117
Bab II
PITUDUH HUSUS
4. conto kalimah trilingga 1. Nu keur masak mani brang-bréng-brong di dapur
2. Basa titah maca ka hareup, jajantung mani ratug dag-dig-dug. 5. conto kalimah dwipurwa
1. Ari poé peré téh sok kesel, sapopoé ulukutek waé di imah. 2. Sapaparat jalan ngan galécok waé ngobrol.
6. conto kalimah dwimadya 1. Keun baé sababaraha ogé beuli wé, da butuh.
2. Duit ngan sakikituna, hayoh dipénta.
D. Pancén Kelompok
NO KAGIATAN
13. Dina pancén kelompok, murid ngawincikngaanalisis unsur-unsur
intrinsik anu aya dina carpon Tarawéh karangan Alzahra Pramanik. Mimitina murid dikelompokkeun anu sakelompokna opat urang.
Tuluy unggal kelompok diukna sina ngariung.
14. Murid maca carpon Tarawéh kalawan gemet. Guru kudu niténan, bisi
aya anggota kelompok anu gawé bareng jeung kelompok séjénna, buru-buru dicaram. Anu dipiharep, hasilna rupa-rupa pamanggih ti
unggal kelompok pikeun bahan diskusi kelas.
15. Jawaban pananya ngeunaan carpon Tarawéh:
1. Galur caritana dimimitian ku kuring nyaritakeun datangna bulan puasa. Si kuring nyaritakeun pangalamanna salila ngalakonan
ibadah puasa. Ti mimiti beurang nepi ka waktuna buka. Lain ngan sakadar ngadéskripsikeun kajadian lahir wungkul, tapi ogé
nyaritakeun kajadian batinna perasaanna dina waktu ngalakonan puasa. Réngsé buka, tuluy indit tarawéh jeung kulawargana.
Dina waktu tarawéh Si Kuring diukna sok ngaréndéng jeung mamahna. Si kuring nyaritakeun rupa-rupa pamolah barudak
lalaki sapantaranana salila solat tarawéh. Dina waktu nangtung, waktuna ruku, jeung waktuna sujud. Estu loba pikaseurieunana.
Nepi ka dina peutingan pangahirna, aya kajadian anu matak guyur seuseurian saréréa, nyaéta dina sujud anu panungtung.
118
Pamekar Diajar BASA SUNDA
Buku Tuturus Guru SMPMTs Kelas VIII
Harita imam lila pisan sujudna. Si Kuring gé ngagambarkeun kumaha keselna nonggéng salila-lila. Keur kitu, aya nu iseng
nyebut Allahu Akbar. Atuh loba jamaah anu katipu, da disangkana komando ti imam, ngadon cengkat méméh waktu. Atuh saréréa
jadi saleuseurian. Ceuk mamahna Si Kuring mah éta téh lantaran imam can masagi élmu kamanusaanana.
2. Palaku utama dina carpon Tarawéh nyaéta Kuring. Palaku panambahna aya Mamah, Bapa, Adé, Ustad, jeung barudak
lalaki anu kasebut ku tokoh kuring. Husus palaku Mamah milu ngalalakon malah milu nyarita najan ukur dicutat omonganan ku
tokoh kuring.
3. Watek palakuna, tokoh kuring nurut pisan ka indungna. Tokoh Mamah tegas dina ngatik putra-purina sarta tukuh kana bebeneran
jeung wijaksana. Tokoh séjénna mah teu pati kagambar dina carita.
4. Latarsetting waktuna. Tempatna di imah kuring jeung di masigit. Waktuna beurang jeung peuting dina waktuna solat tarawéh.
5. Témana ngeunaan kaagamaan. 6. Amanatna nyaéta ulah sok ngaheureuykeun ibadah sarta mun jadi
imam kudu nu masagi élmuna, boh élmu kaagamaanna boh élmu kamanusaanna.
7. Kecap-kecap anu langka dipaké dina paguneman sapopoé: a. Tikoro nyaéta bagian beuheung paranti ngaliwatna dahareun
b. lébér hartina pinuh nepi ka mudalllimpas c. tanggal lilikuran nyaéta tanggal sanggeus tanggal 20. Tanggal 21
disebutna tanggal salikur, tanggal 22 dua likur, jeung saterusna. d. rempeg hartina lobaan nu datangna nepi ka pinuh bari lengkep
8. Larapna dina kalimah: a. tikoro, hartina liliwatan kadaharan atawa cai tina sungut kana
beuteung; mungguh di jelema atawa di sabagian sato héwan. 1. Nempo dahareun anu sakitu pikabiateunna, tikoro elok-
elokan. 2. Keur halabhab nginum cai tiis, mani asa ngageleser kana tikoro
téh. b. lébér, hartina pinuh teuing ku cai nepi ka rata jeung sisina nu
jadi wadah tampolana nepi ka mudal 1. Nyician gelas téh mani nepi ka lébér, atuh caina ngalémbéréh
kana méja. 2. Nu datang rapat téh loba pisan, nepi ka nu dariuk ogé lébér
ka émpér balé.
119
Bab II
PITUDUH HUSUS
c. tanggal lilikuran, hartina tanggal dua puluh ka luhur 1. Dina tanggal lilikuran bulan puasa sok loba nu silihanteuran
dahareun. 2. Piknik téh alusan mah engké baé tanggal lilikuran.
d. rempeg, hartina loba bari lengkep 1. Alhamdulillah nu datang ka pangaosan téh rempeg minggu
ieu mah. 2. Basa aya pintonan tembang Cianjuran, nu lalajo rempeg
pisan. 9. Nu kaasup kecap rajékan dwiréka dina carpon Tarawéh:
1. ngeunah-ngeunahna : asal kecapna ngeunah, disebut dua kali sagemblengna sarta ditambahan ku rarangkén tukang –na.
Disebutna ngarajék binarung ngararangkénan. Kaasup kecap rajékan dwimurni.
ngeunah + R + -na 2. sabalad-balad: asal kecapna balad, disebut dua kali sagemblengna
sarta ditambahan ku rarangkén hareup sa-. Ngarajék binarung ngararangkénan. Kaasup kecap rajékan dwimurni.
sa- +R+ balad 3. sapopoé : asal kecapna poé, disebut dua kali engang mimitina
wungkul ditambahan ku rarangkén hareup sa-. Disebutna kecap rajékan dwipurwa binarung ngararangkénan.
sa + R + poé 4. ngaburu-buru: asal kecapna buru, disebut dua kali sagemblengna
sarta ditambahan ku rarangkén hareup nga-. Ngarajék binarung ngararngkénan. Kaasup kecap rajékan dwimurni.
nga- + R + buru 5. patarik-tarik: asal kecapna tarik, disebut dua kali sarta ditambahan
ku rarangkén hareup pa- . Ngarajék binarung ngararangkénan. Kaasup kecap rajékan dwimurni.
pa- + R + tarik 6. pinuh-pinuh : asal kecapna pinuh, disebut dua kali sagemblengna.
Kecap rajékan dwimurni. R + pinuh
7. brak-bruk asal kecapna bruk, disebut dua kali bari dirobah vokalna. Disebutna kecap rajékan dwiréka.
R + bruk 8. béak-béak: asal kecapna béak, disebut dua kali sagemblengna.
Disebutna kecap rajékan dwimurni. R + béak
120
Pamekar Diajar BASA SUNDA
Buku Tuturus Guru SMPMTs Kelas VIII
E. Nulis Carita Pondok
