5
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
62
Bagan 5. 1 Wangun Kecap
WANGUN KECAP
Kecap Asal Kecap Rékaan
Kecap Kecap Kecap
Kecap Rundayan Rajékan Kantétan Wancahan
3. Ciri-ciri Kecap Asal
Kecap diwangun ku unsur-unsur anu disebut morfém, aya nu hiji morfém aya nu leuwih. Kecap nu diwangun ku hiji morfém disebut kecap
salancar, ari anu diwangun ku dua morfém atawa leuwih disebut kecap rékaan. Kecap bisa sarua jeung morfém bisa henteu. Henteu kabéh
morfém mangrupa kecap. Ari sababna, anu disebut kecap mah ngan morfém bébas wungkul, nyaéta morfém anu bisa madeg mandiri dina
omongan atawa kalimah. Cindekna, kecap téh sarua jeung morfém bébas atawa unggal morfém bébas mangrupa kecap.
Tina katerangan di luhur bisa disebutkeun yén kecap asal atawa kecap salancar téh nyaéta kecap anu diwangun ku hiji morfém bébas, anu can
diréka atawa dijembaran, boh dirarangkénan jeung dirajék boh dikantétkeun. Ari nu dimaksud ku morfémna sorangan nyaéta wangun
basa pangleutikna nu ngandung harti. Contona ieu di handap.
05 budak bageur
indit ka
pasar
Kecap-kecap saperti budak, bageur, indit, ka, jeung pasar, masing- masing mangrupa kecap asal lantaran diwangun ku morfém bébas anu
can diréka atawa dijembaran, boh dirarangkénan atawa dirajék boh dikantétkeun jeung morfém séjén.
5
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
63
Wangun kecap naon baé, kaasup kecap asal, boga ciri nu tangtu. Aya sawatara ciri kecap asal, di antarana waé:
a. Kecap asal diwangun ku hiji morfém bébas; b. Kecap asal sipatna basajan atawa tunggal salancar;
c. Kecap asal masih kénéh tulién atawa can diréka atawa dijembaran; d. Kecap asal umumna jadi dasar pikeun ngawangun kecap jembar;
jeung e. Kecap asal sipatna bébas tur bisa madeg mandiri dina kalimah.
4. Watek Kecap Asal
Kecap asal atawa kecap salancar mibanda watek nu tangtu. Dumasar kana jumlah engang anu jadi pangwangunna, dina basa Sunda
kapanggih aya rupa-rupa wangun kecap asal saperti ieu di handap
.
a Kecap Asal Ékaengang Kecap asal ékengang mangrupa kecap salancar anu diwangun ku
saengang atawa hiji engang. Contona, kecap ah, dug, jung, jig, jeung jrut masing-masing mangrupa kecap asal atawa kecap salancar.
b Kecap Asal Dwiengang Kecap asal dwiengang mangrupa kecap asal anu diwangun ku dua
engang. Contona, kecap kuring, diuk, dina, jeung korsi, masing-masing mangrupa kecap asal nu diwangun ku dua engang saperti ébréh
rucatanana ieu di handap.
ku ring
Engang 1
2 di
uk Engang
1 2
di na
Engang 1
2 kor
si Engang
1 2
