Watak Tembung Sengkalan Tuladha Watak Tembung miturut Mulyani 2011: 55
267
c Watak tiga Latu geni, inggih sadaya barang ingkang mawi
latu geni. Utawi saged ngginakaken tembung kanthi dhasar sarana guru dasanama, inggih menika pawaka,
upet, bahni,
dahana. Sanesipun,
wignya: pintermguna; lintah: werdu, uta, lsp.
d Watak sakawan Toya, inggih sadaya tembung ingkang ateges toya
utawi wujud toya. Upaminipun: wedang, jaladri, waudadi, warih, her, pancuran, sumber, tlaga, uda,
baruna, tirta, we, ranu, tawa, lsp.
e Watak gangsal Buta, panah cakra jemparing, angin. Tembung-
tembung ingkang ateges buta, panah jemparing, saha angin. Upaminipun: buta: yaksa, diyu, raksesa,
danawa; panah: sara, warayang; angin: barat, samirana, maruta, bayu,semilir, sembribit, sindhung,
lsp.
f Watak nenem Araning rasa raos legi: sarkara, kecut, pedhes,
pait, asin, gurih;getir, sepet, langu, leteng, tembung ingkang
ngemu suraos
ebah obah,
oyog, oyag,moyag-mayig, saha tembung ingkang mawa
teges sadpada walang, tawon, kinjeng, kumbang
g Watak pitu Pendhita gunung pitu nunggang jaran. Tegesipun
tembung ingkang awatak pitu menika: pendhita resi, wong suci, Begawan, lsp.; gunung ardi, prawata,
268
redi, aldaka, lsp.; pitu sapta, sastra, swara:a, i, u, e, o, re, le, lsp.; nunggang numpak, nitih, lsp.; jaran
turangga, kuda, kapal, titihan, lsp.
h Watak wolu Gajah esthi, liman, dipangga, lsp; kewan
rumangkang reptil naga, sawer, salira, bayabajul, bunglon, cecak, lsp utawi saged ngginakaken
tembung kanthi dhasar sarana guru sastra, inggih menika tembung ingkang panyeratipun sami,
sanadyan beda tegesipun watak wilanganipun dipunanggep sami. Kadosta: esthi ateges sedya sami
kalihan esthi ateges gajah menika awatak 8, lsp.
i Watak sanga Tembung ingkang ateges dewa jawata, bathara,
apsara, lsp saha barang-barang ingkang kaanggep bolong gapura, lawang, wiwara, dwara, guwa,
babahan, rong, song, lsp.
j Watak das 0 Tembung-tembung ingkang ngemu suraos boten
wonten, sunya, suwung, langit, gegana, bomantara, awang-awang, sirna, ilang, telas, adoh, tan, das,
moksa, oncat, nir, brastha, rusak, lsp.