Penentuan Rating Factor dan Allowance

Tabel 5.14. Rekapitulasi Waktu Siklus Aktivitas Penjahitan Celana BASIC Waktu Aktivitas Penjahitan Celana Model Waktu Corong Levis 0,920 Corong Levis 0,928 Penjahitan Pisak 0,927 Penjahitan Pisak 0,921 Menjahit kantong Belakang 0,871 Menjahit kantong Belakang 0,895 Penjahitan tali resleting sebelah kanan 0,672 Penjahitan tali resleting sebelah 0,665 Penjahitan piso bulat 0,673 Penjahitan piso bulat 0,665 Gulung kantong depan 0,640 Gulung kantong depan 0,635 Penjahitan pisak depan 0,335 Penjahitan pisak depan 0,338 Penjahitan kunci 0,159 Penjahitan kunci 0,164 Penjahitan bordir kantong belakang 0,130 Penjahitan bordir kantong belakang 0,287 Penjahitan gulung kantong belakang 0,635 Penjahitan gulung kantong belakang 0,772 Penjahitan gulung anak kantong 0,159 Penjahitan gulung anak kantong 0,236 Jahit pinggir alas kantong 0,671 Jahit pinggir alas kantong 0,673 Jahit anak kantong ke alas 0,219 Jahit anak kantong ke alas 0,219 Penjahitn alas kantong ke kantong 0,445 Penjahitn alas kantong ke kantong 0,449 Penjahitan pinggir kain kantong 0,349 Penjahitan pinggir kain kantong 0,348 Penjahitan balastimpa 0,320 Penjahitan balastimpa 0,320 Penjahitan piso sebelah kanan 0,346 Penjahitan piso sebelah kanan 0,397 Penjahitan piso sebelah kiri 0,223 Penjahitan piso sebelah kiri 0,223 Penjahitan tali pinggang 0,169 Penjahitan tali pinggang 0,169 Pemotongan tali pinggang 0,091 Pemotongan tali pinggang 0,093 Jahit insime 1,005 Jahit insime 1,003 Jahit obras rante lima 1,031 Jahit obras rante lima 1,029 corong pinggang 0,970 corong pinggang 0,979 Jahit Lipat ujung pinggang 0,336 Jahit Lipat ujung pinggang 0,342 Jahit klem kaki 0,939 Jahit klem kaki 0,942 penjahitan tali ke pinggang 0,964 penjahitan tali ke pinggang 0,930 Jahit sopan 0,160 Jahit sopan 0,161 Penggosokan 0,643 Penggosokan 0,73 Pemasangan kancing dan Skupil 0,777 Pemasangan kancing dan Skupil 0,78 Pengepakan 0,265 Pengepakan 0,267 Sumber : Data diolah

3. Penentuan Rating Factor dan Allowance

Rating factor digunakan untuk memperoleh nilai waktu normal. Sedangkan allowance untuk memperoleh nilai waktu standar. Penentuan nilai rating factor dan allowance dilakukan secara subjektif dengan Universitas Sumatera Utara Universitas Sumatera Utara menggunakan metode westinghouse. Besarnya nilai rating factor dan allowance untuk tiap stasiun kerja dapat dilihat pada Lampiran 1 4. Perhitungan Waktu Normal Sebagai contoh perhitungan waktu normal untuk stasiun kerja penjahitan corong levis celana jeans tipe basic USED adalah: Wn = Ws x p dimana : Wn = waktu normal Ws = waktu siklus p = faktor penyesuaian = 1 + Rating Factor sehingga, Wn = 0,92 x 1+0 = 0,92 Hasil perhitungan waktu normal untuk setiap stasiun kerja produk celana jeans dapat dilihat pada Tabel 5.15. Tabel 5.15. Waktu Normal pada Stasiun Kerja Celana Jeans Tipe Basic Celana Jeans Tipe Model Aktivitas WN Aktivitas WN Corong Levis 0,92 Corong Levis 0,93 Penjahitan Pisak 0,93 Penjahitan Pisak 0,92 menjahit kantong Belakang 0,87 menjahit kantong Belakang 0,90 penjahitan tali resleting sebelah kanan ke badan kanan 0,67 penjahitan tali resleting sebelah kanan ke badan kanan 0,67 penjahitan piso bulat 0,67 penjahitan piso bulat 0,67 gulung kantong depan 0,64 gulung kantong depan 0,64 penjahitan pisak depan 0,34 penjahitan pisak depan 0,34 penjahitan kunci 0,16 penjahitan kunci 0,16 penjahitan bordir kantong belakang 0,13 penjahitan bordir kantong belakang 0,29 penjahitan gulung kantong belakang 0,64 penjahitan gulung kantong belakang 0,77 penjahitan gulung anak kantong 0,16 penjahitan gulung anak kantong 0,24 Jahit pinggir alas kantong 0,67 Jahit pinggir alas kantong 0,67 Universitas Sumatera Utara Universitas Sumatera Utara Tabel 5.15. Waktu Normal pada Stasiun Kerja Lanjutan Celana Jeans Tipe Basic Celana Jeans Tipe Model Aktivitas WN Aktivitas WN Jahit anak kantong ke alas 0,22 Jahit anak kantong ke alas 0,22 Penjahitn alas kantong ke kantong putih 0,45 Penjahitn alas kantong ke kantong putih 0,45 Penjahitan pinggir kain kantong 0,35 Penjahitan pinggir kain kantong 0,35 Penjahitan balastimpa 0,32 Penjahitan balastimpa 0,32 Penjahitan piso sebelah kanan 0,35 Penjahitan piso sebelah kanan 0,40 Penjahitan piso sebelah kiri 0,22 Penjahitan piso sebelah kiri 0,22 Penjahitan tali pinggang 0,17 Penjahitan tali pinggang 0,17 Pemotongan tali pinggang 0,09 Pemotongan tali pinggang 0,09 Jahit insime 1,01 Jahit insime 1,00 Jahit obras rante lima 1,03 Jahit obras rante lima 1,03 Corong pinggang 0,97 Corong pinggang 0,98 Jahit Lipat ujung pinggang 0,34 Jahit Lipat ujung pinggang 0,34 Jahit klem kaki 0,94 Jahit klem kaki 0,94 Penjahitan tali ke pinggang 0,96 Penjahitan tali ke pinggang 0,93 Jahit sopan 0,16 Jahit sopan 0,16 Penggosokan 0,65 Penggosokan 0,73 Pemasangan kancing dan Skupil 0,78 Pemasangan kancing dan Skupil 0,78 Pengepakan 0,26 Pengepakan 0,27 Sumber : Data diolah 5. Waktu Baku Waktu baku atau waktu standar merupakan waktu yang dibutuhkan operator untuk bekerja secara normal dengan memperhitungkan besarnya kelonggaran yang diberikan kepada operator tersebut. Sebagai contoh perhitungan waktu baku untuk stasiun kerja penjahitan corong levis celana jeans tipe basic USED adalah: Wb = Wn x 1 + Allowance dimana : Wn = waktu normal Wb = waktu baku sehingga, Wb = 0,92 x 1 + 0,215 = 1,118 ≈ 1,12 Universitas Sumatera Utara Universitas Sumatera Utara Hasil perhitungan waktu baku untuk setiap stasiun kerja produk celana jeans dapat dilihat pada Tabel 5.17. Tabel 5.17. Waktu Baku pada Stasiun Kerja Celana Jeans Tipe Basic Celana Jeans Tipe Model Aktivitas WB Aktivitas WB Corong Levis 1,12 Corong Levis 1,13 Penjahitan Pisak 1,13 Penjahitan Pisak 1,12 menjahit kantong Belakang 1,06 Menjahit kantong Belakang 1,09 Penjahitan tali resleting sebelah kanan ke badan kanan 0,82 Penjahitan tali resleting sebelah kanan ke badan kanan 0,81 Penjahitan piso bulat 0,82 Penjahitan piso bulat 0,81 Gulung kantong depan 0,78 Gulung kantong depan 0,77 Penjahitan pisak depan 0,41 Penjahitan pisak depan 0,41 Penjahitan kunci 0,19 Penjahitan kunci 0,20 Penjahitan bordir kantong belakang 0,16 Penjahitan bordir kantong belakang 0,35 Penjahitan gulung kantong belakang 0,77 Penjahitan gulung kantong belakang 0,94 Penjahitan gulung anak kantong 0,19 Penjahitan gulung anak kantong 0,29 Jahit pinggir alas kantong 0,82 Jahit pinggir alas kantong 0,82 Jahit anak kantong ke alas 0,27 Jahit anak kantong ke alas 0,27 Penjahitn alas kantong ke kantong putih 0,54 Penjahitn alas kantong ke kantong putih 0,55 Penjahitan pinggir kain kantong 0,42 Penjahitan pinggir kain kantong 0,42 Penjahitan balastimpa 0,39 Penjahitan balastimpa 0,39 Penjahitan piso sebelah kanan 0,42 Penjahitan piso sebelah kanan 0,48 Penjahitan piso sebelah kiri 0,27 Penjahitan piso sebelah kiri 0,27 Penjahitan tali pinggang 0,21 Penjahitan tali pinggang 0,21 Pemotongan tali pinggang 0,11 Pemotongan tali pinggang 0,11 Jahit insime 1,22 Jahit insime 1,22 Jahit obras rante lima 1,25 Jahit obras rante lima 1,25 corong pinggang 1,18 corong pinggang 1,19 Jahit Lipat ujung pinggang 0,41 Jahit Lipat ujung pinggang 0,42 Jahit klem kaki 1,14 Jahit klem kaki 1,14 Penjahitan tali ke pinggang 1,17 Penjahitan tali ke pinggang 1,13 Jahit sopan 0,19 Jahit sopan 0,20 Penggosokan 0,81 Penggosokan 0,92 Pemasangan kancing dan Skupil 0,94 Pemasangan kancing dan Skupil 0,95 Pengepakan 0,32 Pengepakan 0,32 Sumber : Data diolah Universitas Sumatera Utara Universitas Sumatera Utara Tabel 5.17. Pengidentifikasian Informasi Aktivitas Bagian Produksi PT. Givemas Garmindo Departemen Aktivitas Jumlah Gudang Bahan Baku Mengeluarkan kain 2 Membuat laporan pengeluaran kain 1 Gudang Aksesoris Mengeluarkan aksesoris sesuai kebutuhan celana 2 Membuat laporan pengeluaran aksesoris 1 Pemotongan Pemotongan kain setelah diglar 2 Pemotongan kain berdasarkan pola 4 Penjahitan Penjahitan Bagian Belakang 1. Penjahitan levis 2 2. Penjahitan pisak belakang 2 3. Penjahitan kantong belakang 15 Penjahitan Bagian Mukaan 1. Penjahitan tali resleting 4 2. Penjahitan piso bulat 4 3. Penjahitan gulung kantong depan 2 4. Penjahitan pisak depan 2 5. Penjahitan kunci 4 Penjahitan kantong Bagian Mukaan dan Belakangan 1. Penjahitan bordir kantong belakang 2 2. Penjahitan gulung kantong belakang 2 3. Penjahitan gulung anak kantong 2 4. Penjahitan pinggir alas kantong 4 5. Penjahitan anak kantong ke alas 3 6. Penjahitan alas kantong ke kantong putih 2 7. Penjahitan pinggir kain kantong 2 8. Penjahitan balastimpa 4 Penjahitan Piso-Piso 1. Penjahitan piso lipat 2 2. Penjahitan piso bulat 2 Penjahitan Tali Pinggang 1. Penjahitan tali pinggang 3 2. Pemotongan tali pinggang 3 Penyatuan Mukaan dan Belakangan 1. Penjahitan insime 3 2. Penjahitan onsime 3 Penjahitan Finishing 1. Penjahitan corong pinggang 4 2. Penjahitan lipat ujung pinggang 4 Universitas Sumatera Utara Universitas Sumatera Utara Tabel 5.17. Pengidentifikasian Informasi Aktivitas Bagian Produksi PT. Givemas Garmindo Lanjutan Departemen Aktivitas Jumlah Penjahitan 3. Penjahitan klem kaki 4 4. Penjahitan tali ke pinggang 4 5. Penjahitan sopan 3 Aktivitas Pendukung Pemeriksaan I QC Joint 8 Pemeriksaan II QC Jahitan 8 Membawa celana jeans kebagian Pencucian 2 Pencuciaan Melakukan takaran formula obat cucian 1 Melakukan proses pencucian 6 Pengeringan 12 Membawa celana kebagian finishing 2 Pemeriksaan III QC Produk dan buang benang 8 Finishing Penggosokan 6 Pemasangan kancing 4 Pemasangan skupil 4 Pemeriksaan IV QC Buang bulu 6 Packing Memasang aksesoris celana 4 Memasukkan celana jeans kedalam plastik 4 Sumber : Hasil observasi dan wawancara

5.2.2. Process Value Analysis