22 tài s n còn l i c a
đ n vị sau khi đã thanh toán h t các kho n n ph i tr . M
ặt khác, quyền đòi n c a các ch n có hi u lực trên tất c các lo i tài s n c a doanh nghi p ch không ph i ch
ỉ có hi u lực trên m t lo i tài s n riêng l
ẻ nào. Vì th ta có:
Ngu ồn vốn chủ sở hữu = Tổng tài sản - Nợ phải trả 3
2. S v n đ ng c a tài s n trong ho t đ ng kinh
doanh
Trong quá trình ho t đ ng s n xuất kinh doanh tài s n c a các
doanh nghi p s không ng ng v n đ ng, nó bi n đ i c về hình thái và
l ng giá tr
ị. Nghiên c u sự v n đ ng c a t b n s n xuất, C. Mác đã nêu công th c chung v
ề tuần hoàn c a t b n s n xuất qua 3 giai đo n: T-H...SX...H’-T.
S ự bi n đ i về hình thái t n t i c a các lo i tài s n ch y u ph
thu c vào ch c n ĕng c b n c a t ng doanh nghi p.
- Đ i với doanh nghi p s n xuất: Ch c nĕng c b n là s n xuất và
tiêu th s n ph ẩm làm ra thì tài s n c a đ n vị s thay đ i hình thái
qua 3 giai đo n s n xuất kinh doanh ch y u: cung cấp, s n xuất và
tiêu th . Xét trong m t quá trình liên t c, t ng ng v
ới 3 giai đo n trên tài s n s thay
đ i hình thái t tiền mặt hay tiền gởi ngân hàng thành nguyên v t li u, d ng c , trang thi t b
ị... để chuẩn bị thực hi n k ho ch s n xu
ất. Sau đó tài s n s bi n đ i t nguyên v t li u chính, v t li u ph hao mòn tài s n c
định... thành 1 s n phẩm dở dang, bán thành ph
ẩm hay thành phẩm và t thành phẩm bi n đ i thành kho n thu hay ti
ền mặt hay tiền gởi ngân hàng khi bán s n phẩm cho ng ời mua. S ti
ền này đ c dùng để mua nguyên v t li u... nhằm thực hi n cho quá trình s n xu
ất ti p theo. Sự v n đ ng bi n đ i c a tài s n theo các giai
đo n s n xuất kinh doanh ch y u nh trên gọi là sự tuần hoàn c a tài s n.
23 -
Đ i với đ n vị kinh doanh th ng m i: ch c nĕng c b n là mua và bán hàng hóa. T
ng ng v ới 2 quá trình này, tài s n c a doanh
nghi p s bi n đ i t tiền thành hàng hóa khi mua hàng về nh p kho
và t hàng hóa thành kho n ph i thu hay b ằng tiền khi bán hàng cho
ng ời mua. S tiền này l i đ c dùng để mua hàng... Sự bi n đ i này
c ũng mang tính tuần hoàn.
N u tính t m t hình thái t n t i c th ể nhất định c a tài s n thì
sau m t quá trình v n đ ng, tài s n trở l i hình thái ban đầu gọi là m t
vòng tu ần hoàn c a tài s n, m t vòng chu chuyển hay m t chu kỳ ho t
đ ng. Có th
ể mô t vòng tuần hoàn m t s lo i tài s n c a m t s lo i hình doanh nghi p theo các s
đ sau đây: Đ i với doanh nghi p s n xuất
24 Trong quá trình tu
ần hoàn, tài s n không chỉ bi n đ i về hình thái
25 mà quan tr
ọng h n là tài s n còn bi n đ i về l ng giá trị tr tr ờng h p huy
đ ng thêm v n, giá trị tĕng lên c a tài s n t k t qu ho t đ ng s n xuất kinh doanh là m c tiêu c a các doanh nghi p nhằm tĕng
v n c a ch s ở hữu sau khi thực hi n đầy đ trách nhi m pháp lý c a
mình nh n p thu thu nh p... t c là l ấy thu bù chi và còn có lãi.
Nh ững thông tin về sự bi n đ i giá trị rất cần thi t cho vi c tìm
ph ng h
ớng và bi n pháp th ờng xuyên nâng cao hi u qu c a quá trình tái s n xu
ất, quá trình v n đ ng và lớn lên c a tài s n. Tóm l i
đ i t ng c a k toán là v n kinh doanh c a đ n vị h ch toán
đ c xem xét trong quan h giữa 2 mặt biểu hi n là tài s n và ngu n hình thành tài s n ngu n v n và quá trình tu
ần hoàn c a v n kinh doanh qua các giai
đo n nhất định c a quá trình tái s n xuất, cùng các m i quan h kinh t phát sinh trong quá trình ho t
đ ng c a đ n vị.
IV. NHI M V , YÊU C U VÀ Đ C ĐI M C A
