72
4.1.1 Sistem
saraf pusat
Sistem saraf pusat terdiri daripada otak dan saraf tunjang yang terletak pada kaviti dorsal badan. Sistem ini
berperanan sebagai pusat intergrasi dan kawalan sistem saraf.
4.1.2 Sistem saraf periferi Sistem ini terdiri dari saraf-saraf unjuran dari otak dan
saraf tunjang. Saraf-saraf sensori aferen membawa impuls dari reseptor sensori pelbagai bahagian tubuh ke
sistem saraf pusat sementara saraf motor eferen membawa impuls dari sistem saraf pusat ke organ-organ,
otot-otot dan kelenjar untuk menghasilkan sesuatu perlakuan.
Sistem saraf periferi boleh diklasifikasikan kepada sistem saraf somatik dan sistem saraf autonomik. Sistem saraf
somatik membolehkan kawalan otot-otot rangka. Sistem saraf autonomik mengawal atur aktiviti-aktiviti otot-otot
kardiak dan licin serta kelenjar yang di luar kawalan.
Rajah 2.8 Arka Refleks
Sumber: Hall, S.H.2003, Basic Bi omechanics, 4
th
ed. , McGraw Hill
Sinaps Afektor
Neuron eferon Reseptor
Neuron aferen
SAINS SUKAN
73
4.2 Fungsi sistem saraf
4.2.1 Mengintergrasikan rangsangan yang diterima. 4.2.2
Menterjemah rangsangan.
4.2.3 Mencetuskan
pergerakan motor.
4.2.4 Menyimpan
maklumat. 4.2.5 Menjana pemikiran dan idea.
4.3 Struktur Neuron
Neuron atau sel-sel saraf menghantar impuls-impuls saraf dari satu bahagian tubuh ke bahagian lain tubuh melalui unjuran
protoplasma yang panjang. Walaupun neuron-neuron terdapat dalam pelbagai bentuk dan saiz, kesemua neuron mempunyai
badan sel, akson dan dendrit.
Rajah 2.9 Struktur Neuron
Sumber : Marieb, N.M. 1997, Ess enti als of Human Anatomy and Physiolog y, Califor nia
Nukleus pada badan sel
Akson diliputi selaput Mielin dan neurilemma
Nodus Ranvier Selaput mielin
Terminal akson Sel schwan
Neurilemma selaput schwan
74
i Dendrit
Ia adalah fiber-fiber halus bercabang-cabang yang mengunjur dari badan sel. Ia berfungsi membawa
impuls-impuls saraf ke badan sel.
ii Akson
Ia adalah satu fiber panjang yang membawa impuls saraf keluar dari badan sel. Akson disaluti dengan bahan putih
dan berlemak yang dikenali sebagai mielin. Mielin melindungi dan menebat fiber-fiber serta meningkatkan
kadar transmisi impuls saraf.
iii Badan sel
Ia mengandungi nukleus dan ia adalah pusat metabolik sel.
4.4 Sinaps dan transmisi impuls
4.4.1 Sinaps ialah tempat pertemuan khusus antara neuron transmisi dan neuron penerimaan. Sinaps berperanan
dalam mengaturkan fungsi tisu dengan menyediakan laluan-laluan tertentu bagi pemindahan pelbagai
maklumat saraf.
