5 0,98898333 0,19779667 213,83 0,0001 Galat 12 0,01110000 0,00092500 Total Terkoreksi 23 35,98785 2.b. Hasil uji Duncan untuk Jenis Aditif Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan NaOH 12 12,15833 A Na2CO3 12 9,88667 B 2.c. Hasil uji Duncan untuk Konsentrasi Aditif Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan 0,1 4 10,20000 F 0,2 4 10,85750 E 0,3 4 11,09000 D 0,4 4 11,23250 C 0,5 4 11,34750 B 0,6 4 11,40750 A 2.d. Hasil uji Duncan untuk Interaksi Jenis dan Konsentrasi Aditif Perlakuan N Rata-rata Kelompok Duncan NaOH0,1 2 10,88500 E NaOH0,2 2 12,04000 D NaOH0,3 2 12,30000 C NaOH0,4 2 12,47500 B NaOH0,5 2 12,59500 A NaOH0,6 2 12,65500 A Na 2 CO 3 0,1 2 9,51500 J Na 2 CO 3 0,2 2 9,67500 I Na 2 CO 3 0,3 2 9,88000 H Na 2 CO 3 0,4 2 9,99000 G Na 2 CO 3 0,5 2 10,10000 F Na 2 CO 3 0,6 2 10,16000 F