PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
98
9
abad ka-20 Maséhi, kira-kira tilu abad; Aksara Cacarakan abad ka-19 nepi ka pertengahan abad ka-20 Maséhi, kira-kira dua abad; jeung Aksara Latén
ahir abad ke-19 nepi ka ayeuna.
3. Wangun Aksara Sunda
Aksara Sunda kagolong kana aksara silabis lantaran saaksara ngalambangkeun saengang. Tangtu waé ieu aksara téh béda jeung aksara Latén anu sipatna
fonétis lantaran tiap aksara ngalambangkeun sasora atawa aksara Cina nu sipatna logosilabis lantaran tiap aksara ngalambangkeun sakecap. Aksara Sunda
aya opat wangun, nyaéta a aksara swara, b aksara ngalagena, c aksara angka, jeung 4 rarangkén tanda vokalisasi.
a. Aksara Swara
Aksara swara nyaéta aksara anu kalawan silabis mibanda harokat sora vokal anu dina sistem aksara Sunda buhun jumlahna aya lima siki. Cara nulis
aksara swara bisa diilikan tina gurat beureum dina wangun aksara.
Wangun aksara Sunda kaasup rarangkénna ditulis dina posisi rada déngdék antara 45°-75°. Babandingan ukuran wangun aksara dasar nu mangrupa
aksara swara ‗vokal‘ umumna ditulis 4:4. Ukuran wangun aksara swara ébréh
dina kotak-kotak ieu di handap.
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
99
b. Aksara Ngalagena
Aksara ngalagena nyaéta lambang sora anu disawang minangka foném konsonan anu kalawan silabis ngandung sora vokal a. Jumlah aksara Sunda
ngalagena aya dalapan welas aksara, anu susunanana diluyukeun kana kalungguhan alat-alat ucap artikulasi-artikulator. Runtuyanana ka ga nga ca ja
nya ta da na pa ba ma ya ra la wa sa ha.
Cara nulis aksara ngalagena bisa diilikan tina gurat beureum anu aya dina luhureun wangun aksarana ieu di handap.
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
100
9
Wangun aksara Sunda kaasup rarangkénna ditulis dina posisi rada déngdék antara 45°-75°. Babandingan ukuran wangun aksara dasar aksara ngalagena
umumna ditulis 4:4, iwal ti aksara ngalagena ra nya éta 4:3, pikeun sya nya éta 4:5, pikeun ba, kha, jeung nya nya éta 4:6; sarta pikeun aksara sora i
nya éta 4:3.
Ukuran wangun aksara ngalagena ébréh dina kota-kotak ieu di handap.
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
101
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
102
9
Pancén Eusian kolom nu dikosongkeun ku bacaan jeung tulisan Latén anu bener
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
103
Eusian kolom nu dikosongkeun ku aksara Sunda anu bener Aksara Latén
Aksara Sunda Aksara Latén
Aksara Sunda aba
bao ésa
bau éva
baeu iga
cai ika
cau ica
kai ita
jaé mata
waé mawa
saga maha
saka yana
sada yasa
saha raka
haja raga
hapa raca
hama raja
ana rata
apa rada
ama rama
aya
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
104
9
c. Angka
Angka nyaéta lambang bilangan. Nuliskeun lambang angka puluhan, ratusan, jeung satulunna
ditulis ngaruntuy ti ―kénca ka katuhu‖. Angka ditulis di antara dua gurat tegak |
...
|. Cara nuliskeun angka ku aksara Sunda ébréh ieu di handap.
Wangun aksara Sunda kaasup rarangkénna ditulis dina posisi rada déngdék antara 45°-75°.
Babandingan ukuran wujud wilangan dasar dina umumna ditulis 4:4, iwal ti
pikeun wilangan atawa angka 4 jeung angka 5 nya éta 4:3.
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
105
d. Tanda Vokalisasi Rarangkén
