Vi. Nh÷ng Néi dung chÝnh trong viÖc x©y dùng vµ triÓn khai dù ¸n
X©y dùng dù ¸n, nh×n chung lµ c«ng viÖc quan träng, khëi ®Çu cho mét sù ph¸t triÓn sau nµy. Sau khi
x©y dùng dù ¸n lµ c¶ qu¸ tr×nh vÒ thÈm ®Þnh, bè trÝ ng©n s¸ch vµ triÓn khai thùc hiÖn. ViÖc b¾t ®Çu dù ¸n
th−êng cÇn xem xÐt c¸c b−íc tr×nh bµy d−íi ®©y.
1. ChuÈn bÞ x©y dùng dù ¸n
C«ng t¸c chuÈn bÞ bao gåm hµng lo¹t c¸c c«ng viÖc, trong ®ã thu thËp, ph©n tÝch th«ng tin lµ quan träng víi
c¸c néi dung nh−:
1.1. Chñ tr−¬ng ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña ngµnh
§Ó chuÈn bÞ x©y dùng dù ¸n, chóng ta cÇn thu thËp c¸c th«ng tin nh− c¸c chñ tr−¬ng ®Þnh h−íng ph¸t triÓn
cña ®Êt n−íc, cña ngµnh, cña ®Þa ph−¬ng. Trong lÜnh vùc y tÕ chóng ta chiÕn l−îc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ søc
khoÎ nh©n d©n giai ®o¹n 2001-2010 ®−îc phª duyÖt t¹i QuyÕt ®Þnh, sè 35201-TTg ngµy 1932001. Chóng ta cã
chØ thÞ 06-CTTW ngµy 2212002 cña Ban BÝ th− TW §¶ng vÒ cñng cè m¹ng l−íi y tÕ c¬ së,...Bªn c¹nh ®ã
chóng ta cÇn cã c¸c th«ng tin vÒ y tÕ trong lÜnh vùc mµ chóng ta mong muèn cã dù ¸n, ®©y lµ nh÷ng c¬ së quan
träng ®Ó chóng ta cã thÓ x©y dùng ®−îc nh÷ng dù ¸n y tÕ kh¶ thi.
1.2. Ph©n tÝch t×nh huèng vµ x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò −u tiªn
Tr−íc hÕt cÇn biÕt ta ®ang ë ®©u, ta cÇn g×? Nh÷ng vÊn ®Ò y tÕ nµo lµ ®ang næi cém mµ chóng ta mong
muèn gi¶i quyÕt. Dùa trªn viÖc ph©n tÝch t×nh huèng mµ chóng ta cÇn x©y dùng mét c©y vÊn ®Ò trªn c¬ së
nh÷ng mèi quan hÖ nh©n qu¶ vµ x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò −u tiªn. VÊn ®Ò søc khoÎ ë ®©y ®−îc hiÓu lµ sù tån t¹i cña
t×nh tr¹ng yÕu kÐm trong mét lÜnh vùc nµo ®ã. X¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh g©y ra vÊn ®Ò y tÕ bao gåm
c¶ nh÷ng yÕu tè ngoµi ngµnh y tÕ trªn c¬ së nh÷ng b»ng chøng rót ra tõ sè liÖu thu thËp ®−îc. Sau ®ã liªn kÕt
c¸c vÊn ®Ò víi nhau theo c¸c mèi quan hÖ nh©n qu¶ ®Ó x©y dùng c©y vÊn ®Ò.
1.3. Ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan dù ¸n
C¸c bªn liªn quan lµ bÊt cø nhãm hoÆc c¸ nh©n, tæ chøc nµo quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cña dù ¸n. Chóng ta cÇn
x¸c ®Þnh nh÷ng lîi Ých dù ¸n mang l¹i cho c¸c bªn liªn quan, mèi quan hÖ gi÷a c¸c nhãm chñ yÕu cã thÓ g©y ¶nh
h−ëng ®Õn sù hîp t¸c gi÷a hä vµ còng nh− viÖc thùc hiÖn dù ¸n. Ph©n tÝch mèi quan t©m cña c¸c bªn liªn quan.
ViÖc ph©n tÝch cÇn tËp trung cÇn vµo nh÷ng nhãm ®−îc h−ëng nhiÒu lîi Ých vµ c¸c c¬ quan thùc hiÖn dù ¸n.
2. ThiÕt kÕ dù ¸n: gåm c¸c b−íc chÝnh sau ®©y: 2.1. X¸c ®Þnh môc tiªu
Sau khi ph©n tÝch vÊn ®Ò chóng ta cã thÓ x©y dùng mét c©y môc tiªu b»ng c¸ch chuyÓn c¸c vÊn ®Ò thµnh
môc tiªu vµ xÕp ®Æt chóng theo thø tù phï hîp víi mèi quan hÖ nh©n qu¶.
C©y môc tiªu cho thÊy c¸c môc tiªu ë møc ®é kh¸c nhau ®èi víi c¸c bªn liªn quan trong dù ¸n. C¸c nh¸nh
33 34
cña c©y thÓ hiÖn nh÷ng nhãm môc tiªu liªn quan ®Õn nhau. Chóng ta cã thÓ lùa chän xem dù ¸n sÏ tËp trung
vµo nhãm nµo vµ nhãm nµo n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña dù ¸n. Môc tiªu cã nhiÒu cÊp môc tiªu: môc tiªu
tæng qu¸t vµ c¸c môc tiªu cô thÓ cña tõng néi dung. Khi x©y dùng môc tiªu cÇn chó ý ®Ó tr¸nh lÉn lén gi÷a c¸c
môc tiªu cô thÓ vµ c¸c môc tiªu cã tÝnh chÊt ph¸t triÓn.
2.2. X¸c ®Þnh ®Çu ra vµ ho¹t ®éng cña dù ¸n
§Ó ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu cô thÓ cña dù ¸n ng−êi ta ph¶i cung øng mét sè dÞch vô, trong ®ã cã nh÷ng dÞch
vô do dù ¸n cung cÊp, nh÷ng dÞch vô nµy ®−îc gäi lµ ®Çu ra. §Çu ra lµ nh÷ng s¶n phÈm do dù ¸n t¹o ra vµ
cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc tõ c©y môc tiªu.
§Ó ®¹t ®−îc mét môc tiªu cÇn hoµn thµnh mét sè ®Çu ra. Chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®Çu ra trªn c¬ së
nh÷ng môc tiªu ë cÊp ®é trùc tiÕp dÉn ®Õn môc tiªu cña dù ¸n.
§Ó t¹o ra ®−îc mét ®Çu ra ph¶i thùc hiÖn mét hay mét sè ho¹t ®éng. C¸c ho¹t ®éng nµy ®−îc x¸c ®Þnh trªn
c¬ së c¸c ®Çu ra. Nh÷ng ®Çu ra mµ chóng ta kh«ng kiÓm so¸t ®−îc th× kh«ng ®−a vµo kÕ ho¹ch. X©y dùng c¸c
ho¹t ®éng cña dù ¸n cÇn chó ý ®Õn ®iÒu kiÖn nguån lùc ®Ó thùc hiÖn ®−îc ho¹t ®éng ®ã vµ chØ râ ho¹t ®éng ®−îc
thùc hiÖn vµo lóc nµo. B¶ng tiÕn ®é ho¹t ®éng cña dù ¸n vµ tiÕn ®é gi¶i ng©n cña dù ¸n ®−îc xem nh− ®Æc tr−ng
cña dù ¸n. Mét sè dù ¸n hç trî quèc tÕ, nh÷ng kÕ ho¹ch vÒ nhu cÇu chuyªn gia lu«n cã vai trß quan träng cho dù
¸n ®−îc triÓn khai.
2.3. X¸c ®Þnh chØ sè vµ lËp kÕ ho¹ch ®¸nh gi¸
§Ó ®o l−êng sù tiÕn triÓn vµ kÕt qu¶ cña dù ¸n cÇn cã nh÷ng chØ sè nhÊt ®Þnh. Nh÷ng chØ sè nµy cã thÓ lµ
®Þnh l−îng hoÆc ®Þnh tÝnh. Ng−êi thiÕt kÕ dù ¸n cã tr¸ch nhiÖm ®−a ra c¸c chØ sè ®¸nh gi¸ cô thÓ ®Ó c¸c
nhµ qu¶n lý hoÆc nh÷ng ng−êi ®¸nh gi¸ sö dông lµm th−íc ®o sù thµnh c«ng cña dù ¸n. ChØ sè ®¸nh gi¸ cÇn
nªu râ thêi gian, ®Þa ®iÓm, nhãm ®èi t−îng nµo lµm ®−îc g× ®Ó thùc hiÖn môc tiªu mét cÊp nµo ®ã. X©y
dùng chØ sè ®¸nh gi¸ ng−êi ta ph¶i sö dông c¸c sè liÖu ®iÒu tra cã thÓ ®−îc thu thËp vµo c¸c giai ®o¹n kh¸c
nhau: Tr−íc khi thùc hiÖn dù ¸n, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hoÆc sau khi kÕt thóc dù ¸n, tuú thuéc vµo môc
tiªu cô thÓ. Khi nªu chØ sè cÇn cã b»ng chøng cho thÊy chØ sè ®ã ®−îc x¸c ®Þnh theo c¨n cø nµo. ViÖc ®¸nh gi¸
cÇn ®−îc ®−a vµo kÕ ho¹ch ngay tõ khi thiÕt kÕ, cã thÓ ®¸nh gi¸ vµo gi÷a kú hoÆc ®¸nh gi¸ khi kÕt thóc dù ¸n.
Chóng ta ph¶i ph¶i x¸c ®Þnh chØ sè vµ kÕ ho¹ch ®¸nh gi¸ ngay khi thiÕt kÕ dù ¸n.
2.4. X¸c ®Þnh c¸c gi¶ ®Þnh vµ rñi ro
Gi¶ ®Þnh lµ nh÷ng yÕu tè hoÆc ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu cña dù ¸n nh−ng l¹i n»m ngoµi
sù kiÓm so¸t cña dù ¸n. Rñi ro lµ c¸c th«ng ®iÖp, tµi liÖu vÒ gi¸o dôc søc khoÎ kh«ng phï hîp víi phong tôc, tËp
qu¸n cña nh©n d©n ®Þa ph−¬ng. Khi thiÕt kÕ dù ¸n chóng ta ph¶i tÝnh ®Õn tÊt c¶ c¸c gi¶ ®Þnh vµ rñi ro còng nh−
tÇm quan träng cña chóng ®èi víi dù ¸n ®Ó cã thÓ qu¶n lý chóng sao cho gi¶ ®Þnh x¶y ra vµ rñi ro bÞ h¹n chÕ.
35 36
3. ThÈm ®Þnh vµ phª duyÖt dù ¸n
