Tr×nh bµy c¸c kÕt qu¶ Xem xÐt c¸c môc tiªu vµ t×m gi¶i ph¸p cho c¸c ch−¬ng tr×nh can thiÖp

Tr−íc khi ph©n tÝch sè liÖu, cÇn xem xÐt c¸c sè liÖu ®· ®−îc m· hãa hÕt ch−a? Nh÷ng c©u hái më còng ph¶i ®−îc m· hãa theo c¸c c©u tr¶ lêi. Kinh nghiÖm cho thÊy, ®Ó dÔ dµng ph©n tÝch nªn m· hãa b»ng c¸c sè tõ 1-9 cho c¸c t×nh huèng tr¶ lêi. NÕu nhiÒu t×nh huèng h¬n 9, cã thÓ m· b»ng c¸c ch÷ c¸i tõ A-Z. Kh«ng nªn ghi dµi dßng c¸c c©u tr¶ lêi vµo m¸y vi tÝnh, nÕu b¾t buéc ph¶i ghi, bao giê còng cã cét m· hãa ®Ó dÔ dµng ph©n tÝch c¸c c©u tr¶ lêi. Nªn nhí, chØ cÇn hÖ phÇn mÒm Epi-Info còng cã thÓ ph©n tÝch ®−îc c¸c bé sè liÖu phøc t¹p theo nhiÒu tÇng. Nhê m¸y vi tÝnh cßn cã thÓ ®Æt ra c¸c ®iÒu kiÖn, c¸c tiªu chuÈn, ®Ó chÈn ®o¸n vÊn ®Ò mét c¸ch dÔ dµng. Dï sao, nÕu sè liÖu ®−a vµo kh«ng chÝnh x¸c th× kÕt qu¶ ph©n tÝch còng kh«ng chÝnh x¸c, v× thÕ ph¶i lµm s¹ch sè liÖu tr−íc khi ph©n tÝch bá c¸c sè liÖu, c¸c b¶n ghi v« lý. §©y lµ kü thuËt ®ßi hái chuyªn m«n cao, tù nh©n viªn m¸y tÝnh kh«ng thÓ lµm ®−îc nÕu kh«ng ®−îc chØ dÉn cô thÓ. Khi ph©n tÝch sè liÖu, cÇn xö lý thèng kª cho c¸c phÐp tÝnh so s¸nh hai sè trung b×nh, hai tû lÖ. §«i khi dïng phÐp tÝnh håi quy, t−¬ng quan. C¸c phÐp tÝnh nµy còng ®−îc xö lý dÔ dµng b»ng ch−¬ng tr×nh Epi-Info hoÆc Stata.

7. Tr×nh bµy c¸c kÕt qu¶

Sau khi ®· cã c¸c b¶ng sè liÖu, mét lÇn n÷a tr×nh bµy l¹i cho hîp lý, chän mét sè liÖu chuyÓn thµnh biÓu ®å, h×nh vÏ th−êng lµm trªn phÇn mÒm Window hoÆc Excel. D−íi mçi b¶ng, mçi biÓu lµ c¸c nhËn xÐt, c¸c lêi bµn ®Ó nªu lªn nh÷ng nÐt chÝnh trong kÕt qu¶ m« t¶, nh÷ng gi¶i thÝch cho kÕt qu¶ vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng hiÖn t−îng ph¸t hiÖn ®−îc trong c¸c b¶ng sè liÖu. §é ch¾c ch¾n, ®é tin cËy ®Õn ®©u, nh÷ng ®iÓm nµo míi lµ xu h−íng, ch−a kh¼ng ®Þnh vµ cÇn lµm tiÕp. − Môc tiªu cña cuéc d¸nh gi¸ ®−îc thÓ hiÖn qua c¸c sè liÖu thu ®−îc, Kh«ng nªn ®−a nh÷ng sè liÖu kh«ng liªn quan tíi môc tiªu ®· ®Æt ra vµo mét b¸o c¸o ®¸nh gi¸. − KÕt luËn cña b¸o c¸o ®¸nh gi¸ ph¶i bao gåm nh÷ng dÉn chøng tr¶ lêi cho tõng môc tiªu. Th«ng th−êng, cã bao nhiªu môc tiªu th× cã bÊy nhiªu kÕt luËn t−¬ng øng. − ViÖc viÕt mét b¸o c¸o ®¸nh gi¸ kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò kü thuËt mµ cßn lµ mét nghÖ thuËt. Xin tham kh¶o thªm nh÷ng bµi viÕt vÒ ph −¬ng ph¸p nghiªn cøu.

8. Sö dông kÕt qu¶ ®¸nh gi¸

− KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ sÏ ®−îc sö dông ngay cho viÖc t¨ng c−êng qu¶n lý cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o chÝnh s¸ch y tÕ ë ®Þa ph−¬ng m×nh vµ trao ®æi kinh nghiÖm víi nh÷ng ®Þa ph−¬ng kh¸c. − KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh vÊn ®Ò søc kháe vµ vÊn ®Ò tån t¹i trong qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc søc kháe, c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n y tÕ. − KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ gióp t×m ra c¸c gi¶i ph¸p kh¶ thi, Ýt tèn kÐm vµ cã kh¶ n¨ng duy tr× sau khi kÕt thóc dù ¸n. 279 280 − KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ®−îc dïng rÊt nhiÒu trong viÖc lËp kÕ ho¹ch, ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch cho nh÷ng n¨m sau ®ã. − §èi víi qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch, kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ®iÒu chØnh c¸c nguån l−c, t×m c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é vµ ®óng chÊt l−îng

V. C¸c b−íc trong qu¸ tr×nh x©y dùng bé c©u hái

Muèn cã ®−îc bé c©u hái tèt ph¶i lµm ®i lµm l¹i nhiÒu lÇn. LÇn ®Çu tiªn b¶n th¶o 1 nªn dùa chñ yÕu vµo néi dung chÝnh. B¶n th¶o 2 míi chó ý vµo viÖc tu chØnh c¸c c©u hái cho tõng néi dung. B¶n th¶o 3 nªn chó ý c¶ tíi c¸ch tr×nh bµy c©u hái. B¶n cuèi ph¶i ®−îc lµm thö pháng vÊn 10-20 ®èi t−îng mét vµi lÇn ®Ó ®¶m b¶o nh÷ng th«ng tin cÇn lÊy sÏ cã thÓ nhËn ®−îc tõ phÝa ®èi t−îng vµ ®èi t−îng pháng vÊn dÔ hiÓu c¸c c©u hái. MÆt kh¸c, bé c©u hái kh«ng qu¸ lín, qu¸ phøc t¹p ®Ó kh«ng ph¶i pháng vÊn qu¸ 2 giê. Tèt nhÊt chØ kÐo dµi cuéc pháng vÊn trong vßng nöa giê.

VI. Nguyªn t¾c ph©n tÝch chi phÝ - hiÖu qu¶

Ph©n tÝch chi phÝ - hiÖu qu¶ ®−îc ¸p dông khi so s¸nh hai hoÆc nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nhau ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò søc kháe. Tõ ®©y, ng−êi cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh sÏ cã c¬ së khoa häc ®Ó chän gi¶i ph¸p thÝch hîp, Ýt tèn kÐm qua viÖc tr¸nh ®−îc nh÷ng chi phÝ cã hiÖu qu¶ thÊp nhÊt. S¬ ®å ph©n tÝch chi phÝ - hiÖu qu¶ cña 2 gi¶i ph¸p theo Drummond...1997: Lùa chän So s¸nh Chi phÝ vµ kÕt qu¶ Chi phÝ = Chi phÝ A-C, phÝ B KÕt qu¶ = KÕt qu¶ A-K qu¶ B Gi¶i ph¸p §èi chøng B KÕt qu¶ A S¬ ®å trªn ®©y m« t¶ nguyªn t¾c do ®Æc tÝnh hiÖu qu¶ cña mét ch−¬ng tr×nh, dù ¸n can thiÖp so víi mét dù ¸n kh¸c. Mçi ho¹t ®éng, ch−¬ng tr×nh hay dù ¸n ®Òu ph¶i chi phÝ mét kho¶n ng©n s¸ch nhÊt ®Þnh ®Ó ®¹t ®−îc mét khèi l−îng kÕt qu¶. KÕt qu¶ nµy tïy thuéc vµo møc chi phÝ xong còng tïy thuéc vµo gi¶i ph¸p ®· lùa chän ®Ó sö dông nguån lùc bá ra. Ph©n tÝch chi phÝ - hiÖu qu¶ t×m ra sù kh¸c nhau gi÷a hai gi¶i ph¸p A vµ B nh− trong s¬ ®å trªn. Dùa trªn sù chªnh lÖch trong chi phÝ gi÷a hai gi¶i ph¸p chi phÝ A - chi phÝ B vµ gi÷a kÕt qu¶ thu ®−îc t−¬ng øng kÕt qu¶ A - kÕt qu¶ B. So s¸nh sù chªnh lÖch trong chi phÝ víi sù chªnh lÖch vÒ kÕt qu¶ nãi lªn hiÖu qu¶ cña gi¶i ph¸p A so víi B. KÕt qu¶ ph©n tÝch cho thÊy ph¶i chi phÝ thªm bao nhiªu ®Ó kÕt qu¶ t¨ng lªn ®−îc chõng Êy. §Ó nhËn ra c¸i lîi kh«ng ph¶i dÔ dµng, nhÊt lµ khi chØ nh×n vµo møc trung b×nh cho tõng gi¶i ph¸p mµ kh«ng chó ý vµo nh÷ng møc t¨ng lªn c¶ vÒ chi phÝ vµ kÕt qu¶. Ph©n 281 282 tÝch chi phÝ - hiÖu qu¶ ®−îc thùc hiÖn theo chu tr×nh 5 b−íc: − Xem xÐt c¸c môc tiªu cña ch−¬ng tr×nh can thiÖp. − X¸c ®Þnh nh÷ng gi¶i ph¸p nµo ®Ó ®¹t tíi môc tiªu. − X¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n nh÷ng chi phÝ cho tõng gi¶i ph¸p. − X¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n nh÷ng hiÖu qu¶ mang l¹i tõ nh÷ng gi¶i ph¸p kh¸c nhau. − TÝnh to¸n vµ gi¶i thÝch mèi quan hÖ chi phÝ - hiÖu qu¶ cña tõng gi¶i ph¸p.

1. Xem xÐt c¸c môc tiªu vµ t×m gi¶i ph¸p cho c¸c ch−¬ng tr×nh can thiÖp

Trong qu¶n lý Y tÕ, sau khi x¸c ®Þnh vÊn ®Ò søc kháe, chän vÊn ®Ò −u tiªn víi nh÷ng c©n nh¾c kü l−ìng vÒ: g¸nh nÆng bÖnh tËt, diÖn t¸c ®éng cña vÊn ®Ò lîi Ých dù kiÕn cña ch−¬ng tr×nh can thiÖp sÏ tiÕn hµnh, sù chÊp nhËn cña céng ®ång x· héi, sù phï hîp víi c¸c quy ®Þnh mang tÝnh ph¸p lý, kh¶ n¨ng c¸c nguån lùc y tÕ cã thÓ huy ®éng ®−îc. Môc tiªu ®−îc ®Æt ra g¾n liÒn víi vÊn ®Ò, ng−îc l¹i vÊn ®Ò. VÝ dô: vÊn ®Ò tû lÖ trÎ em suy dinh d−ìng ®é II cao, môc tiªu t−¬ng øng sÏ lµm gi¶m tû lÖ suy dinh d−ìng ®é II. §Ó môc tiªu râ rµng h¬n ®o l−êng ®−îc ph¶i nªu râ lµ gi¶m 10 hay 15 hµng n¨m. Tû lÖ còng cÇn ®−îc thÓ hiÖn b»ng con sè t−¬ng øng. VÝ dô: ë huyÖn A mçi n¨m ch−¬ng tr×nh can thiÖp sÏ lµm gi¶m 10.000 trÎ em bÞ suy dinh d−ìng ®é II trë lªn. Ta thÊy viÖc ®Æt môc tiªu râ rµng, cô thÓ lµm cho viÖc lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh hîp lý h¬n. VÝ dô: b»ng gi¶i ph¸p cung cÊp thùc phÈm bæ sung cho trÎ suy dinh d−ìng ®é II trë lªn ph¶i tèn mét l−îng thùc phÈm, c«ng x¸ cho c¸n bé ch−¬ng tr×nh vµ c¸c kho¶n chi kh¸c tæng céng lµ 50.000® cho 1 trÎ. NÕu tæng sè tiÒn cña dù ¸n cho lµ 500 triÖu, vËy dù kiÕn sÏ cã thÓ phôc håi dinh d−ìng cho 10.000 trÎ víi nguån vèn cña dù ¸n cho gi¶i ph¸p nµy, môc tiªu ®−a ra lµ kh¶ thi.

2. X¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n c¸c chi phÝ cho tõng gi¶i ph¸p