Landasan Paélmuan Landasan Nyusun Bahan Ajar Basa jeung Sastra Sunda
4
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
50
kaparigelan ngaregepkeun jeung maca kaasup kana kaparigean basa réséptif.
Pangajaran basa jeung sastra Sunda miang tina tangtungan yén basa Sunda jadi pakakas komunikasi pikeun warga masarakatna.
Komunikasi basa diwujudkeun ngaliwatan kagiatan maké basa lisan ngaregepkeun--nyarita jeung kagiatan maké basa tulis maca--
nulis. Ku kituna, pangajaran basa Sunda ditujulkeun pikeun ningkatkeun kaparigelan maké basa jeung pangalaman sastra sastra
Sunda, kamampuh mikir jeung nalar, sarta kamampuh ngajembaran wawasan ngeunaan budaya Sunda, tur diarahkeun pikeun
nyeukeutan rasa murid. Jaba ti éta, dipiharep murid lain ngan ukur parigel maké basa Sunda, pinter nalar, tapi sangkan peka jeung
papada jalma, tur ngajénan kasang tukang kahirupan anu béda. Murid henteu ngan nyangkem informasi anu nembrak tur sinurat,
tapi anu nyamuni. Murid henteu cukup ku ngarti, tapi bari jeung surti deuih Sudaryat, 2008.
Sangkan murid mampu ngayakeun komunikasi, pangajaran basa Sunda ditujulkeun kanakagiatan pikeun mekelan murid parigel maké
basa Sunda, boh maké basa lisan boh maké basa tulis. Murid dilatih leuwih réa maké basa ti batan kaweruh basa. Ari pangajaran sastra
Sunda ditujulkeun sangkan murid meunang pangalaman aprésiasi jeung éksprési sastra, lain kaweruh sastra. Dina karya sastra
kakandung pangalaman manusa, anu ngawengku pangalaman indrawi, rasa, hayal, jeung renungan, anu gumulung terpadu dina
pangajaran basa, nu sacara gumulung diwujudkeun dina ngagunakeun basa, boh lisan boh tinulis. Ngaliwatan karya sastra
murid diajak pikeun nyangkem, ngararasakeun, jeung neuleuman karya sastra. Ari kaweruh ngeunaan sastra dipaké pikeun
ngadeudeul kagiatan aprésiasi karya sastra. Ku kituna, fungsi utama sastra ngalemesan budi, ningkatkeun kaseukeut, rasa kamanusiaan,
jeung ngamasarakat, numuwuhkeun aprésiasi budaya, sarta
3
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
51
ngamalirkeun gagasan jeung imajinasi kalawan rancagé kréatif bisa kahontal tur kasalurkeun.
Makéna basa Sunda anu nyata dipangaruhan ku rupa-rupa kontéks, di antarana waé, saha panyatur jeung pamiarsa, dina situasi
kumaha, di mana tempatna, iraha waktuna, maké média naon, jeung naon eusi omonganana. Pikeun éta kaperluan, dina pangajaran
basa bisa digunakeun rupa-rupa pamarekan kayaning pamarekan komunikatif, pamarekan kontékstual, pamarekan humanistik, jeung
pamarekan saintifik, anu binarung ku rupa-rupa média jeung sumber diajar.
Murid téh kudu jadi pamilon aktif dina diajar. Patalina jeung pangajaran basa jeung sastra Sunda, murid kudu dibéré luang
saréa-réana jeung sajembar-jembarna pikeun meunang pangalaman maké basa jeung sastra Sunda, boh ngaliwatan kagiatan réséptif
ngaregepkeun jeung maca boh kagiatan produktif nyarita jeung nulis. Palebah dieu, perlu jadi bahan tinimbangan nyelapkeun
makéna aspék-aspék basa saperti foném, kecap, kalimah, jeung alinéa.