ng−êi trùc tiÕp h−ëng thô thµnh qu¶ cña dù ¸n. VÝ dô nh©n d©n ë mét thµnh phè cã thËt sù quan
t©m ®Õn dù ¸n mµn tÈm thuèc chèng muçi sèt rÐt hay hä mong muèn dù ¸n y tÕ g× kh¸c v.v.
3. C¸c nguån tµi chÝnh cho dù ¸n
− ChÝnh phñ trong n−íc Trung −¬ng hay tØnh, huyÖn, x·: hiÖn nay ë c¸c dù ¸n trong n−íc
nguån ng©n s¸ch chñ yÕu lµ cña ChÝnh phñ cã thÓ lµ vèn cña nhµ n−íc th«ng qua c¸c Bé, Ngµnh,
§Þa ph−¬ng. Khi chÝnh phñ ë trung −¬ng hay ®Þa ph−¬ng thÊy c¸c dù ¸n nµy thùc sù quan träng víi
t×nh h×nh cô thÓ vµ mèi quan t©m cña m×nh hä th× hä s½n sµng hç trî ng©n s¸ch triÓn khai dù ¸n
dùa vµo ®iÒu nµy hÇu hÕt c¸c viÖn trî quèc tÕ ®Òu yªu cÇu vèn ®èi øng lµ nh©n lùc, phßng lµm viÖc,
vµ c¶ mét phÇn tµi chÝnh cho dù ¸n,...
− C¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸ nh©n n−íc ngoµi lµ nh÷ng tæ chøc nh− Liªn hiÖp quèc, Liªn chÝnh phñ
nh− WB, UNDP, WHO..., cña c¸c n−íc ph¸t triÓn nh− SIDA, JICA, CIDA,... hay c¸c tæ chøc phi
chÝnh phñ vµ tõ thiÖn kh¸c thËm chÝ c¶ c¸ nh©n mµ dù ¸n cña chóng ta ®−a ra ®óng víi mèi quan
t©m cña hä. VÝ dô nh− ch−¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cã thÓ do WB cung cÊp, WHO sÏ s½n sµng
hç trî cho ch−¬ng tr×nh chèng hót thuèc l¸,...
− C¸c tæ chøc c¸ nh©n trong n−íc vµ céng ®ång d©n c
− thuéc khu vùc dù ¸n: Th−êng nh÷ng dù ¸n liªn quan trùc tiÕp ®Õn quyÒn lîi cña hä. VÝ dô nh− ë
dù ¸n cung cÊp n−íc s¹ch: ®· cã nhiÒu gia ®×nh bá tiÒn khoan giÕng hay c¸c gia ®×nh ë thµnh phè
gãp tiÒn lµm ®−êng èng n−íc...
− C¸c ®ãng gãp kh¸c: ngoµi vÊn ®Ò kinh phÝ th× nhiÒu dù ¸n ®· ®−îc triÓn khai b»ng sù ®ãng gãp c«ng
søc, thêi gian, vËt liÖu... cña nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n−íc ®· gi¶i quyÕt thµnh c«ng
nh÷ng vÊn ®Ò y tÕ nhÊt ®Þnh vµ rÊt cã hiÖu qu¶.
IV. Mét sè kh¸i niÖm vÒ dù ¸n quèc tÕ vµ hç trî quèc tÕ
HiÖn nay Ngµnh Y tÕ ®ang nhËn ®−îc sù hç trî cña quèc tÕ. Dù ¸n quèc tÕ lµ c¸c dù ¸n cã sù hç trî quèc tÕ
cã thÓ b»ng tiÒn, b»ng t− vÊn vµ hç trî kü thuËt cña tæ chøc quèc tÕ ®a ph−¬ng, cña c¸c ChÝnh phñ hay c¸c tæ
chøc phi chÝnh phñ. Sau ®©y lµ mét sè kh¸i niÖm ®ang sö dông:
1. Hç trî vµ hç trî ph¸t triÓn
Tõ hç trî dïng ®Ó m« t¶ nguån lùc ®−îc chuyÓn tõ n−íc nµy sang n−íc kh¸c trong ®iÒu kiÖn −u ®·i. N−íc
®i hç trî th−êng gäi lµ nhµ tµi trî Donnors, cßn n−íc kia lµ n−íc nhËn viÖn trî Recippients. Hç trî ®−a ®Õn
cã nhiÒu môc tiªu kh¸c nhau. Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA dïng cho môc tiªu ph¸t triÓn theo kªnh
chÝnh thøc cña ChÝnh phñ kh¸c víi hç trî phi chÝnh phñ NGO.
59 60
2. ý nghÜa cña ¦u ®∙i
Lµ sù hç trî trong ®iÒu kiÖn −u ®·i kh¸c víi chi phÝ ë thÞ tr−êng. Cã lo¹i lµ viÖn trî kh«ng ®ßi hoµn l¹i viÖn
trî cho kh«ng - grant. Cßn trong tr−êng hîp kh¸c lµ cho vay vay −u ®·i víi l·i suÊt thÊp vµ dµi h¹n. Vay
−u ®·i ®−îc ®o b»ng viÖn trî cho kh«ng t−¬ng øng th−êng ®i kÌm Ýt nhÊt 25. ODA víi viÖn trî kh«ng
hoµn l¹i t−¬ng øng trªn 25 lµ soft loan t¹m gäi lµ vay mÒm, ng−îc víi kh¸i niÖm ”hard loan vay cøng.
HÇu hÕt ODA tõ c¸c n−íc giµu cho c¸c n−íc ph¸t triÓn cã viÖn trî tõ 30-90. Riªng vay cña c¸c ng©n hµng nh−
ADB vµ WB th−êng lµ b¸n th−¬ng m¹i 25.
3. ý nghÜa cña Ph¸t triÓn
Ph¸t triÓn tham gia trong quy tr×nh c¶i thiÖn cuéc sèng b»ng nhiÒu c¸ch nh−:
− Th«ng qua kinh tÕ ph¸t triÓn, thu nhËp cao h¬n − Th«ng qua chuÈn ho¸ gi¸o dôc, chuÈn ho¸ ch¨m
sãc y tÕ − Th«ng qua ph©n bè c«ng b»ng thu thËp, ch¨m
sãc y tÕ,... − Më réng kh¶ n¨ng tù ra quyÕt ®Þnh cña c¸ nh©n
hay nhãm ng−êi. NhiÒu hç trî quèc tÕ kh«ng v× môc tiªu ph¸t triÓn -
ngoµi ODA nh− viÖn trî vò khÝ, cÊp cøu th¶m ho¹...
4. C¸c lo¹i ODA
Cã thÓ ph©n lo¹i theo: a. Nguån hç trî:
Song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng b. Lo¹i hç trî:
Vèn vay vµ tµi trî viÖn trî cho kh«ng c. KiÓu hç trî:
Tµi chÝnh, hµng ho¸, kü thuËt. d. §iÒu kiÖn hç trî:
ChÆt chÏ vµ kh«ng chÆt chÏ e.
C¸ch thøc hç trî: Ch−¬ng tr×nh, dù ¸n
5. Giíi thiÖu mét sè nhµ tµi trî ®ang cã mÆt ë ViÖt Nam 5.1. HiÖn nay cã thÓ chia c¸c nhµ tµi trî thµnh 4 nhãm
chÝnh lµ:
a. C¸c nhµ tµi trî ®a ph −¬ng Multilateral: c¸c tæ
chøc Liªn hiÖp quèc: UNDP, WHO, UNICEF, UNFPA v.v. C¸c tæ chøc kh¸c nh−: Ng©n hµng
thÕ giíi WB, Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸
ADB, Quü tiÒn tÖ thÕ giíi IMF, Céng ®ång ch©u ¢u EC
b. C¸c nhµ tµi trî song ph −¬ng Bilateral: SIDA
Thuþ §iÓn, AusAID óc, USAID Mü, CIDA Cana®a, Hµ lan, JICA NhËt B¶n v.v.
c. C¸c tæ chøc phi chÝnh phñ NGOs: CARE, SCF
Anh, Thuþ ®iÓn v.v. d. C¸c tæ chøc tõ thiÖn Philanthopic organization vµ
c¸ nh©n: Ford foundation, Rockefeller Foundation v.v.
61 62
5.2. Cã 2 h×nh thøc tµi trî chÝnh:
− ViÖn trî cho kh«ng vµ viÖn trî vèn vay víi l·i suÊt −u ®·i
− C¸c tæ chøc cho vay ë ViÖt Nam hiÖn nay: gåm cã Ng©n hµng thÕ giíi WB vµ Ng©n hµng ph¸t
triÓn ch©u ¸ ADB vµ Quü tiÒn tÖ quèc tÕ IMF.
HiÖn nay c¸c Tæ chøc WB vµ ADB ®ang ®Çu t− vµo lÜnh vùc y tÕ.
V. Lµm viÖc víi c¸c chuyªn gia quèc tÕ
1. Chuyªn gia quèc tÕ Hä lµ ai?
C¸c dù ¸n y tÕ hiÖn nay th−êng do hç trî quèc tÕ vµ ë ®Êy cã chuyªn gia quèc tÕ lµm viÖc t¹i dù ¸n. Cã dù ¸n
cã chuyªn gia dµi h¹n vµ cã dù ¸n lµ chuyªn gia ng¾n h¹n. Lµm viÖc víi ng−êi n−íc ngoµi hoµn toµn kh«ng dÔ
dµng v× ®iÒu kiÖn sèng, nÒn v¨n ho¸ cña c¸c n−íc rÊt kh¸c nhau. Chóng ta l¹i ph¶i lµm viÖc víi rÊt nhiÒu
chuyªn gia tõ rÊt nhiÒu n−íc kh¸c nhau nh−: Mü, NhËt B¶n, ch©u ¢u, ch©u óc, ch©u Phi,... Mçi chuyªn gia
mang ®Õn chóng ta nh÷ng suy nghÜ, b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng cña hä. Hä ®Õn víi chóng ta víi vai trß sau:
− Hä lµ ng−êi ®¹i diÖn cña nhµ tµi trî ®Õn ®Ó xem xÐt, ®¸nh gi¸ vµ cung cÊp viÖn trî cho chóng ta
− Hä cã thÓ lµ ®¹i diÖn cña c«ng ty th¾ng thÇu triÓn khai dù ¸n ®Õn ®Ó xem xÐt, hoÆc ®Þnh viÖc triÓn
khai dù ¸n, hoÆc xem xÐt tiÕn ®é triÓn khai dù ¸n − Hä cã thÓ lµ c¸c c«ng ty ®éc lËp vÒ t− vÊn hay ®¸nh
gi¸ kÕt qu¶ dù ¸n vµ cã thÓ cã ®Ò xuÊt cho c¸c dù ¸n tiÕp theo.
− Hä cã thÓ lµ chuyªn gia ®−îc mêi tham gia triÓn khai dù ¸n
Nh×n chung hä lµ nh÷ng ng−êi cã ¶nh h−ëng lín ®Õn thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña dù ¸n. Hä th−êng ®−îc
h−ëng chÕ ®é ®·i ngé cao.
2. Nh÷ng xung ®ét hay gÆp khi lµm viÖc víi chuyªn gia quèc tÕ
