6
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
75
Conto kecap dirarangkénan tengar -ar- séjénna: barudak, bareurang, marandi, garelut, barodo, gareulis, jarangkung,
nyareri, rarépot, areungap.
2 Rarangkén Tengah –in-: tinulis, ginanjar, sinerat, sinatria,
pinandita, sinareng
3 Rarangkén Tengah –um-: gumeulis, humaseum, sumujud,
kumawula
c. Kecap Rundayan Dirarangkénan Tukang
Rarangkén tukang mangrupa rarangkén anu ditapelkeun di ahir atawa diwuwuhkeun di tukangeun wangun dasarna.Ku kituna, rarangkén
tukang sok disebut ahiran sufiks. Prosés ngawangun kecap rundayan ku rarangkén tukang disebut ngararangkenan tukang sufiksasi.
1 Rarangkén Tukang
–an: gantungan, wadahan, babarian, puluhan 2 Rarangkén Tukang
–eun: dahareun, alaeun, kuuleun, éraeun 3 Rarangkén Tukang
–keun: beubeurkeun, cindekkeun, tuliskeun,
ka kalérkeun
4 Rarangkén Tukang –na
Rarangkén tukang –na baga alomorf –ana jeung –nana.
Rarangkén tukang –na robah jadi:
1 –ana lamun ngantét kana wangun dasar nu boga rarangkén –
eun: araheun
+ -na
araheunana
cooeun +
-na
cooeunana 2 -nana lamun ngantét kana wangun dasar nu ngan dua
engang: éta
+ -na
étanana
dua +
-na
duanana
5 Rarangkén Tukang –ing-ning
Rarangkén tukang –ning boga alomorf –ing mun dikantékeun kana
wangun dasar nu ditungtungan ku konsonan. Contona: 1
–ing
awahing, mungguhing, bakating 2
–ning
éstuing, kersaning, wantuning.
6
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
76 6 Rarangkén Tukang
–man-wan-wati
Rarangkén tukang –man-wan-wati mibanda fungsi pikeun
ngawangun kecap barang anu hartina ‗ahlitukang‘. Contona: budiman, wartawan, sastrawati.
d. Kecap Rundayan Dirarangkénan Barung
Rarangkén barung nyaéta rarangkén anu dipakéna babarengan jeung rarangkén séjénna dina waktu ngawangun kecap rundayan. Ku kituna,
rarangkén barung sok disebut barungan konfiks. Saenyana, konfiks mangrupa singgetan tinakonfigurasi afiks, nyaéta rarangkén anu
cicingna misah tapi barung dina ngawangun kecap. Prosés ngawangun kecap rundayan ku rarangkén barung disebut
ngararngkénan barung konfiksasi. Ciri utama kecap nu kakeunaan ku rarangkén hareup lamun salasahiji rarangkénna dipisahkeun, éta
kecap taya hartian.
1 Rarangkén Barung ka —an: kadaharan, kabupatén, kaalaman,
kakolotan
2 Rarangkén Barung kapi-: kapibapa, kapiadi, kapilanceuk. 3 Rarangkén Barung pa
—an: pasawahan, pabéasan, paculcilan, pamohalan.
4 Rarangkén Barung pang —keun: pangmawakeun, pangmeulikeun,
5 Rarangkén Barung pang —na: pangbageurna, pangpinterna,
panggeulisna. 6 Rarangkén
Barung pi
—an: pilemburan, pileumpangan, pigeulangan, piwurungan.
7 Rarangkén Barung
ting —ar-: tinggaluher, tingraringkel,
tingkarerut. 8 Rarangkén Barung pika-: pikabogoh, pikameumeut, pikangéwa.
9 Rarangkén Barung pika —eun: pikagilaeun, pikangéwaeun,
pikalucueun. 10 Rarangkén Barung sa
—an: sabréhan, sakedapan, sajongjongan, saliwatan.
