Aankoopprocedures Vlaamse hogescholen: aankoopstructuur- en procedures

REKENINGENBOEK OVER 2013 REKENHOF, OKTOBER 2014 VLAAMS PARLEMENT STUK 36 2014-2015 – NR. 1 103 terwijl die ook op de loonlijst van het UZ Gent stond. Deze cumulatie is in strijd met de ge- communiceerde voorwaarden. Het UZ Gent beloofde deze vergoeding niet meer te zullen toekennen zonder dat het reglement kliniekvergoedingen in een rechtsgrond heeft voorzien. Gedetacheerde personeelsleden Twee personen uit de steekproef ontvingen een basisloon en toelagen van het UZ Gent, hoe - wel zij gedetacheerd waren. Zodoende was niet aan de voorwaarden voor de toelagen voldaan. Vergoedingen bij dading Het UZ Gent sloot een dadingsovereenkomst met een personeelslid uit de steekproef, waarbij het hem alle toelagen en vergoedingen laat behouden, ongeacht of aan de voorwaarden nog wordt voldaan.

8.6.4 Conclusies

Het UZ Gent kwam nauwelijks tegemoet aan de opmerkingen en aanbevelingen die het Rekenhof over toelagen en vergoedingen formuleerde in zijn rapport over de personeelsaan - gelegenheden in 2005. Wel zijn nog onderhandelingen lopende om verder tegemoet te komen aan die opmerkingen, waarbij het UZ Gent een tijdspad van realisatie aangeeft in de loop van 2015. Samen met de nieuwe vaststellingen naar aanleiding van de rekeningencontrole 2013, leidt dit tot de conclusie dat de regeling van toelagen en vergoedingen in het UZ Gent nog onvolledig is en dat de controles door de personeelsadministratie daardoor ook zwaktes vertonen. Zo ontvangen zelfs gedetacheerde personen een basisloon en toelagen en sloot het UZ een dading die een personeelslid de facto vrijstelde van de toekenningsvoorwaarden. Naar aanleiding van de reactie van het UZ Gent zal het Rekenhof in 2015 een opvolgingsonder - zoek uitvoeren en daarover rapporteren in het volgende rekeningenboek.

8.6.5 Aanbevelingen

• Het UZ Gent moet de rechtspositieregeling van zijn personeel vervolledigen en aanpassen wat betreft de vergoeding voor zwaar belaste secretariaten, de vergoeding voor ziekenhuis - helper, de wachtvergoeding voor niet-medisch personeel en de kliniekvergoeding. • Het UZ Gent mag de toelagen en vergoedingen alleen toekennen als de vooropgestelde toe- kenningsvoorwaarden zijn vervuld. Het mag personeelsleden niet bij dading ontslaan van deze voorwaarden. • Het UZ Gent dient de manuele input van gegevens te beperken. Automatisatie mag even- wel geen abreuk doen aan de toepassing van de toekenningsvoorwaarden voor toelagen. • Het UZ Gent dient de conclusies uit de beperkte steekproef toe te passen op haar volledige personeelsbestand.

8.7 Impact van de inkanteling van academische hogeschool-

opleidingen op de jaarrekening 2013 van de universiteiten

8.7.1 Inleiding

Op 19 juni 1999 ondertekende de Vlaamse minister van Onderwijs samen met 29 Europese mi- nisters van Onderwijs de Bolognaverklaring met de bedoeling het hoger onderwijs in Europa te harmoniseren. Het structuurdecreet 145 introduceerde in Vlaanderen onder andere de ba - chelor-masterstructuur, de associatievorming en het onderscheid tussen academische en pro- fessionele opleidingen. Professioneel gerichte bacheloropleidingen mochten de hogescholen autonoom organiseren, academisch gerichte opleidingen bachelor en master slechts in as - sociatie met een universiteit. Het integratiedecreet 146 heeft de academische hogeschooloplei - dingen 147 vanaf het academiejaar 2013-2014 1 oktober 2013 ingekanteld bij de universiteiten. Zij worden dus niet meer georganiseerd door de hogescholen. De onderstaande tabel illus- treert in een aantal kerncijfers 148 de integratie per universiteit. Universiteit Aantal betrokken Extra Extra Bedrijfs- hogescholen studenten personeels- opbrengsten leden 2013 149 in miljoen euro UAntwerpen 3 4.200 800 237 VUB 1 600 60 222 UGent 3 6.500 600 569 UHasselt 2 2.000 180 72 KU Leuven 150 9 10.000 1.000 818 Totaal 18 23.300 2.640 1.918 Regeringscommissarissen, bedrijfsrevisoren en interne-auditdiensten wezen op de risico’s van de inkantelingsoperatie. Het Rekenhof onderzocht hoe de universiteiten verschillende aspec - ten van de inkanteling op hoofdlijnen hebben geregeld, wat de impact op de jaarrekening 2013 was en welke toekomstige kosten nog worden verwacht.

8.7.2 Financiële overeenkomsten universiteiten-hogescholen

De decreetgever liet de universiteiten en hogescholen relatief vrij in de onderlinge regeling van de inkanteling, maar het integratiedecreet verplicht ze een overeenkomst te sluiten met ten minste afspraken over de overdracht, terbeschikkingstelling en aanwending van de infra - structuur en onroerende goederen, alsook over inanciële aangelegenheden zoals de afreke- ning van het vierde kwartaal van 2013. De universiteiten hebben deze verplichting op diverse 145 Decreet van 4 april 2003 betrefende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen. 146 Decreet van 13 juli 2012 betrefende de integratie van de academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten. 147 Uitgezonderd de academische kunstopleidingen en de academische opleidingen in de nautische wetenschappen. 148 Het gaat niet om exacte cijfers, maar om een idee van de grootteorde. De gegevens steunen op gesprekken met verte- genwoordigers van de universiteiten. Mogelijks vermelden andere bronnen andere cijfers door een andere interpreta- tie. Zo kan het aantal betrokken hogescholen variëren door de talrijke fusies bij de hogescholen. Het aantal studenten kan variëren naargelang koppen of opleidingen worden geteld een student kan meer opleidingen volgen. 149 Het gaat hier om de bedrijfsopbrengsten van de gehele universiteit, dus niet enkel over het geïntegreerde deel. 150 Op 1 oktober 2013 vond ook de integratie van de HUB-KU Brussel in de KU Leuven plaats. REKENINGENBOEK OVER 2013 REKENHOF, OKTOBER 2014 VLAAMS PARLEMENT STUK 36 2014-2015 – NR. 1 105 wijze ingevuld 151 . Tijdens het onderzoek van het Rekenhof in mei-juni 2014, beschikte de VUB nog niet over een ondertekende overeenkomst met de betrokken hogeschool. De UAntwerpen had nog geen overeenkomst met één van de hogescholen doordat er nog geen overeenstem - ming was over alle punten. In beide gevallen werd echter een afrekening 2013 gemaakt op grond van een ontwerpovereenkomst of principenota. Het is aangewezen dat de universitei - ten uiteindelijk zorgen voor ondertekende overeenkomsten.

8.7.3 Rapportering in de jaarrekening 2013

De universiteiten rapporteerden in hun jaarrekening op verschillende wijze over de inkante- ling. Drie universiteiten zonderden de inkantelingsverrichtingen af. De UGent voerde een afzonderlijke boekhoudafdeling geïntegreerde opleidingen in, waarin zij alle verrekeningen met de hogescholen opnam. De UAntwerpen en de KU Leuven namen in hun jaarrekening een extra gedetailleerde rapportering op waarin zij het merendeel van de inkantelingsver - richtingen afzonderden. Deze twee universiteiten namen bovendien in de inleiding van hun jaarrekening een uitgebreide passage op waarin zij uiteenzetten hoe zij de efecten op hun balans en resultatenrekening hebben verwerkt. De UHasselt deed dat in mindere mate in de waarderingsregels. Alle universiteiten vermeldden in hun jaarrekening bij de bespreking van de verschillende afdelingen in diverse mate van detail de eventuele impact van de inkanteling.

8.7.4 Werkingsuitkering

De Vlaamse overheid inanciert de werking van de hogescholen en universiteiten met de werkingsuitkeringen 152 . Zij bezorgde de werkingsuitkering voor 2013 nog volledig aan de ho - gescholen. Aangezien de opleidingen en bijhorende kosten inkantelden op 1 oktober 2013, moest een verrekening plaatsvinden voor het vierde kwartaal. Deze verrekening verschilde per universiteit door de vele instellingsspeciieke regelingen 153 . Zij werd meestal opgesplitst in drie luiken: personeel, infrastructuur en werkingsbudget opleidingen. De onderstaande para- grafen bespreken de verrekeningen voor infrastructuur en opleidingen per universiteit 154 . Het luik personeel, veruit de belangrijkste kost, is afzonderlijk behandeld punt 8.7.6. UAntwerpen Met de ene hogeschool heeft de UAntwerpen een afrekening gemaakt voor het opleidingsbud - get samen met de deiscaliseringsmiddelen en de academiseringsmiddelen. De universiteit kwam ook met de hogeschool overeen rekening te houden met de voorinanciering door de hogeschool. De afrekening benadeelde de UAntwerpen daardoor uiteindelijk met 0,1 miljoen euro. Met de andere hogeschool sprak de UAntwerpen af dat zij beschikking kreeg over een vierde van het opleidingsbudget 2013 en de bijkomende academiseringsmiddelen. Zij boekte 151 Soms waren er een beperkt aantal overeenkomsten met veel afspraken, soms waren er veel overeenkomsten met bijzondere afspraken, soms bevatten bijlagen de afspraken. 152 Deze uitkering moet de gewone uitgaven voor onderwijs, onderzoek, maatschappelijke en wetenschappelijke dienst- verlening, de inanciering van investeringen, de abetaling van leningen en de administratie van de instelling dekken. 153 Soms is er een verrekening van de werkingsmiddelen met de deiscaliseringsmiddelen of met de academiseringsmid- delen, soms ook niet; de exploitatiekosten gebouwen krijgen soms een aparte verrekening; soms kan de inzapping onderscheiden worden; … 154 De tekst bevat voor de leesbaarheid een aantal vereenvoudigingen.