§Æc tr−ng cña Dù ¸n Ph©n lo¹i Dù ¸n thÕ nµo lµ Qu¶n lý dù ¸n

VÝ dô 1: Ch−¬ng tr×nh phßng chèng mét sè bÖnh x· héi, bÖnh dÞch nguy hiÓm vµ HIV AIDS cña Bé Y tÕ, n¨m 2003 gåm c¸c 10 dù ¸n, vÝ dô nh−: − Dù ¸n phßng, chèng bÖnh sèt rÐt, − Dù ¸n phßng chèng lao, − Dù ¸n tiªm chñng më réng, − Dù ¸n b¶o vÖ søc khoÎ t©m thÇn céng ®ång − Dù ¸n phßng chèng HIVAIDS,... VÝ dô 2: Ch−¬ng tr×nh hîp t¸c y tÕ ViÖt Nam - Thuþ §iÓn cã 16 dù ¸n thµnh phÇn nh−: dù ¸n hç trî vïng khã kh¨n, dù ¸n t¨ng c−êng n¨ng lùc qu¶n lý thuèc. Trong tËp tµi liÖu nµy chóng t«i dïng tõ ch−¬ng tr×nh, dù ¸n ®−îc hiÓu thèng nhÊt theo kh¸i niÖm ®· nªu ë trªn, ®Ó tiÖn sö dông nhiÒu khi chØ nãi ®Õn dù ¸n mµ kh«ng nãi tíi ch−¬ng tr×nh hay ®Ò ¸n.

III. §Æc tr−ng cña Dù ¸n

Dù ¸n kh¸c c¸c ho¹t ®éng th−êng xuyªn ë chç nã cã môc tiªu cô thÓ râ rµng, cã thêi gian nhÊt ®Þnh cã ®iÓm b¾t ®Çu vµ kÕt thóc. Nguån lùc bÞ rµng buéc vµ ®Æc biÖt ng©n s¸ch ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc. Cã ®Þa ®iÓm triÓn khai thùc hiÖn. Sau khi dù ¸n kÕt thóc c¸c ho¹t ®éng dù ¸n ®−îc g¾n vµo ho¹t ®éng th−êng xuyªn cña tæ chøc. Tæ chøc cña dù ¸n chØ lµ t¹m thêi vµ kh«ng tån t¹i sau khi dù ¸n kÕt thóc. Dù ¸n chØ lµ c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn

IV. Ph©n lo¹i Dù ¸n

HiÖn nay trong ngµnh y tÕ th−êng cã 2 lo¹i: dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n vµ dù ¸n hç trî kü thuËt. Dù ¸n ®Çu t − x©y dùng c¬ b¶n: lµ mét tËp hîp c¸c ®Ò xuÊt cã liªn quan ®Õn viÖc bá vèn ®Ó t¹o míi, më réng hoÆc c¶i t¹o nh÷ng c¬ së vËt chÊt nhÊt ®Þnh nh»m ®¹t ®−îc sù t¨ng tr−ëng vÒ mÆt sè l−îng hoÆc duy tr×, c¶i tiÕn n©ng cao chÊt l−îng cña s¶n phÈm hoÆc dÞch vô trong kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh Theo nghÞ ®Þnh sè 52 1999 N§-CP. Trong c¸c dù ¸n ®Çu t − x©y dùng c¬ b¶n, ng©n s¸ch chñ yÕu dµnh cho viÖc x©y dùng nhµ, x−ëng, vá bao che, mua s¾m, l¾p ®Æt c¸c trang thiÕt bÞ kü thuËt vµ ®µo t¹o vËn hµnh c«ng nghÖ ®−îc trang bÞ. Dù ¸n hç trî kü thuËt: lµ dù ¸n mµ ng©n s¸ch chñ yÕu dµnh cho viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ, kiÕn thøc, kinh nghiÖm, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, thÓ chÕ..., cung cÊp yÕu tè ®Çu vµo vÒ kü thuËt ®Ó chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n. C¸c dù ¸n trong ngµnh y tÕ chñ yÕu lµ hç trî kü thuËt. Trong mét sè tr−êng hîp mét dù ¸n y tÕ cã lÉn c¶ viÖc ®Çu t−, x©y dùng vµ hç trî kü thuËt. Ngoµi ra tuú theo nguån sè vèn mµ ng−êi ta cßn ph©n lo¹i c¸c dù ¸n nhãm A, dù ¸n nhãm B vµ dù ¸n nhãm C, hiÖn nay ë Bé Y tÕ ®ang ¸p dông quy ®Þnh lµ: − Dù ¸n nhãm A lµ dù ¸n cã sè vèn trªn 200 tû ®ång − Dù ¸n nhãm B cã sè vèn d−íi 200 tû ®ång − Dù ¸n nhãm C cã sè vèn d−íi 7 tû ®ång 29 30

V. thÕ nµo lµ Qu¶n lý dù ¸n

Qu¶n lý dù ¸n lµ c«ng viÖc cßn t−¬ng ®èi míi ®èi víi chóng ta, viÖc qu¶n lý bao gåm tõ kh©u tæ chøc thiÕt kÕ x©y dùng kÕ ho¹ch dù ¸n ®Õn tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn vµ ®¸nh gi¸ kÕt thóc. Chu tr×nh qu¶n lý dù ¸n y tÕ th−êng gÆp nh− s¬ ®å sau: Chu tr×nh qu¶n lý dù ¸n Khëi ®Çu Quy tr×nh qu¶n lý dù ¸n th«ng th−êng ph¶i qua c¸c b−íc nh− trªn. Tuy nhiªn còng cã khi ng−êi ta ph©n nhá chi tiÕt h¬n hoÆc l−îc bít lµ do môc tiªu sö dông cña nh÷ng nhµ qu¶n lý. Song song víi c¸c ho¹t ®éng th−êng xuyªn, hiÖn nay ë ngµnh y tÕ cßn cã ho¹t ®éng theo c¸c dù ¸n. Cã dù ¸n cã sù hç trî quèc tÕ vµ cã dù ¸n kh«ng cã sù hç trî quèc tÕ C¸c dù ¸n cã sù hç trî quèc tÕ nh−: dù ¸n vèn vay cña c¸c tæ chøc quèc tÕ ng©n hµng thÕ giíi WB, ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ ADB. C¸c dù ¸n viÖn trî ph¸t triÓn vµ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cña c¸c n−íc vµ tæ chøc phi chÝnh phñ nh− WHO, UNICF, JICA, Hµ Lan, HVO,...C¸c dù ¸n nµy th−êng lµ hç trî kü thuËt, vèn chñ yÕu cña quèc tÕ, tuy nhiªn n−íc ta vÉn ph¶i bá mét sè vèn nhÊt ®Þnh vèn ®èi øng X¸c ®Þnh dù ¸n Ch −a xong Xong C¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n sö dông nguån kinh phÝ trong n−íc nh−: ch−¬ng tr×nh n−íc s¹ch vµ vÖ sinh m«i tr−êng n«ng th«n, ch−¬ng tr×nh d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o gåm cã dù ¸n t¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt c¸c tr−êng ®¹i häc, dù ¸n t¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt c¸c tr−êng trung häc chuyªn nghiÖp,... ThiÕt kÕ vµ lËp kÕ ho¹ch dù ¸n §¸nh gi¸ kÕt qu¶ dù ¸n Gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng dù ¸n ThÈm ®Þnh, Phª duyÖt dù ¸n C¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n dï kinh phÝ cña quèc tÕ hay sö dông ng©n s¸ch trong n−íc, vÒ c¬ b¶n c¸c b−íc trong x©y dùng, triÓn khai thùc hiÖn, ®¸nh gi¸,... còng t−¬ng tù nh− nhau. Tuy nhiªn quy tr×nh x©y dùng vµ thùc hiÖn dù ¸n cã thÓ cã nh÷ng thay ®æi tuú theo tõng tr−êng hîp cô thÓ do yªu cÇu cña nhµ tµi trî cho ch−¬ng tr×nh, dù ¸n. KÕt thóc TriÓn khai thùc hiÖn dù ¸n 31 32 Vi. Nh÷ng Néi dung chÝnh trong viÖc x©y dùng vµ triÓn khai dù ¸n X©y dùng dù ¸n, nh×n chung lµ c«ng viÖc quan träng, khëi ®Çu cho mét sù ph¸t triÓn sau nµy. Sau khi x©y dùng dù ¸n lµ c¶ qu¸ tr×nh vÒ thÈm ®Þnh, bè trÝ ng©n s¸ch vµ triÓn khai thùc hiÖn. ViÖc b¾t ®Çu dù ¸n th−êng cÇn xem xÐt c¸c b−íc tr×nh bµy d−íi ®©y.

1. ChuÈn bÞ x©y dùng dù ¸n

C«ng t¸c chuÈn bÞ bao gåm hµng lo¹t c¸c c«ng viÖc, trong ®ã thu thËp, ph©n tÝch th«ng tin lµ quan träng víi c¸c néi dung nh−:

1.1. Chñ tr−¬ng ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña ngµnh

§Ó chuÈn bÞ x©y dùng dù ¸n, chóng ta cÇn thu thËp c¸c th«ng tin nh− c¸c chñ tr−¬ng ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc, cña ngµnh, cña ®Þa ph−¬ng. Trong lÜnh vùc y tÕ chóng ta chiÕn l−îc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n giai ®o¹n 2001-2010 ®−îc phª duyÖt t¹i QuyÕt ®Þnh, sè 35201-TTg ngµy 1932001. Chóng ta cã chØ thÞ 06-CTTW ngµy 2212002 cña Ban BÝ th− TW §¶ng vÒ cñng cè m¹ng l−íi y tÕ c¬ së,...Bªn c¹nh ®ã chóng ta cÇn cã c¸c th«ng tin vÒ y tÕ trong lÜnh vùc mµ chóng ta mong muèn cã dù ¸n, ®©y lµ nh÷ng c¬ së quan träng ®Ó chóng ta cã thÓ x©y dùng ®−îc nh÷ng dù ¸n y tÕ kh¶ thi.

1.2. Ph©n tÝch t×nh huèng vµ x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò −u tiªn

Tr−íc hÕt cÇn biÕt ta ®ang ë ®©u, ta cÇn g×? Nh÷ng vÊn ®Ò y tÕ nµo lµ ®ang næi cém mµ chóng ta mong muèn gi¶i quyÕt. Dùa trªn viÖc ph©n tÝch t×nh huèng mµ chóng ta cÇn x©y dùng mét c©y vÊn ®Ò trªn c¬ së nh÷ng mèi quan hÖ nh©n qu¶ vµ x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò −u tiªn. VÊn ®Ò søc khoÎ ë ®©y ®−îc hiÓu lµ sù tån t¹i cña t×nh tr¹ng yÕu kÐm trong mét lÜnh vùc nµo ®ã. X¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh g©y ra vÊn ®Ò y tÕ bao gåm c¶ nh÷ng yÕu tè ngoµi ngµnh y tÕ trªn c¬ së nh÷ng b»ng chøng rót ra tõ sè liÖu thu thËp ®−îc. Sau ®ã liªn kÕt c¸c vÊn ®Ò víi nhau theo c¸c mèi quan hÖ nh©n qu¶ ®Ó x©y dùng c©y vÊn ®Ò.

1.3. Ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan dù ¸n

C¸c bªn liªn quan lµ bÊt cø nhãm hoÆc c¸ nh©n, tæ chøc nµo quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cña dù ¸n. Chóng ta cÇn x¸c ®Þnh nh÷ng lîi Ých dù ¸n mang l¹i cho c¸c bªn liªn quan, mèi quan hÖ gi÷a c¸c nhãm chñ yÕu cã thÓ g©y ¶nh h−ëng ®Õn sù hîp t¸c gi÷a hä vµ còng nh− viÖc thùc hiÖn dù ¸n. Ph©n tÝch mèi quan t©m cña c¸c bªn liªn quan. ViÖc ph©n tÝch cÇn tËp trung cÇn vµo nh÷ng nhãm ®−îc h−ëng nhiÒu lîi Ých vµ c¸c c¬ quan thùc hiÖn dù ¸n. 2. ThiÕt kÕ dù ¸n: gåm c¸c b−íc chÝnh sau ®©y: 2.1. X¸c ®Þnh môc tiªu Sau khi ph©n tÝch vÊn ®Ò chóng ta cã thÓ x©y dùng mét c©y môc tiªu b»ng c¸ch chuyÓn c¸c vÊn ®Ò thµnh môc tiªu vµ xÕp ®Æt chóng theo thø tù phï hîp víi mèi quan hÖ nh©n qu¶. C©y môc tiªu cho thÊy c¸c môc tiªu ë møc ®é kh¸c nhau ®èi víi c¸c bªn liªn quan trong dù ¸n. C¸c nh¸nh 33 34